Minimum fiyat artırımı ne kadar olacak? İşte konuşulan rakamlar…

Milyonlarca çalışanın gözü, yılın daha birinci ayında açlık hududunun altında kalan taban fiyata temmuz ayında yapılacak artırıma çevrildi.

Yeni minimum fiyatın ne olmasıyla ilgili emekçi sendikalarından talepler yavaş yavaş gelmeye başlarken; patron sendikası TİSK’te de minimum fiyata temmuz ayında yapılacak orta artırımla ilgili çalışmalar başladı.

Seçimlerin akabinde kabinenin oluşturulmasını ve yeni iktisat siyasetlerinin seyrinin netleşmesini bekleyen iş dünyası da, kendi ortasında yeni taban fiyatın ne olacağını ya da ne olması gerektiğini konuşuyor.

‘EN AZ 10 BİN 500 TL OLUR’

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Lideri Seçkin Yorgancılar, seçimlerin bitmesinin akabinde şimdi kabinenin oluşturulmadığı ve haziran enflasyonunun muhakkak olmadığı bir ortamda minimum fiyata yapılacak orta artırımla ilgili konuşmanın erken olduğunu söylerken; Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Lideri Ramazan Kaya ise minimum fiyata temmuz ayında bir güzelleştirme yapılması iş dünyasının gündem unsurları ortasında olduğunu aktardı.

Kaya, temmuz ayında taban fiyata yüzde 25-35 aralığında bir orta artırım geleceğinin konuşulduğunu, bunun da 10 bin 500 TL ila 11 bin 500 TL aralığında bir meblağa tekabül ettiğini lisana getirdi.

“Yüksek enflasyonla, kur artışıyla ve işsizlikle karşı karşıyayız. Yeni minimum fiyat artırımı da dalı sıkıntı durumda bırakacak” diyen Kaya, şöyle devam etti:

“Çünkü hazır giysi bölümü önemli biçimde düşen taleple aslında çok güç durumda, fiyat tutturamıyoruz. Bu yüzden minimum fiyat konusunda patrona verilen dayanakların de artmasını bekliyoruz.”

İŞVERENE KOLAYLIK KURALIYLA 12 BİN TL MESAJI

Sozcu.com.tr’ye konuşan bir başka isim Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Hizmetler Meclisi İdare Heyeti Lideri Hüseyin Bozdağ ise, halihazırda aslında 8 bin 500 TL’ye çalışan bulmakta zorlandıklarını, bu yüzden yeni taban fiyatın 10 bin TL olması durumunda bunu karşılayabileceklerini lakin patrona yeni kolaylıklar sağlanması durumunda bu fiyatın 12 bin TL’ye kadar çıkabileceğini söyledi.

“Ancak patrona yeni dayanaklar sağlanmaksızın 12 bin TL bandına çıkması bölümü yorar, istihdamı olumsuz etkiler” diyen Bozdağ, “Biz de şu anda maliyetler ortasında boğulup kalıyoruz. Çok yüksek vergi ve prim yükü var üzerimizde” diye konuştu.

Bozdağ, bu bahisle ilgili taleplerini şöyle lisana getirdi:

“Biz daima diyoruz, minimum fiyatın üzerindeki vergi kaldırılsın. SSK primlerinin yarısını personele verelim, yarısını bize taahhüt yaparak, yani yılın sonunda kapasite raporumuza nazaran yüzde 10 istihdam artıracak formda bize bırakılsın. Bu talebimizi yineliyoruz.”

DİSK 16 BİN TL’YE İŞARET ETTİ

Sozcu.com.tr’ye konuşan DİSK Lideri İstek Çerkezoğlu ise, haziran ayı enflasyon sayıları aşikâr olmadan yeni taban fiyata ait bir sayı söylem etmenin güç olduğunu, fakat açıklanan açlık ve yoksulluk sonu bilgilerine bakıldığında aslında olması gereken sayının aşikâr olduğunun altını çizdi.

