‘İyi fikir’lere kredi yok
OYUN SEKTÖRÜNE YATIRIM SON BİR YIL İÇİNDE 20 KAT ARTTI
Teknoloji şirketi Getir’in değeri, yabancı yatırımlarla bir milyar doları aştı. Çevrimiçi alışveriş platformu Trendyol, değeri 10 milyar doları aşan şirketler için kullanılan ‘decacorn’ tanımına sahip ilk Türk teknoloji şirketi oldu. Oyun sektöründe de dikkat çeken başarı geldi. Türk oyun firmaları Gram Games ile Peak Games aldıkları yabancı yatırımla ‘milyar dolar’ ligine çıktı. Oyun sektörüne yatırım bir yılda 20 kat arttı.
GENÇLER YURT DIŞINDA YATIRIMCI ARAMAK ZORUNDA KALMASIN
Türkiye, oyunda ABD ve Çin’den sonra dünyada üçüncü oldu. Bilişim Vadisi Genel Müdürü Serdar İbrahimcioğlu “Türkiye’nin oyun pazarındaki yüzde 1’lik payını yüzde 5’e çıkarmayı hedefliyoruz. Bir ihraç ürünü haline gelen bu alanda payımızı artırabiliriz” dedi. Projelerini geliştirebilmek için finans bulamayan gençlerin çözümü yurt dışında aradığını belirten uzmanlar ‘iyi fikirler’in önündeki engellerin kaldırılması çağrısı yaptı.
OYUN PAZARI KREDİSİZLİĞE RAĞMEN BÜYÜYOR
Dijital oyun sektörü dünyada her yıl katlanarak büyüyor. Türkiye’de dijital yatırımlara yerli destek az da olsa sektör hız kesmiyor. Türk oyun şirketleri, startup girişimleri aldıkları milyarlarca dolar yatırım ile unicorn ve decacorn ünvanı elde ederek dünya devi şirketler arasına girdi. Türkiye’nin dünya oyun payını yüzde 5’lere çıkarmayı amaçladıklarını belirten Bilişim Vadisi Genel Müdürü Serdar İbrahimcioğlu, ‘’Kilogram başı ihracat değerini en rahat artırabileceğiniz bir alandayız’’ dedi.
Oyun sektöründeki büyüme, bazı ülkelerde diğerlerine nazaran daha yüksek bir ivme ile gerçekleşiyor. Türk oyun sektörü pandemiyle beraber büyük bir ivme yakaladı. İlk unicorn’unu pandemi döneminde çıkaran sektörün büyümesinin hız kesmeden devam etmesi bekleniyor. ABD’li Zynga’nın, Türk oyun şirketi Peak Games’i 2020’de 1.8 milyar dolara satın alması, şirketi “unicornlar ligi”ne taşıdı. Ayrıca mobil oyun sektörünün devlerinden Peak, Türkiye tarihinin en değerli şirketleri arasına girmiş oldu. Bu ve benzeri satın almalardaki şirketler hâlâ Türkiye’de faaliyet gösteriyor ve ciddi bir istihdam sağlıyor.
Yerli sermayenin desteği çok az olmasına yabancı yatırımcılar da gözlerini özellikle son 2 yılda Türk oyun sektörüne çevirmiş durumda. Türkiye’nin dünya oyun payını yüzde 1’den yüzde 5’lere çıkarmayı amaçladıklarını belirten Bilişim Vadisi Genel Müdürü Serdar İbrahimcioğlu, “Gençler bu alana ilgi duyuyor. Bu alanda bir şeyler yapmak istediğini biz gözlemleyebiliyoruz. Bunun birkaç temel sebebi var ama en önemlisi katma değerli ve eğlenceli bir iş. Tabir yerindeyse ‘eğlenerek öğrenelim’ lafını tam olarak oyun geliştirme ekosisteminde görüyoruz” dedi. Katma değerli işlerin oranını artırmak istediklerini dile getiren İbrahimcioğlu, bilişim dünyasındaki her işin bakıldığında gerçek manada birer ürün ve ihraç ürünü olduğunu ifade ederek “Kilogram başı ihracat değerini en rahat artırabileceğiniz bir alandayız. Bu alan ihracat anlamında da kolaylaştırıcı bir alan. Bugün oyunlarını yükleyebiliyor, anlık olarak Bayburt’un köyünden Amerika’da oyununuzu oynatabiliyorsunuz. Böylesine ihracat alanında ürün geliştirip, bu ürünlerden kazanım elde etmek bizim de hedeflerimiz arasında. Bunu elimizden geldiğince nitelikli olmak kaydıyla tabana yayarak, buradaki katma değeri artırmak istiyoruz” diye konuştu. Projelerini geliştirebilmek için finans bulamayan gençlerin çözümü yurt dışında aradığını belirten uzmanlar ‘iyi fikirler’in önündeki engellerin kaldırılması çağrısı yaptı.
