‘İstanbul’da kültür varlıklarının yüzde 51’i yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya’

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), İstanbul Planlama Ajansı(İPA), İBB Miras ve TMMOB İnşaat Mühendisleri uyumunda ‘İstanbul’un Mirası ve Zelzele Riskinin Yönetimi’ toplantısı gerçekleştirdi.

Toplantıya, İBB Genel Sekreteri Becerikli Polat, İBB Kültür Varlıkları Daire Lideri Oktay Özel, birtakım üniversitelerden uzmanlar ve yetkili kurum üyeleri katıldı. Toplantıda, tarihi yapıların güçlendirilmesi için koordineli bir çalışma yapılması gerektiğine vurgu yapıldı.

“TARİHİ KÜLTÜR VARLIKLARININ YÜZDE 51’İ YIKILMA TEHLİKESİYLE KARŞI KARŞIYA”

İBB Kültür Varlıklar Daire Lideri Oktay Özel, şunları söyledi:

“İstanbul’un tarihi mirası ve sarsıntı risklerinin idaresi isimli bir çalışma da bugün bir ortadayız. Alanın uzmanı gruplarla kurum ve kuruluşlarla başarılı bir çalışma programı yürütüyoruz. Bugün burada 65 farklı kamu kurum ve kuruluşlarından,  meslek örgütlerinden 200 başka temsilci var. Alanında uzman akademisyenlerin İstanbul’un kültürel mirasına, Türkiye’nin kültürel mirasının korunmasına, güçlendirilmesine yönelik sunumlarını dinliyoruz.

Beklenen İstanbul zelzelesinin ne vakit geleceğini bilmiyoruz lakin şunu biliyoruz ki tarih boyunca İstanbul döngüsel tarihi sarsıntılarla uğraşmış, yıkılmış, tekrar yapılmış. Münasebetiyle beklenen İstanbul zelzelesinin Kandilli Rasathanesi tarafından 7.5 senaryo sarsıntısı doğrultusunda gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini, ne vakit gerçekleşeceğini bilmediğimiz için acil tedbir almak, seferberlik çalışması başlatmak üzere bir zorunluluğumuz var. İstanbul’da 35 bin taşınmaz kültür varlığı var.

Bu taşınmaz kültür varlığının kıymetli bir kısmı tarihi yarımada ve tarihi bölgelerde, semtlerde bulunmakta. Beklenen senaryo zelzelesinin yıkıcı tesirinin olduğu bölgeleri göz önüne alırsak yarımada önemli bir risk altında. Biz sarsıntıda tarihi kültür varlıklarının yüzde 51’inin yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu biliyoruz.”

“500’E YAKIN METRUK YAPIDA DA MÜLKİYET SAHİPLERİNE İKAZ YAZILARINI GÖNDERDİK”

Özel acil tedbir alınması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:

“Ne yazık ki tarihi yapıların güçlendirilmesine yönelik müdahalelere yönelik bir yönetmelik ve protokol kılavuz yok. Bugün bu çalışmayla birlikte aslında bir yönetmelik sürecinin de başlangıcını yapıyoruz. İstanbul’u zelzele dışında bekleyen bir öteki meseleyse metruk sorun.  3 bin 500 metruk yapıdan bahsediyoruz.

İstanbul’da kültür mirasının yüzde 10’unu kapsayan İstanbul üzere tarihi kimliği olan tarihi bir kentte kabul edilemez durumda olan yapı. Bir sarsıntı olmadan dün yıkıldı. Öbür yapılarda zelzele olmadan yıkılma riski taşıyor. Çevresel tesiriyle birlikte çok sayıda insanın can güvenliğini tehdit ediyor. O nedenle çabucak hemen artık yetkili konseyler, Kültür Bakanlığı, ilgili kurum, kuruluşlar bir ortaya gelerek bütüncül bir değerlendirmeyle tedbirleri almak zorunda.

Biz İBB miras olarak bine yakın metruk yapının belgelemesini yaptık. 500’e yakın metruk yapıda da mülkiyet sahiplerine ihtar yazılarını gönderdik. Muhafaza kanunu gereği cezai kararlar olduğunu, yıkıma bırakılmasının da aslında ziyan vermekle muadil bir ağır ceza konusu olduğunu hem yetkili kurumlara bildirdik, hem de mülkiye sahibine bildirdik.”

“İSTANBUL ÜZERE BİR KENTTİ 260 BİN BİNANIN YIKILACAĞINI VARSAYIYORSUNUZ”

İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Genel Sekreteri Oktay Karagül ise, şunları söyledi:

“İstanbul Planlama Ajansı olarak aslında bu kentin geleceğine dair stratejileri üretiyoruz. Bu kentin 2050 yılında neler yapılması gerektiğini İstanbul’un 2050’ye nasıl sağlam hale geleceğini planlayan kuruluştur. Biz afet öncesini, afet anını, afet sonrasını ve toparlanma vaktini 7 boyutta ele aldık. Mühendislik boyutunu, lojistik, planlama, ekonomik planını ele aldık. Buradan yola çıkarak bir seferberlik planını, hazırlık çalışmalarını tamlamama evresine geldik.

Bunlardan en değerlilerden birisi de aslında yenileme ve güçlendirme çalışmaları. İBB olarak İstanbul yenileniyor çalışmalarıyla bunu başlatmıştık. Artık daha da sürat kazandı. Hatay’da da uyumu üstlendiğimiz için en çok karşılaştığımız krizlerden birisi hafriyat sorunu. Artık İstanbul üzere bir kentti 260 bin binanın yıkılacağını varsayıyorsunuz. Bu senaryoda bilhassa de öncelikli olarak bu binalara müdahale edilmesi gerekiyor.

Güçlendirmeyle, yenilemeyle, binaları, konutlar yalnızca ömür alanlarının ele alamayız. Tıpkı vakitte İstanbul üzere bir kadim kentin tarihi yapıtları, kültürel mirası, sivil mimari örnekleri de çok fazla bulunmaktadır. 35 bin yapıdan bahsediyoruz. Şu an buradaki çalışma aslında biraz sarsıntı çalışmalarının afete yönelik hareket planlarının kültürel miras alanlarında, kültür varlıkları alanındaki spesifikleşmiş bir çalışmasıdır.

Biz İstanbul’un bu pahalarını nasıl koruyacağımızı, nasıl gelecek kuşaklara aktaracağımızı, nasıl güçlendireceğimizi hem meslek odalarıyla birlikte inşaat mühendisleri odasıyla, hem bilim insanlarıyla birlikte tartışıyor ve gün sonunda da buna yönelik aksiyon planlarını açıklıyor olacağız.” (DHA)