Türk-İş datalarına nazaran, mayıs ayında açlık sonunun 10 bin 362 TL’ye, yoksulluk hududunun ise 33 bin 752 TL’ye çıktığını anımsatan Çerkezoğlu, “Bir ailede iki kişi çalıştığı vakit o konuta en az yoksulluk sonu kadar para girebilmeli” diye konuştu.

Bu da taban fiyatın 16 bin TL olmasına yönelik bir talebe işaret ediyor.

Enflasyon tek haneye gerileyene kadar taban fiyatın yılda 4 sefer güncellenmesi gerektiğini söyleyen Çerkezoğlu, bu fiyat belirlenirken de muhakkak kriterlerin göz önüne alınması gerektiğini söyledi:

“Asgari ücretlinin gerçek enflasyon karşısında, dolar kuru ve altın fiyatları karşısında alım gücünün giderilmesi ve çalışanın ailesiyle birlikte yaşayabilmesi için hesaplama yapılmalı, şimdiki üzere tek bir personelin geçim maliyeti üzerinden değil. Bir başka kriter de emekçinin ulusal gelir artışından ve büyümeden aldığı hissenin artırılması biçiminde olmalı.”

Çalışma Bakanı’nın ‘500 dolar’ açıklamasına ait ise Çerkezoğlu, şöyle devam etti:

“”Rekor artırım yaptık’ üzere açıklamalar yapılsa da çok yüksek bir enflasyon olduğu için suya yazılan yazı üzere kalıyor bu artırımlar.  Münasebetiyle dolar üzerinden bir sayı söylem etmek yerine minimum fiyatın alım gücünün korunması lazım. Ülkenin yüksek enflasyon sarmalından kurtulması lazım. İktisatta bütünlüklü bir güzelleşmeye gereksinim var.”

DAHA BİRİNCİ AYDA AÇLIK HUDUDUNUN ALTINDA KALMIŞTI

Öte yandan, yüksek enflasyon nedeniyle daima azalan alım gücü, yıllar sonra birinci sefer geçen sene minimum fiyata orta artırım yapılmasına neden olmuştu.

Böylece 2022 Ocak’ta 4 bin 253,4 TL olarak belirlenen net minimum fiyat, geçen sene temmuz ayında yapılan orta artırımla 5 bin 500,3 TL’ye yükseltilmiş; 2023 Ocak ayında ise 8 bin 506,8 liraya çıkmıştı.

Ancak Türk-İş datalarına nazaran, 2022’de yılın ikinci ayında açlık sonunun altında kalan minimum fiyat, bu yıl daha çalışanın eline geçmeden açlık hududunun altında kalmıştı.

Buna nazaran, 2023 Ocak’ta taban fiyat 8 bin 500 TL iken, tıpkı ay açlık hududu 8 bin 864 TL’ye yükselerek taban fiyatın üzerine çıkmıştı.

ÇALIŞMA BAKANI ‘500 DOLAR’ DEDİĞİNDE 9 BİN TL 750 EDİYORDU

Son seçimlerden evvel minimum fiyatı gözden geçireceklerine ait açıklama yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, net bir halde “Temmuzda taban fiyata orta artırım var” demişti.

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım ise, temmuzda taban fiyata artırım yapılacağıyla ilgili net açıklamalarda bulunmanın yanında ne kadar olacağıyla ilgili sayı da vermişti.

Mayıs ayı başlarında “Cumhuriyet tarihinde dolar bazında 455 doların üzerinde en yüksek düzeye çıkaran bir düzenlemeyi ocak ayında yaptık. Temmuzda da birebirini yapacağız” diyen Alım, “Aşağı üst 500 dolar bazında bir oran olacak. Çalışmalarımız hazır” diye konuşmuştu.

Bilgin bu konuşmayı yaptığında 500 dolar 9 bin 750 TL’ye tekabül ederken, seçimlerden sonra dolar kurundaki artışın hızlanmasıyla bugün prestijiyle 500 dolar 10 bin 400 TL’yi aşmış durumda.