Memleket suya hasretken tonlarca su bu türlü heba oldu

Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı olan kamu hukukî kişiliğine sahip sulama birlikleri, Devlet Su İşleri’ne (DSİ) ilişkin baraj, gölet ve gibisi sulama tesislerini işleterek tarım mahsulü üreticilerine suyu eksiksiz ve planlı olarak ulaştırmakla yükümlü. 6171 Sayılı Sulama Birlikleri Kanunu’na nazaran, birliklerin idareleri su iletim tesislerinin bakım, tamirat, yenileme çalışmalarını da DSİ ile birlikte yapmak zorunda. İştirak hissesi ve su kullanımı hizmet bedelini de birlik idaresi belirliyor ve tahsil ediyor.

7 bin 900 hektar alanı kapsayan İzmir sonlarındaki Dikili Ovası ile Balıkesir sonlarındaki Altınova bölgesinde sulama meseleleri yaşanıyor. Madra Barajı suyunun dağıtım işlerinin bağlı olduğu Devlet Su İşleri 25. Bölge Müdürlüğü’ne ve Altınova – Dikili Ovası Sulama Birliği’ne çiftçiler reaksiyon gösteriyor.

YÜKSEK SU FATURASI VAR, SİSTEMLİ SU TEMİNİ YOK

Çiftçilerin mağduriyetlerini anlatan Dikili Ziraat Odası Lideri Mesut Taslak, “Dikili Ovası çok bereketlidir, çalışkan çiftçilerimiz yılda iki, hatta üç kere eser hasadı yapabilmektedir. Fakat son yıllarda, bilhassa bu sene çok büyük aksiliklerle karşılaştık” dedi.

Birlik idaresinin Dikilili çiftçilere emsallerinden çok daha yüksek fiyat tarifesi uyguladığını, üstelik bu yıl su fiyatına yüzde 100’ün üzerinde artırım yaptığını kaydeden Taslak, “Çiftçilerimizin tarlalarına su transferinde sorunlar meydana geldi. Hidrantların birden fazla bozuk, çatlak vanalar ve patlak borular sebebiyle sular tarlaların birçoklarına ulaşamadan heba oldu. Birtakım tarlaları ise su bastı, eserler helak oldu” diye konuştu.

TONLARCA SU BOŞA GİTTİ

DSİ ile Altınova – Dikili Sulama Birliği’nin borularda bakım, tamir, yenileme yapmadığını vurgulayan Taslak, “Ayrıca açık su kanalları da temizlenmedi, üstünde ot bitti, yosun tuttu. Böylelikle hem su kaynağı boşa gitti, hem de suya ulaşamayan üreticilerimiz büyük mağduriyetler yaşadı. Ne yazık ki bu meseleler motamot devam ediyor” diyerek, görüntü ve fotoğraflarla vahim tabloyu gözler önüne serdi.

SUSUZLUKTAN ÇARESİZ KALAN ÇİFTÇİYE ARTIK DE CEZA GELECEK

Tüm bunların üstüne çiftçilerin öbür mağduriyetlerle de karşı karşıya kaldığını belirten Taslak, “Bazı çiftçilerimiz, hakkı olan suya ulaşamayınca, çaresizce yer altı sularına yöneldi. Lakin, taahhüt ettiği suyu ulaştırma vazifesini yapmayan birlik idaresi çiftçinin mağduriyetini gidermediği üzere, aksine sondajla artezyen kuyusu açmaya mecbur bırakılan çiftçilerimize bunu yaptıkları için ceza kesmek istiyor. Üstelik borç batağında olan çiftçimizin kaldıramayacağı yükte ölçüler kelam konusu” dedi. Taslak, yılgınlığa kapıldığın birçok çiftçinin artık tarlalarını ekmekten vazgeçtiğini söyledi.

ÜRETİCİLER HAK ARAYIŞINDA

Dikili Sulama Birliği, DSİ 25. Bölge Müdürlüğü, Tarım ve Orman Bakanlığı’na yüzlerce imzadan oluşan dilekçeler verdiklerini, her platformda meseleleri tabir ettiklerini vurgulayan ancak olumlu sonuç alamadıklarını belirten Taslak, başta bakanlık olmak üzere yetkililerden meselelere tahlil bulmalarını istedi. Son olarak Cumhurbaşkanlığı İrtibat Merkezi CİMER’e başvuracaklarını bildiren Taslak, “Sonuç alamazsak bir yandan demokratik protesto aksiyonları yapacağız, öteki yandan da hukuk uğraşı başlatarak hakkımızı arayacağız” sözlerini kullandı. Taslak, beş yıl öncesine kadar sulama birliği idaresinin çiftçilerin oyları ile seçildiğini fakat kanunda değişiklik yapılarak birliğe memurlar atandıktan sonra idare problemlerinin arttığını da kelamlarına ekledi.

ÇİFTÇİ BORÇ BATAĞINA SAPLANDI

Dikili Ovası’nda 59 dekarlık tarlada faaliyet gösteren çiftçi Salim Altıparmak da “Geçen sene sık sık borular patlayınca tarlayı su bastı, eserlerim mahvoldu. O denli ki, göle dönen tarlaya martılar yuva yaptı. Sonra da tarlamın 30 dekarı kurudu” dedi. Altıparmak, “Birlik yöneticilerine ben batıyorum, bankaya borcumu ödeyemedim, bu aksaklıkları lütfen düzeltin diye mağduriyetimi anlattım. Her seferinde haklısın dediler lakin tahlil ismine hiçbir şey yapmadılar. Borcumu ödeyebilmek için bir kere daha zirai kredi kullanmak zorunda kaldım” diye konuştu.

BU SENE BARAJ AÇILMAYABİLİR

Altınova – Dikili Sulama Birliği Lideri Mustafa Babür Çatalpınar tez ve tenkitler hakkında şu bilgileri verdi:

-Biz üzerimize düşeni yapıyoruz, bakım ve tamir çalışmalarını yapıyoruz. Ancak en başta projeden ve imalattan kaynaklı yanılgılar, aksaklıklar var. Maalesef borular sık sık patlıyor. Geçen dönem 60 kere boru patlaması oldu.

-Bu tesisin sahibi DSİ. Onlar da değiştirmek ve düzeltmek için çalışma yapıyorlar. Sekiz kilometrelik bir çizgi olduğundan kolay iş değil. Herhalde bu sene çalışmalarını sonuçlandıracaklar.

-Susuzluğun sebebi yalnızca kanal ve boru sistemindeki çatlaklar ve patlaklar değil. Çok önemli kuraklık yaşıyoruz. Yağışlar azaldığı için barajın doluluk oranı düştü.

2018’de baraj 50 milyon metreküp su tutuyordu. Bu oran gitgide düştü ve geçen dönem 15 milyon metreküpe geriledi. Bu gidişle bu sene baraj açılmayabilir.

ZAMLAR DEVAM EDECEK

Çatalpınar, “Çiftçilerin fiyat tarifesinin kıymetli olması ve yüksek artırım oranına reaksiyon göstermesi hakkında ise “O artırımlar devam edecek. Zira bunun işletme maliyeti var, keşifleri var, su ölçüsü var, gelen para giden para belli… Birtakım çiftçi arkadaşlar şunu anlamıyor: Burası kar gayesi güden ticari bir kuruluş değil, gelen para birliğin masraflarına ve yatırıma gidiyor. Mesela geçen sene bize 10 milyon para geldi, harcanan para da 10 milyon. Bizim tarifemizde suyun 1 tonu 47 kuruş. Bence çok ucuz.