İsveç’in NATO’ya iştirak görüşmeleri ertelendi

TBMM Dışişleri Komitesi, Kurul Lideri Fuat Oktay’ın başkanlığında toplandı. Komitede, İsveç’in NATO’ya iştirak protokolünün de ortalarında olduğu milletlerarası mutabakatların uygun bulunmasına dair 8 kanun teklifi görüşüldü.

Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, tekliflerin münasebetleri hakkında komitesi bilgilendirdi. Toplantının açılışında konuşan komite Lideri Fuat Oktay, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) kuruluşunun 40’ıncı, Filistin Devletinin ilanının ise 35’inci yılını kutladı. Oktay, Türkiye’nin Kıbrıs Türklerine dayanağının sonuna kadar ve her kaidede devam edeceğini aktararak, 2 devletli tahlilin ve KKTC’nin tanınmasına yönelik eforları desteklediklerini belirtti. Filistin halkının hep yanında olacaklarını da belirten Oktay, bu çerçevede problemlerin tahlili için Türkiye olarak ağır gayret gösterildiğini aktardı. Oktay, 1967 sonlarına dayalı 2 devletli tahlile işaret etti.

“İSVEÇ VE FİNLANDİYA SOMUT TAAHHÜTLER ÜSTLENDİ”

Oktay’ın konuşmasının akabinde, İsveç’in NATO’ya iştirakine ait protokolün onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanun teklifi görüşüldü. Dışişleri Bakan Yardımcısı Burak Akçapar, teklifle ilgili sunumunu yaparak komitesi bilgilendirdi.

İsveç’in, müstakbel NATO müttefiki olarak, Türkiye’nin yasal güvenlik korkularını gözetmesi ve ittifak dayanışması ruhu içerisinde hareket etmeye başlaması gerektiğini sürecin başından beri vurguladıklarını lisana getiren Akçapar, “Bu maksatla 28-30 Haziran 2022 tarihinde gerçekleştirilen Madrid Doruğu öncesinde İsveç ve Finlandiya’yla yaptığımız üçlü görüşmelerle terörle uğraş ve savunma endüstrisi ihracatında ülkemize yönelik kısıtlamaları kaldırmaları gayesine matuf Üçlü Muhtırayı imzaladık. Sürecin ilerletilmesi bakımından bir yol haritası teşkil eden bu evrakla İsveç ve Finlandiya somut taahhütler üstlendi. İsveç ve Finlandiya, bu çerçevede, PKK’nın propaganda, finansman ve eleman devşirme faaliyetlerini engellemeyi, PYD/ YPG ve FETÖ’ye dayanak sağlamamayı, terörizmle gayret de yasal mevzuatı sıkılaştıracak adımlar atmayı, iade ve hudut dışı süreçlerimizi tüm boyutlarıyla sürece koymayı, savunma endüstrisi ticareti önündeki mahzurları ortadan kaldırmayı taahhüt ettiler” dedi.

“ÖZELEŞTİRİ DEVRİ BAŞLADI”

Bu taahhütlerin hayata geçirilmesi ve somut ilerlemeleri takip etmek için 3 ülke ortasında Daimi Ortak Mekanizmayı tesis ettiklerini lisana getiren Akçapar, ortak sistemin bugüne kadar 5 kez toplandığını bildirdi. Süreç içerisinde yapılan çalışmalarla, İsveç Hükümeti ve kamuoyunun, Türkiye’nin yasal güvenlik tasalarını daha yeterli anlamaya başladığını belirten Akçapar, “Bu süreçte hem hükmet hem kamuoyu seviyesinde terörle gayret bağlamında eski yaklaşımlar sorgulandı ve bir özeleştiri periyodu başladı. Bunu nereden görüyoruz? Örneğin, Başbakan Kristersson ve Dışişleri Bakanı Billström Üçlü Muhtıra sonrası periyotta terörle gayret bağlamında bir paradigma değişikliğine gittiklerini her vesileyle lisana getirdi. İsveç Hükümeti Üçlü Muhtırada varılan mutabakata uygun biçimde NATO üyesi olduktan sonra da taahhütlerine sadık kalacaklarını vurgulamakta. İsveç tarafı Üçlü Muhtıra da üstlendiği taahhüt çerçevesinde terörle gayret bağlamında kapsamlı mevzuat değişikliğine gitti. Bu çerçevede, 1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olacak halde terör örgütüne iştirakin cezalandırılmasına ait bir anayasa değişikliği yaptı. Anayasal değişiklik kapsamında Terörizmle Çaba Yasasında yapılan değişikliği 1 Haziran 2023 tarihinde yürürlüğe koydu ve böylelikle terör örgütüne iştirak İsveç’te birinci kere hata haline getirildi” diye konuştu.

