Kentsel dönüşümle ilgili karar düzeneklerini kolaylaştıracak, olabilecek sarsıntılara karşı alınacak önlemlerin hayata geçirilmesine ait düzenlemeleri de içeren yasa teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
KENTSEL DÖNÜŞÜM YASASI MADDELERİ
Genel Heyette kabul edilen yasa ile; 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar nedeniyle genel hayata tesirli afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, bu zelzelelerin ve ardından meydana gelen zelzelelerin tesiriyle oluşan hasarlarla irtibatlı olması kaydıyla, hak sahipliğine ait süreçler hariç olmak üzere hasar tespit raporlarına dayalı olarak tesis edilen idari süreçlere karşı açılan iptal davalarında yeni tarzlar getiriliyor. Düzenlemeyle yargı süreçlerinin hızlandırılması amaçlanıyor.
Yasayla; Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kurulacak ve özel bütçeli yönetim olarak teşkilatlandırılacak. Dünya Bankası tarafından finanse edilen kredinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığa tahsisli olarak kullandırılmaya devam edilmesine yönelik düzenleme yapılıyor.
Riskli yapı tespiti ve Hazine taşınmazlarının kıymetlendirilmek üzere Bakanlığa tahsisine ait vazife, hak ve yetkilerin bundan sonra Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca kullanılmasını sağlamak üzere değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran; riskli yapı tespiti, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı yahut idarece resen yapılabilecek. Uygulamada birtakım maliklerce yahut kiracılarca riskli yapı tespiti yapılmasının engellendiği ve kendi bağımsız ünitelerinden tespit için numune alınmasına müsaade edilmediği görüldüğünden, riskli yapı tespitinin, gerekmesi halinde mülki yönetim amiri tarafından verilecek yazılı izine istinaden kâfi kolluk kuvveti marifetiyle kapalı kapılar yahut alanların açtırılması suretiyle yapılabilmesine imkan getirilecek.
Riskli yapı tespitine ait bilgileri ihtiva eden tutanak, riskli yapıya asılacak, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirim yapılacak ve ilgili muhtarlıkta 15 gün mühletle ilan edilecek. Tespite ait bilgileri ihtiva eden tutanağın muhtarlıkta yapılacak ilanın son günü hak sahiplerine bildiri edilmiş sayılacak.
HAK SAHİPLERİNE MALİ YARDIM YAPILACAK
İstanbul’da kentsel dönüşümü hızlandırmak için başlatılan ‘Yarısı Bizden’ kampanyasının uygulanabilmesi için hak sahiplerine üretim için mali yardım yapılabilmesine yönelik kanunda düzenleme yapılıyor. Riskli yapıların yıktırılması konusunda Bakanlığa verilen vazife ve yetkiler de bundan sonra Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca kullanılacak. Riskli yapıların yıktırılması için maliklere tek seferde 90 günden fazla olmamak üzere müddet verilecek.
Riskli yapıların tahliyesine ve yıktırılmasına ait olarak birebir ve şahsi hak sahiplerine yapılacak tebligat, tahliye ve yıktırmaya ait tutanağın yapıya asılması, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilmesi ve ilgili muhtarlıkta 15 gün müddetle ilan edilmesi suretiyle yapılacak. Tahliye ve yıktırmaya ait süreç, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü birebir ve şahsi hak sahiplerine bildirim edilmiş sayılacak.
SALT ÇOĞUNLUK İLE KARAR ALINACAK
Kentsel dönüşümlerde, yapı ruhsatı alınması da dahil olmak üzere tüm iş ve süreçler, payları oranında maliklerin salt çoğunluğu ile aldığı karara istinaden yapılabilecek. Salt çoğunluk ile karar alan malikler tarafından, alınan karar ile mutabakat kaidelerini ihtiva eden teklifin salt çoğunlukla alınan karara katılmayan maliklere, noter vasıtasıyla yahut ilgili muhtarlıkta 15 gün mühlet ile ilan edilmek suretiyle bildirilecek.
Yoksul yahut dar gelirli olarak kabul edilenlere verilecek bağımsız kısımlar için hak sahibinin borçlanmasının gerekmesi ama hak sahibinin borçlanma bedelini ödeyecek mali gücünün olmaması durumunda, hak sahibi ismine isabet eden bağımsız ünitenin tapuda hak sahibi ile Başkanlık ismine hisseli mülkiyet temellerine nazaran tescil edilmesi mümkün olduğundan, bu türlü bir durumda hak sahibinin üzerine kayıtlı ikamet edebileceği konut nitelikli öteki bir gayrimenkulü yok ise bu bağımsız kısımlar üzerinde hak sahibine ve hak sahibi evli ise süreç yapıldığı tarihteki eşine oturma hakkı tanınacak.
Düzenleme kapsamındaki yapıların yıktırılmasından sonra arsa haline gelen taşınmazda iştirakin giderilmesi için Türk Uygar Kanunu kararlarına nazaran dava açılabilecek. Fakat, paydaşlığın giderilmesi için dava açılmış olması, bu düzenleme kapsamında payları oranında paydaşların salt çoğunluğu ile karar alınmasına ve bu karara nazaran süreç yapılmasına mahzur teşkil etmeyecek. Yasaya nazaran; nazaran riskli yapı tespiti, Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca talep edilmesi halinde mülki yönetim amiri tarafından verilecek yazılı müsaadeye istinaden kâfi kolluk kuvveti marifetiyle resen yapılabilecek. Verilen müddette yapıların tahliye edilmemesi durumunda, mülki yönetim amiri tarafından verilecek yazılı müsaadeye istinaden kâfi kolluk kuvveti marifetiyle tahliye ve yıktırmaya yönelik iş ve süreçler, Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca yapılabilecek. (DHA)
