İzmit Körfezi ekosistem temelli projeyle temizlenecek

İSTANBUL (AA) – GÜLSELİ KENARLI – İzmit Körfezi'nin temizlenmesi ve ekosisteminin eski sağlığına kavuşması için Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle proje başlatıldı.

“İzmit Körfezi Sağlıklı Deniz Ekosistemi ve Ekosistem Servisleri İçin Strateji Belgesi Hazırlanması” projesi için Kocaeli Büyükşehir Belediyesinden yetkililerle ODTÜ'den bilim insanları eylül ayında bir araya geldi.

İşbirliği kapsamında ODTÜ'den bilim insanları İzmit Körfezi'nde yapacakları çalışmalarla alınması gereken önlemleri ve yapılması gereken faaliyetleri içeren tavsiye kararlarını 2 ay içinde Kocaeli Büyükşehir Belediyesine sunacak. Büyükşehir Belediyesi ise bu tavsiye kararları doğrultusunda, kirlilik, oksijen azalması ve deniz suyundaki ısınma tehditleriyle karşı karşıya olan körfezin temizlenmesi ve ekosisteminin eski sağlığına kavuşması için çalışmalara başlayacak.

Projenin detaylarını ve İzmit Körfezi'ndeki son durumu AA muhabiriyle paylaşan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, “İzmit Körfezi'nde şu anki tablo oksijen azlığının devam ettiğini gösteriyor. Dün gemimiz ölçümler yaptı, en son veriler elimizde. Kış aylarına girilmiş olmasına rağmen sadece yüzeyde oksijen olduğunu, yüzeyin altında ise çok ciddi bir biçimde oksijenin azaldığını görüyoruz. Kirliliğin yoğun olduğu süreç devam ediyor. Bunun getirdiği oksijensizlik yoğun şekilde halen gözleniyor.” diye konuştu.

Uzunca bir süredir Marmara Denizi'nde ve İzmit Körfezi'nde akademik çalışmalar yapıldığını ve bu çalışmalara Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin ciddi yatırımlar yaptığını belirten Salihoğlu, gelinen noktada ortaya bir strateji belgesi konulması gerektiğini söyledi.

Salihoğlu, şöyle devam etti:

“En başta kirliliği azaltmak, biyoçeşitliliği düzeltmek, denizcilik faaliyetlerinden gelen zararları en aza indirgemek ve diğer kirletici maddelerden gelen zararları, ayrıca plastik kirliliğini en aza indirmek için bir yönetici eylem planı ortaya koyacağız. Bu ortaya koyacağımız belge aynı zamanda 'Marmara Denizi Eylem Planı'nı da destekleyecek. İzmit Körfezi'nin iyileşmesi demek Marmara'ya ciddi bir katkı demek. Burada daha sağlıklı bir ekosisteme yönelik iyileşme, tüm Marmara için de daha iyi olacak.”

– “Sektörleri gözetecek ve ekosistemi koruyacak önerilerimiz olacak”

Çalışmalar sonunda oksijen seviyesinin artması için alınması gereken önlemleri ve kirliliğin kaynaklarına karşı çözüm önerilerini ortaya koyacaklarını vurgulayan Salihoğlu, “Biz kirliliğin ciddi bir kısmının evsel atıklardan değil, yayılı kaynaklardan geldiğini, tarım, endüstri gibi kaynaklardan geldiğini düşünüyoruz. Bunların azaltılmasına yönelik önerilerimiz olacak. Bunları uygulamak yöneticilerin elinde.” ifadelerini kullandı.

İzmit Körfezi'ndeki ekosistemin eski sağlığına kavuşabilmesi için sürdürülebilir balıkçılığın yetersiz kalacağını ve ekosistem temelli balıkçılığa geçilmesi gerektiğini işaret eden Salihoğlu, bölgenin koruma alanı ilan edilmesi için önerilerde bulunabileceklerini bildirdi.

Bölgede ciddi bir deniz trafiği olduğuna değinen Salihoğlu, “20'den fazla liman var. Bunların daha koordineli çalışması, çevreye daha az zarar verecek şekilde işlevlerini sürdürmesini tavsiye edeceğiz. Bunların üzerinde ciddi kontroller var ama giderek bölgedeki liman faaliyetleri artıyor. Ekonomik büyüme önemli, sektörleri gözetecek ama ekosistemi koruyacak şekilde önerilerimiz olacak.” diye konuştu.

– “İzmit Körfezi'nde ve Marmara Denizi'nde 2 dereceye yakın artışlar var”

Marmara Denizi'nde sıcaklıkların çok arttığına, bunun ana nedeni iklim değişikliği olsa da endüstrinin kullandığı soğutma sularının da deniz suyu sıcaklıklarını belli seviyede artırdığına dikkati çeken Salihoğlu, bu durumun önüne geçilmesine yönelik öneriler sunacaklarını aktardı.

Dünya ortalamalarına bakıldığında deniz suyu sıcaklığındaki artışın 1,1 derece olduğunu, İzmit Körfezi ve Marmara Denizi'nde ise 2 dereceye yakın artışlar kaydedildiği bilgisini veren Salihoğlu, “Bu durum tüm Marmara'ya özgü. Bunu bir tek iklim değişikliği ile açıklamak çok kolay olmuyor. Bölge bölge artışlar olduğunu görüyoruz ve bunlara yönelik çalışmalarımız sürüyor.” dedi.

– Marmara'nın kirliliği İzmit Körfezi'nde birikiyor

İzmit Körfezi'nin Marmara'daki akıntılardan olumsuz etkilenen bir bölgede olduğunu anlatan Prof. Dr. Salihoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Akıntılar İzmit Körfezi'ni yarı kapalı bir hale getirmiş durumda. Hem İstanbul'dan, hem boğazlardan gelen kirlilik akıntıyla o yöne sürükleniyor. Temiz su girdisi olamıyor, tam tersine daha kirli su, İzmit Körfezi'nin ağızında birikiyor. Giren suyun da oksijeni düşük oluyor. İzmit çevresindeki su arıtma tesisleri artık büyük oranda ileri arıtmaya geçmiş durumda. Buna rağmen körfezdeki kirliliğin hala ciddi boyutlarda devam ettiğini görüyoruz. Bunun iki ana sebebi var. Birincisi, havzadan gelen, tarım, endüstri gibi faaliyetlerden gelen kirlilik. İkincisi ise Marmara'daki akıntı sisteminin Kocaeli'nin temizlenmesine yardımcı olmaması, tam tersine İstanbul tarafındaki kirliliği bu tarafa taşıması.”

2 ay içinde ilk faz önerilerini sunmak istediklerini dile getiren Salihoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:

“Kocaeli Büyükşehir Belediyesi gerçekten ekosistemin sağlığına yönelik büyük hassasiyet gösteren bir belediye. Birçok çalıştay düzenleyen, katkılarımızı çok olumlu alıp, bunları eyleme hızla dönüştüren bir belediye. Bu yönden biz de çok mutluyuz onlarla birlikte çalıştığımız için. Hızla bu sonuçlar eyleme dönüşecek. Deniz ekosisteminin, denizdeki oksijen durumunun iyileşmesi çok hızlı olmuyor. Bunun için nereden baksanız 3-5 yıl geçmesi gerekiyor. Bugünden yarına çok hızlı bir iyileşme olmayacağını da söylemek durumundayız.”