Minimum fiyatta ikinci toplantı bugün

‘AÇLIK SONU ALTINDA PAZARLIĞA KAPALIYIZ’

Asgari fiyat pazarlığında taraflardan şimdi bir sayı duyulmasa da personel tarafı açlık sonunun altında bir sayının pazarlık konusu olmayacağını belirtti. Açlık hududu kasım ayı itibariyle 14 bin 500 TL düzeyinde bulunuyor.

Açlık hududunda bir teklifle masaya gelinmesi halinde ne yapacakları sorulan Atalay, “O vakit masadan kalkarız. O denli şey olmaz” dedi. Birtakım hükümet yetkililerinin söz ettiği ve yüzde 25 artışa tekabül eden 14 bin 250 TL üzere bir fiyatı de asla kabul etmeyeceklerini söyleyen Atalay, “Bizim sayı söylem etmemiz gerçek değil. Ne vereceklerini görelim; ondan sonra tutumumuzu belirleriz” dedi.

Asgari fiyatla ilgili kamuoyunda konuşulan hiç bir sayının gerçeği yansıtmadığını tabir eden Atalay, “Enflasyonu durdursunlar; ete, süte, kiraya artırım gelmesin. Minimum fiyatı konuşmanın da bir manası yok o vakit. Sen artırımı ver, sonraki gün artırım getir fiyatlara! Bu sürdürülebilir bir iş değil” diye konuştu.

Yeni taban fiyatın bu yıl personel, patron ve hükümetin üçlü mutabakatıyla belirlenmesini isteyen TİSK ise fiyatın ‘dengeli, istihdamı ve rekabet gücünü gözetici bir seviyede’ olması gerektiğini savunuyor. TİSK’in minimum fiyat patron takviyesinin artırılarak devam ettirilmesi konusundaki ısrarı da sürüyor.

Öte yandan personel ve patron tarafı taban fiyattaki görüş farklılığına karşın vergi indirimi konusunda mutabık. Her iki taraf, fiyatlar üzerindeki vergilerin kademeli olarak azaltılmasında hemfikir.

TEK ARTIRIM TARTIŞMASI

Bakan Işıkhan, taban fiyat için tek artırım olacağına yönelik açıklamaların hatırlatılması üzerine, “Tek artırım olacak, zira yönetmeliğimizde de o denli, Taban Fiyat Yönetmeliğimizde yılda bir sefer. Çok mecburî şartlarda, sarsıntı gibi… Geçen yıl Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatı ile minimum fiyata ikinci artırımı yaptık” dedi.

Enflasyon karşısında çalışanların alım gücü kaybına uğramaması için minimum fiyatın 17 bin 500 liraya denk gelecek formda yüzde 53,5 artırılması gerektiğine yönelik değerlendirmeler sorulan Işıkhan, “Çalışmalarımızı bitirdiğimizde sonuncu sonuca ulaşacağız inşallah, sizinle de paylaşacağız” karşılığını verdi.

Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay ise Türk-İş Genel Heyeti’nde yaptığı konuşmada, minimum fiyata tek artırım olacağı istikametindeki açıklamaya reaksiyon gösterdi. Atalay, “Bakan Beyefendi ‘Bu sene bir kez artış olacak.’ dedi. Hiç olmasın. Enflasyon da olmasın artırım da yapmayın” dedi.

Önceki hafta yurtdışı gezisi sonrası gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “En uygun taban fiyat neyse bunun kararını vereceğiz. Bütün sıkıntı tarafları mağdur etmeden bir sonuca varabilmek. Taban fiyat artışı zati biliyorsunuz yıl içinde bir seferdir. Bir kere verilecek artırımla bu iş biter” dedi.

SENDİKALARIN TALEPLERİ

DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu ise evvelki hafta yaptığı açıklamada taban fiyatın yüksek enflasyon şartlarında yılda dört sefer belirlenmesi gerektiği söylendi. DİSK ayrıyeten, taban fiyat artışında resmi enflasyon/hedeflenen enflasyon değil, kişi başına GSYH artışının temel alınması gerektiğini söyledi.

Açıklamada DİSK/Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi BİSAM’ın Kasım 2023’te yayımlanan Ekim 2023 periyoduna ilişkin Açlık ve Yoksulluk Hududu Araştırması bilgilerinde açlık sonunun 13 bin, yoksulluk hududu ise 45 bin TL olduğu anımsatılarak “Asgari fiyat artışında yoksulluk sonu bir kriter olarak dikkate alınmalı ve bir konutta iki kişi çalıştığında yoksulluk sonunu aşan bir gelir elde etmeleri teminat altına alınmalıdır” denildi.

HAK-İŞ Vilayet Liderler Şurası ise geçen hafta yaptığı açıklamada “Bütün çalışanların temsil edildiği adil bir Minimum Fiyat Tespit Kurulu oluşturulmalıdır. Taban fiyatın, 4 kişilik bir ailenin ömür masrafları göz önüne alınarak, günün ekonomik şartlarına ve enflasyon datalarına nazaran hakkaniyetli bir yaklaşımla belirlenmesini talep ediyoruz”

Çalışma hayatına ait taleplerin karşılanması için çabanın sürdürüleceği kaydedilen bildiride şu tabirlere yer verildi:

“Asgari fiyatın, 4 kişilik bir ailenin ömür masrafları göz önüne alınarak, günün ekonomik şartlarına ve enflasyon datalarına nazaran hakkaniyetli bir yaklaşımla belirlenmesini talep ediyoruz.

Ülkemizdeki vergi sisteminin yine ele alınarak, adil bir vergi sisteminin hayata geçirilmesini önemsiyoruz. Bu açıdan, fiyatlı çalışanların karlarının vergi dilimlerinin düşük kalması nedeniyle ellerine geçen net fiyatlarının azalmasının önüne geçecek bir vergi modelinin oluşturulmasını talep ediyoruz.”

ASGARİ FİYAT NASIL BELİRLENİYOR?

Asgari fiyatı, yasa gereği personel, patron ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 bireyden oluşan Taban Fiyat Tespit Kurulu belirliyor.

Komisyon, yeni minimum fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında aralık ayında belirli tarihlerde toplanıyor.

Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komite, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde liderin bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.

NET 11 BİN 402 LİRA

Asgari fiyat, bir emekçi için aylık brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor.

Asgari fiyatın patrona toplam maliyeti, bir emekçi için 15 bin 762 lira 4 kuruş. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuruşunu brüt minimum fiyat, 2 bin 79 lira 25 kuruşunu toplumsal güvenlik primi, 268 lira 29 kuruşunu patron işsizlik sigorta primi oluşturuyor.