Yüz ölçümü 40 bin 83 kilometrekare olan Konya’da, 2 milyon 200 bin hektar tarım alanının 609 bin hektarında sulu tarım yapılıyor. Türkiye’nin toplam ziraî üretiminin yaklaşık yüzde 10’unu karşılayan kapalı bir havza yapısına sahip Konya Ovası’nda yer altı su kaynakları ise azalmaya devam ediyor. Ovada ziraî sulama için açılan kaçak su kuyularının bilinen sayısı 62 bini buldu. Ovada görülen obrukların sayıları ise 2 bin 500’ü geçti.
‘YER ALTI SU DÜZEYİ GİTGİDE DÜŞÜYOR’
Konya Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Jeoloji Mühendisi Dr. Güler Göçmez, ovada yer altı su düzeyinin gitgide azaldığını ve bunun en büyük nedenlerinden birinin de kaçak sulama kuyularının olduğunu kaydederek, şunları söyledi:
”Konya kapalı havzası nitekim çok büyük bir havza. Değerli su potansiyeline sahip; ancak son yıllarda yer altı suları açısından önemli sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Zira, Konya kapalı havzasındaki yüzey ve yer altı suyunun yüzde 80’i tarımda kullanılmaktadır. Son yıllarda kaçak kuyuların gitgide çoğalması, fazla su isteyen bitkilerin, mısır, ayçiçeği ve yonca üzere bitkilerin daima dikilmesi, bu bitkilere teşvik verilmesi, kaçak kuyuların önüne geçilmemesi nedeniyle yer altı su düzeyi gitgide düşmektedir.”
Ovadaki yağış ölçüsünde da son periyotlarda azalma olduğuna dikkat çeken Göçmez, “Son yıllarda global iklim değişikliği nedeniyle de yağışlar gitgide azalmakta. Daha evvelki yıllarda 500-600 milimetre yıllık ortalama yağmur yağarken, şimdiki yağışlar 300 milimetreye, 250 milimetreye düştü. 3-4 derece de sıcaklık artışı var. Buharlaşma birtakım bölgelerde yüzde 100ü geçiyor” dedi.
’50 METREYE KADAR DÜŞÜŞ VAR’
Su kuyularında 6 aylık devirde yaptıkları incelemede 50 metreye kadar düşüşün olduğunu gözlemlediklerini tabir eden Göçmez, “Son 10 yıldan itibaren kaçak kuyuların artması yer altı su düzeylerinde önemli düşüşlere neden oldu. Konya havzadaki eser deseninin değişmesine bağlı olarak yer altı su düzeyi yıllık 5-10 metre ortasındaki düşüşler görülmektedir. AFAD’la yaptığımız projede 6 aylık periyotta Karapınar ve Ereğli, Konya merkez, Çumra ve Cihanbeyli havzalarında yer altı su düzeyi, 5 ile 50 metre ortasında değişti. 50 metrelik düşüm olduğu kuyular gözlenmiştir. Bunun da çok su isteyen mısır ve yonca ekilen alanlarda ağırlaştığını görüyoruz. Karapınar’da o denli kuyular var ki. Saniyede 40 litre su çekilen ve 3-4 gün hiç durmadan çalıştırılan kuyular var. Bir yandan kendi geleceğimizle oynuyoruz” diye konuştu.
Göçmez, ovada 62 bin kaçak kuyunun bulunduğunu belirterek, ”Kaçak kuyuların bir an önce önlenmesi gerekiyor. Devlet Su İşleri datalarına nazaran Konya Ovası’nda 576 tane belediyeye ilişkin kuyu var. Devlet Su İşleri’nin 6 bin 551 sondaj kuyusu var. Dokümanlı kuyu sayısı toplam 23 bin 605, kaçak kuyu sayısı 62 bin 122. Kaçak kuyular, dokümanlı kuyuların 2 katı. Toplam Konya Ovası’nda 92 bin kuyu var. Bunun 62 bini ruhsatsız kuyular. Bunlar da bilinen kaçak kuyular” dedi.
‘HER GEÇEN GÜN KENDİMİZİ BİTİRİYORUZ’
Yer altı sularının çekilip toprağın çökmesiyle oluşan obrukların kent merkezinde de görülmeye başlandığını söz eden Göçmez, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Yer altı suyu çekildikçe obruklar artıyor. Obruklar gitgide yerleşim merkezlerinde, konutların altında, tarım topraklarında gerçekleşiyor. Bu da Konya için yerleşimde büyük risk teşkil ediyor. Can güvenliği açısından büyük risk teşkil ediyor. Kaçak kuyular önlenmeli. Havzadaki bitki deseni değiştirilmeli. Yani mısır üretimi bir defa sonlandırılmalı ya da çok aza indirilmeli. Artık Konya Ovası’nda çekilmesi gereken ölçünün üstünde bir su kullanıyoruz. Her geçen gün kendimizi bitiriyoruz. Konya merkezde obruklar görülmüyordu. Şu anda merkezde obruklar görülüyor.” (DHA)
