Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) canlı fay çizgileri haritasını güncelleyerek kamuoyuyla paylaştı. Harita üzerinde toplam 485 canlı fay çizgisi belirtildi.
Haritada ortalarında Aydın, Bursa, Düzce, Hatay, Kocaeli, Manisa ve Sakarya’nın da olduğu 45 vilayet canlı fayların geçtiği alan üzerinde bulunuyor.
Haritayı pahalandıran Jeofizik Yüksek Mühendisi Mehmet Sarper Celasun, yeni fayların paniğe sebep olmaması konusunda ikazlarda bulunarak, “Genellikle büyük zelzele üreten kırıklar bizim ülkemizdeki ana kırıklarımız. Kuzey Anadolu Fay Sınırı, Doğu Anadolu Fay Çizgisi. Kırıkların üzerine yapılaşma yapmak uygun değil, münasebetiyle bu haritaların yeni olması oralara yapılaşmadan kaçınmak ismine çok yararlı bir şey” sözlerini kullandı. Celasun, yapılaşmaların belirtilen alanlardan uzakta gerçekleşmesi gerektiğini de vurguladı.
“DİRİ FAYLAR ZELZELE ÜRETEBİLECEK POTANSİYELE SAHİP”
Celasun, şöyle konuştu:
-Bu çalışmalar çok önemli jeofizik araştırmaların sonucunda oluyor ve çok maliyetli. Bunlara fiyatsız olarak herkesin erişim sağlaması, hem sarsıntıya dayanıklılık bilinçliliği açısından, hem biz mühendislerin bu mevzularla alakalı çalışma yapması açısından çok olumlu birşey.
-Bahsedilen yeni canlı faylar da, bizim kırıklarda meyyit ve canlı kırıklar dediğimiz iki ana başlık var. Bunlardan diriler günümüzde sarsıntı üretebilecek potansiyele sahip kırıklar.
-Kırık haritasından anlamamız gereken sarsıntıda güvenlik açısından yapıların tasarlanmasında, nerelerden sarsıntı beklenmesi konusunda bize çok değerli bilgiler veriyor. Birçok yeni kırık ekleniyor ancak kimse paniğe kapılmasın.
“ANA KIRIKLARA DİKKAT”
-Genellikle büyük sarsıntı üreten kırıklar bizim ülkemizdeki ana kırıklarımız. Nedir bu ? Kuzey Anadolu Fay Çizgisi, Doğu Anadolu Fay Çizgisi üzere. Büyük kırık çizgileri boyunca üretilen sarsıntılar, öbür ikincil kırıklara nazaran daha büyük oluyor.
-Kırıkların üzerine yapılaşma yapmak uygun değil, hasebiyle bu haritaların yeni olması oralara yapılaşmadan kaçınmak ismine çok yararlı birşey. Bizim ülkemizde olan zelzeleler 7 büyüklüğünde 7.6 büyüklüğüne kadar olabiliyor fakat bunlar ana kırıklar üzerinde.
-Dolayısıyla ikincil kırıklarda tahminen 2 ya da 3 büyüklüğünde 4’e kadar küçük zelzeleler beklenebilir. Bunu tam olarak bilmek mümkün değil. Kırıkların üzerinde yapılaşma olmaması gerekir lakin her kırık da yüzeyden anlaşılmıyor.
Mehmet Sarper Celasun
“NASIL YAPI TASARLANMASI GEREKTİĞİNİ HESAPLAYABİLİYORUZ”
-Bu kırıklar bizim için neden kıymetli ? Sarsıntıya dayanıklılıkta birinci bahis, sarsıntının büyüklüğü ve sarsıntıdan uzak olma.
-Bu çalışmalarla biz hem kırıkların yerini, ne kadar büyüklükte zelzele üretebileceğini, bu büyüklükteki sarsıntılara nazaran nasıl yapı tasarlanması gerektiğini hesaplayabiliyoruz. Kendi yaptığımız çalışmalarla da hem yapıların güvenliğini, hem yerde zelzele güvenliğini ölçebiliyoruz.
-Yerde titreşim ölçüleri alarak yerin bir zelzele büyütmesi var mı, rezonansa giriyor mu? Yapıların bileşenleri sağlıklı mı? Bunlara bakılıyor.
-Kırıkların da yerleri bilindiği vakit burası bu kadar zelzele üretebilir, o vakit bu dayanıklılığa nazaran yapı yapılması lazım, burada kentleşme kırıklardan uzak olması lazım üzere birçok bahis açığa çıkmış oluyor.
“MARMARA’YA YAKIN VİLAYETLERİN TAMAMINDA BU SARSINTI HİSSEDİLECEK”
-Önce sarsıntı beklenen yeri tespit etmemiz lazım, kırıkların ehemmiyeti buradan geliyor. Kırıkları buluyoruz ki buralarda zelzele beklenebilir, buralarda sarsıntı olabilir.
Önemli olan ikincil kırıklar yahut buna bağlı küçük kırıklar değil ana kırık çizgileri çok kıymetli. İstanbul için konuşulacak olursa Kuzey Anadolu kırığının Marmara’daki kırılmasını beklediğimiz kısım şu anda öncelikli ancak yalnızca İstanbul değil Marmara’ya yakın vilayetlerin tamamında bu sarsıntı hissedilecek.
-Dolayısıyla burada en berbata hazırlanmak değerli. Biz tedbirlerimizi almalıyız.Bu kırıklar mühendisler için değeri fakat beşerler açısından da oturduğu yeri bilmesi, inceleyip karar vermesi için doğal ki değerli. (DHA)
