Dünya fındık üretimi ile pazarının büyük kısmını elinde bulunduran, ‘Türkiye’nin fındık ambarı’ Karadeniz Bölgesi’nde; bitkilere dadanan ‘kahverengi kokarca’ isimli böcek tipi, başta fındık olmak üzere birçok bitki çeşidi için tehdit oluşturuyor.
7 yıl evvel Gürcistan’dan bölgeye geldiği saptanan ve Türkiye’de yayılımını hızlandıran böcek, günde 30 kilometre yol katediyor.
Dadandığı fındık bahçelerinde yapraklarını yiyip, suyunu emdiği bitkilerin kökünü kurutan ‘kahverengi kokarca’ isimli böcek tipi için başlatılan biyolojik uğraş kapsamında aktif rol oynayacak, Çin’den ithal edilen 30 bini aşkın ‘samuray arı’, bu yıl Artvin’de tabiata salındı.
Tarımda yıllık 5 milyar liralık ziyana yol açtığı da saptanan istilacı böceğin yok edilmesi için biyolojik çabanın yanı sıra kimyasal ve mekanik çaba (elle toplanarak imha edilmesi) de sürdürülüyor.
Havaların soğuması ile kışlığa geçen böcek, kırsal ile kentteki konutlara de dadanarak hayatı olumsuz etkiliyor.
Popülasyonunda önemli artış gözlemlenen istilacı böcek tipi yayılımını devam ettirirse, gelecek yıl fındığa yüzde 80 oranında ziyan vermesi öngörülüyor.
‘BİZİ BİR FELAKET BEKLİYOR OLABİLİR’
UFK İdare Konseyi Üyesi Sebahattin Arslantürk, şöyle konuştu:
-Kahverengi kokarca, 7 yıl evvel Gürcistan’dan ülkeye girdi. Bu böcek, dünyada tarıma en çok ziyan veren böcek çeşidi.
-Acil tedbirler almamız gerekiyor. Zira bu yıl insanlarımız gördü, çok derecede görülmeye başlandı.
-Kışlığa çekiliyor, konutlara kadar giriyor. Bununla ilgili mekanik çaba yapılabilir ki; o da ‘Gördüğün yerde yok et’ sloganı ile bundan 6-7 yıl evvel broşürler hazırlayıp, okullara, mescitlere astığımız uygulama.
-O vakit popülasyon bu kadar çok değildi. Artık mekanik uğraş de tam olarak sonuç vermiyor. Kimyasal çabayı de acil başlatmamız gerekiyor. Bununla ilgili Tarım Bakanlığı’nın ruhsatladığı 4 çeşit ilaç var.
-Onun yanında sinek ilacını da ağır bir biçimde kullandığımız vakit işe yarıyor. Önümüzdeki dönem bizi bir felaket bekliyor olabilir. ‘Samuray arı’ diye ithal edilen bir arı tipi ile biyolojik uğraş başladı.
-Ama tabiata gereğince salınamadı. Yalnızca Artvin tarafında salıverildi. Önümüzdeki yıllarda başka bölgelere de salınacak.
-Biyolojik gayrette muvaffakiyet oranı yüzde 50 ile yüzde 70 ortasında değişiyor. Lakin sonuçları önümüzdeki 2-3 yıldan sonra alırız. Kimyasal gayret yapmak zorundayız.
‘500 RAKIMA KADAR ZİYAN VERDİĞİNİ GÖRÜYORUZ’
Böceğin matematiksel olarak yapılan hesaplarda önü alınamaz derecede çoğaldığını belirten Arslantürk, şöyle konuştu:
-Bir çift kahverengi kokarca böceği ile çocukları dönemde 14 bin tane yumurta bırakıyor. Bu, çok fecî bir ziyan boyutunu ortaya koyuyor.
-Umudumuz, kışın yumuşak geçmesi. Şayet kış yumuşak geçerse, hayvan beslenemediği için kendi kendine yok oluyor. Ziyan boyutu büyük olan bir böcek tipi bu.
Sebahattin Arslantürk
-Bu yıl Artvin tarafında yüzde 50-60 civarında fındığa ziyan verdi. Önümüzdeki yıl şayet bu boyutta devam ederse, yüzde 80’lere kadar fındığa ziyan verme ihtimali var.
-500 rakıma kadar ziyan verdiğini görüyoruz. Onun üzerinde hava şartlarında yaşamaya müsait bir hayvan değil. (DHA)