TÜRKİYE’NİN İLK DECACORN’U AÇIK KAYNAK PLATFORMU’NDA
Trendyol, 1,5 milyar dolarlık yeni yatırım turuyla değerlemesini 16,5 milyar dolara çıkararak ‘Decacorn’ tanımına sahip ilk Türk teknoloji şirketi oldu. Yazılım ekosistemini geliştirmeye amaçlayan Türkiye Açık Kaynak Platformu’na bir destek de teknoloji şirketi Trendyol’dan geldi. Türkiye’nin 10 milyar dolar üzerinde değerlemeye ulaşan ilk decacorn’u olan Trendyol, Türkiye Açık Kaynak Platformu’nun destekçileri arasında yer aldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TEKNOFEST Karadeniz’in açılış gününde tüm yazılım ve teknolojileri Türk mühendislerinin imzasını taşıyan Trendyol’a Platin plus teşekkür plaketini verdi. Trendyol, platformun kurduğu Ekol 42 okulları başta olmak üzere açık kaynak yazılım projelerine destek sağlayacak. Bu okullarda eğitim gören öğrencileri istihdam edecek.
GETİR AVRUPA’NIN HIZLI TESLİMATTA EN BÜYÜĞÜ
Türkiye’nin globalde en hızlı büyüyen hızlı teslimat girişimlerinden İstanbul merkezli Getir, çıktığı yeni yatırım turunda 11,8 milyar dolar değerlemeye ulaştı. Şirketten yapılan açıklamaya göre; geçen yıl mart ayında unicorn unvanını alan Getir, bir yıl gibi kısa sürede ulaştığı değerleme ile 10 milyar dolar barajını aşarak hızlı market ürünleri teslimatı sektöründe Avrupa’nın ilk decacorn’u oldu. Getir’in yanı sıra dünyanın en önemli teknoloji şirketlerinin işlem gördüğü Nasdaq borsasında halka açılan ilk Türk şirketi Hepsiburada oldu. Türkiye’nin başarılı oyun girişimleri arasına katılmayı hedefleyen Agave Games oyun stüdyosu ise 7 milyon dolar fon topladı. İstanbul merkezli firma, 2021 yılında dört lise arkadaşı tarafından kurularak Balderton Capital ve Felix Capital liderliğinde yönetilen tohum aşaması yatırımında, Apple ve Android mobil cihazları için ilk gündelik bulmaca tarzı oyununun gelişimini desteklemek için Avrupalı yatırımcılardan fon toplamaya başlamıştı.
YATIRIMLAR BİR YILDA 20 KAT ARTTI
Türkiye’de de oyun endüstrisine yatırımlar son 10 yılda yükselişe geçti. 2020 yılında yatırımlar 13,1 milyon dolarken bu tutar 2021 yılında 266 milyon dolara yükseldi. Yani sektöre yatırım 1 yılda yaklaşık 20 kat arttı. Böylece 2021 yılında oyun endüstrisi en çok yatırım alan sektör oldu. Girişim dünyasındaki toplam yatırımın da yaklaşık her 4 dolarından 1’i yine oyuna yapıldı. Oyun sektörünün yerel piyasa hacmi 1 milyar doları aşarken, tasarlanan oyunlar dünya çapındaki rakiplerle yarışıyor. Ancak aylarca geliştirilen oyunlar rekabete kurban gidebiliyor, bütün emekler çöpe dönüşebiliyor. Bu nedenle, genç nüfusu, tutkusu ve motivasyonuyla oyun sektöründe tüm dünyanın ilgisini çeken Türkiye’de uzmanlaşmaya yönelik üniversite eğitimlerinin sayısı artıyor.
