Kredi notları, bir kişinin finansal geçmişine ve mevcut durumuna göre belirlenir. Kredi notu, bankalar ve finansal kuruluşlar tarafından bireylerin kredi riskini değerlendirmek için kullanılır. İşte kredi notunu belirleyen temel faktörler:
1. Ödeme Alışkanlıkları (%35-40 ağırlık)
- Kredi kartı, kredi ve faturalar gibi ödemelerin düzenli yapılıp yapılmadığı.
- Geçmişteki ödeme gecikmeleri ve bunların süreleri.
- Ödemelerin zamanında yapılması kredi notunu olumlu etkilerken, gecikmeler olumsuz etkiler.
2. Kredi Kullanım Oranı (%20-30 ağırlık)
- Kullanılan kredi limitinin toplam kredi limitine oranı (borç/limit oranı).
- Kredi kartı ve diğer borçların toplam borç miktarı.
- Kredi limitlerinin dolu olması ya da sürekli yüksek borçlanma riski artırır.
3. Kredi Geçmişi (%10-20 ağırlık)
- Finansal geçmişin uzunluğu ve bu süreçteki ödeme performansı.
- Kredi notunu oluşturmak için geçmişte kullanılan kredi veya kredi kartlarının etkisi büyük.
4. Yeni Kredi Başvuruları (%10 ağırlık)
- Son dönemde yapılan kredi veya kredi kartı başvuru sayısı.
- Sık kredi başvurusu yapmak riskli algılanabilir ve kredi notunu düşürebilir.
5. Kredi Türü ve Borç Çeşitliliği (%10 ağırlık)
- Farklı türdeki kredi ürünlerinin (ihtiyaç kredisi, konut kredisi, taşıt kredisi vb.) kullanımı.
- Çeşitlendirilmiş bir borç yapısı, ödeme alışkanlıklarının dengeli olduğu anlamına gelebilir.
6. Mevcut Borç Durumu
- Toplam borç miktarı ve bu borçların mevcut gelirle kıyaslanması.
- Gelire oranla yüksek borç, kredi notunu olumsuz etkileyebilir.
Türkiye’de Kredi Notu Ölçümü
Türkiye’de kredi notları genellikle Findeks üzerinden hesaplanır ve not aralıkları şu şekildedir:
- 0 – 699: Çok riskli
- 700 – 1099: Orta riskli
- 1100 – 1499: Az riskli
- 1500 – 1699: İyi
- 1700 – 1900: Çok iyi
Daha yüksek bir kredi notu, kredi alma olasılığını artırırken, düşük bir kredi notu riskli bir müşteri olarak değerlendirilmenize neden olabilir.
Kredi Notunu Yükseltmek İçin Öneriler
- Ödemelerinizi düzenli yapın ve gecikmelerden kaçının.
- Kredi kartı ve kredi borçlarınızı azaltın.
- Mevcut kredi limitlerinizi aşmamaya özen gösterin.
- Gereksiz kredi başvurularından kaçının.
- Finansal disiplini sürdürerek uzun vadeli olumlu bir geçmiş oluşturun.