“ÖRGÜT, BASKI ALTINDADIR”

NATO iştirak sürecinde kurumlar ortasında sürdürülen yakın iş birliği çerçevesinde İsveç’in, PKK’nın ve uzantılarının finansman faaliyetleri başta olmak üzere terör faaliyetleri konusunda birtakım somut adımlar attığını da bildiren Akçapar, şunları söyledi:

* “Bu bağlamda, PKK’nın İsveç’teki ana finansman kaynaklarından kelamda Kürt Kızılayı oluşumunun İsveç’in SEB Bankasındaki hesabı kapatıldı. Bu adımı kelamda Kürt Kızılayının faaliyet gösterdiği öteki ülkeler için de örnek olarak gösteriyoruz. Bir PKK terör örgütü mensubu cebir kullanmak suretiyle PKK ismine haraç toplamak, terörizmin finansmanı ve ateşli silahlar mevzuatına muhalefet hatalarından 4 yıl 6 ay mahpusa mahkum edildi. Kelam konusu yargı sürecinde 1 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe giren ve ağırlaştırılmış kararlar içeren yeni terör mevzuatı uygulandı.

* Bir PKK mensubunun terörle ilişkili bir cürümden mahkum edilmesi İsveç’te bir birincisi teşkil etmektedir. Ülkemizde silahlı terör örgütüne üyelikten 6 yıl 3 ay mahpus cezasının infazı emeliyle hakkında arama kaydı olan PKKlı bir şahıs 2 Aralık 2022 tarihinde ülkemize hudut dışı edildi ve halihazırda ülkemizde mahpus cezasını çekmektedir. 6 Temmuz 2023 tarihinde yapılan son Daimi Ortak Sistem toplantısında İsveç tarafı PKK’yla iltisaklı olduğu anlaşılan bireylerin ülkeye girişlerinin engellendiğini beyan etti. İsveç PKK’nın faaliyetleri ve finansmanları başta olmak üzere terör faaliyetleri bahislerinde somut adımlar attı. PKK iltisaklı çevreler, evvelden olduğu üzere İsveç’te rahat bir hareket alanı bulamıyor. Örgüt baskı altındadır.”

Akçağar, İsveç’in NATO’ya iştirak protokolü hakkında görüşlerini de paylaşarak, “İsveç’in NATO’ya iştirakinin Avrupa Atlantik bölgesini daha inançlı hale getireceği, ikili bağlantılarımızın müttefiklik bağı ve sorumlulukları temelinde daha da geliştirilmesine hizmet edeceği, bilhassa savunma endüstrisi alanında iş birliğimizin gelişmesine katkı sağlayacağını kıymetlendiriyoruz. Bu konular ışığında İsveç’in iştirak protokolünün onaylanması konusunu Dışişleri Kurulunun yüksek takdirine sunuyoruz.” dedi.

Teklifin tümü üzerindeki görüşmelerin akabinde AKP milletvekilleri, görüşmelerin ertelenmesine ait önerge sundu. İsveç’in NATO’ya üyeliğinin görüşülmesi, görüşülmekte olan hususun açıklığa kavuşmaması ve müzakerelerin gereğince olgunlaşmaması gerekçesiyle, TBMM Dışişleri Komisyonu’nda yapılan oylamayla ertelendi.

“SADECE YASA DEĞİŞTİRMEKLE OLMAZ”

Komisyon Lideri Fuat Oktay, toplantı çıkışında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Oktay, İsveç Büyükelçisi’nin Dışişleri Komisyonu’na davet edilmesine ait, içtüzüğün mahzur koymaması ve kurul üyelerinin takdiri sonrasında davet edilebileceğini bildirdi. İsveç’in NATO üyeliği konusunda, Türkiye’ye verdiği taahhütleri de kıymetlendiren Oktay, “Sadece yasa değiştirmekle olmaz. Teröre finansmanın da kesilmesi lazım. Şimdi telaşlarımız giderilmiş değil. Artık kıymetlendirecek, tahminen de İsveç’ten yeni adımlar gelecek” diye konuştu. (DHA)