OVP’DE HEM KUR HEM DE BÜTÇE AÇIĞI YÜKSELDİ
2023-2025 dönemi ekonomik hedefleri kapsayan Orta Vadeli Program açıklandı. OVP’de 2025 yılı sonunda büyüme hedefi yüzde 5, enflasyon oranın yüzde 9,9 beklenirken, 2022 için ortalama kur 16.61, 2023 için ise 21,50 olarak belirlendi. OVP’de dikkat çeken diğer başka bir veri bütçe açığı tahmini oldu. Programa göre bütçe açığı tahmini, 461.2 milyar TL’ye yükseltildi.
Türkiye ekonomisinin 2023-2025 dönemine ilişkin yol haritası niteliği taşıyan yeni Orta Vadeli Program (OVP) Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. 2023 büyüme hedefi yüzde 5, 2024 ve 2025 büyüme hedefi yüzde 5.5 olarak belirlendi. 2022 enflasyon hedefi yüzde 65 oldu. Enflasyon hedefi 2023’te yüzde 24.9, 2024’te yüzde 13.8, 2025’te yüzde 9.9 olarak açıklandı. Enflasyonun 2025 sonunda tek haneye düşmesi hedeflendi. İşsizlik için hedef 2022’de yüzde 10.8 olurken, 2023’te yüzde 10.4, 2024’te yüzde 9.9, 2025’te yüzde 9.6 olarak hedeflendi. Programın cari açık tahminlerinin tamamında yukarı yönlü artış yapıldığı gözlenirken bu konuda küresel ölçekte parasal sıkılaşma politikalarının ve jeopolitik risklerin etkili olacağı belirtildi. 2022-2024 OVP’sinde yüzde 1,5 olarak tahmin edilen 2023 cari açığı yüzde 2,5’a yükseltilirken 2024 yılında yüzde 1 olarak öngörülen oran da yüzde 1,4 olarak revize edildi. Haziran ayında getirilen ek bütçede yıl sonu bütçe açığı 278 milyar 347 milyon TL olarak öngörülmüştü. Buna karşılık, iki ay geçmiş olmasına rağmen OVP’de yıl sonu bütçe açığı 461.2 milyar TL’ye yükseltildi. OVP’de 2023 bütçe açığı ise 659 milyar TL olarak öngörüldü. Açık 2023’te GSYH’nin yüzde 14,1’ine kadar yükselecek. OVP bütçe açığı tahmini 461.2 milyar TL’ye yükseltilirken ekonomistler KKM’nin maliyetine dikkat çekti. Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir yaptığı değerlendirmede ‘’ Bütçe Temmuz’da yenilendi. Vergi ödemeleri vs. derken rekor bütçe fazlası verilmişti. OVP’de ise yıl sonunda 460 milyar TL açık öngörülmüş. O zaman ne demiştik? İlk yarıda gelirler yüz güldürse de, 2. yarıda giderler göz yaşartacak! 5 ayda 490 milyar TL açık öngörülmüş OVP’de! Özellikle Kur Korumalı Mevduat ödemeleri, artan faiz ödemeleri ve belli ki seçime doğru giderken atılacak başka adımlar var’’ dedi.
‘DIŞ TİCARET BÖYLE GERÇEKLEŞECEKSE CARİ AÇIĞIN DAHA FAZLA OLMASI GEREKİR’
2023-2025 dönemi ekonomik hedefleri kapsayan Orta Vadeli Programı değerlendiren TCMB eskibaşekonomisti Hakan Kara ‘’OVP’de 2022 sonu için 105 milyar dolar dış ticaret açığı ve 34 milyar dolar seyahat geliri öngörülmüş. Olabilir, fakat bu değerlerle nasıl 47,3 milyar dolar cari açık tahminine ulaşılmış anlamadım. Turizm ve dış ticaret böyle gerçekleşecekse cari açığın çok daha yüksek olması lazım’’ dedi. Programda KKM’ye değinilmediğine dikkat çeken Kara ‘’Bütün sistemi KKM üzerine kur, para politikasını etkisizleştir; sonra da en temel politika metninde KKM ifadesini tek bir kez kullanmayıp enflasyon hedeflemesi yaptığını söyle. Pes’’ paylaşımında bulundu. Prof. Dr. Şenol Babuşcu ise ‘’Orta Vadeli Program’da 2022 yılı ortalama dolar kuru 16,62 TL öngörülmekte. Bu durumda yılsonu dolar kuru 19 TL civarında olması bekleniyor’’ ifadelerini kullandı.
