Muğlalı çevrecilerden Sandras Dağı maden ocağı projesine dava

Muğla’nın Ortaca ilçesinin Çaylı ve Gölbaşı mahalleleri ile Köyceğiz’in Akyaka ve Pınarköy bölgelerindeki, Damla Madenciliğin patlatmalı yeraltı krom ocağı ve maden arama projelerine Muğla Valiliği Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğü tarafından geçen temmuz ayında verilen ‘ÇED gerekli değildir’ kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması için bölge halkı dava açtı. Sandrası Müdafaa Platformu tarafından yapılan açıklamada, “Yaşam savunucuları ve vicdan sahibi halkımızı ormanlar, su, toprak ve binlerce canlının meskeni olan Sandras ile dayanışmaya çağırıyoruz” tabirlerine yer verildi.

YASALAR HİÇE SAYILIYOR

Sandrası Müdafaa Platformu yapılan açıklamada, “Platform olarak bizler, tabiatımızı ve hayat hakkımızı sistematik bir biçimde tehdit eden sermaye ve rant açlığına karşı, sürdürülebilir bir ekosistem için ömür uğraşımıza devam ediyoruz. Anayasanın 56. hususunda geçen ve Birleşmiş Milletlerce de tanınan insan haklarımız olan sağlıklı, pak ve sürdürülebilir bir etrafta yaşama hakkı her geçen gün yasalar hiçe sayılarak yeni maden proje ve talepleri ile ihlal edilmektedir” denildi.

SANDRAS DAĞI BÖLGEMİZİN DEĞERLİ BİR HAYAT KAYNAĞI

Sandras Dağı’nın su kaynakları, toprağı, barındırdığı tüm endemik ve birçok tehlike altında olan bitki ve hayvan biyomları ile Muğla’nın ana ve en kıymetli hayat kaynağı olduğu belirtildiği açıklamanın devamında şunlar lisana getirildi:

* “Bu bağlamda bölgedeki maden projelerinin bölgemize getireceği argüman edilen kamu faydası düşünülmeli. Bölge tabiatının ve su kaynaklarının korunarak gelecek jenerasyonlara aktarılması, sosyo-kültürel yapının, kırsal ömür alanlarının ve toplumsal huzurun korunmasıyla elde edilecek kamu faydasından daha üstün değildir. Maden projelerinin varlığı dahi bölgede halihazırda süregelen kamu faydasına açık bir tehdit oluşturmaktadır. Maden alanının bir kısmı Köyceğiz-Dalyan Özel Etraf Muhafaza (ÖÇK) alanı içinde kaldığı için binlerce endemik canlıyı tehdit etmektedir. Bölge tıpkı vakitte Değerli Tabiat Alanı (ÖDA), Doğal Sit, Yaban Hayatı Geliştirme Alanı, Kartal Gölü Ulusal Parkı üzere doğal bedelleri yüksek, korunan alanlarla iç içedir.”

BÖLGEDEKİ FLORA VE FAUNAYA DİKKAT ÇEKİLDİ

Doğa Derneği’nce yapılan ‘Önemli Tabiat Alanları’ araştırmasına nazaran bölgede 63 bitki taksonunun bu kriterlerine uyduğu, bu bitkilerin dünya üzerindeki bilinen tek bir ortada müşahedesinin Sandras Dağı’nda bulunduğu vurgulanan açıklamada, “Akdeniz biyomuna mahsus ve dar yayılışlı Lacerta oertzeni kertenkelesi, tekrar Akdeniz biyomuna mahsus ve ülkemize endemik büyük esmer (maniola megala) ile kuşağı bölgesel ölçekte tehlike altında olan karagözlü mavi kelebek (glaucopsyche alexis) de bölgede tehlike altındaki öteki çeşitler ortasında. Sandras ekosisteminin bütünlüğü ve korunması anayasal hak ve sorumluluğumuzdur. Bölgedeki patlatmalı yeraltı krom ocağı ve maden arama projeleri sadece bu bölgelerde değil, Muğla genelinde geri dönülemez ekolojik yıkımlar oluşturacak, bölge için elzem olan güçlü su kaynaklarını kurutacak ve istikametini değiştirecek, toprak ve habitat canlılığını büyük ölçüde tahrip edecektir” görüşü lisana getirildi.

“14 YILDA ÇOK ŞEY KAYBEDİLECEK”

Açıklamada, 14 yıl sürecek maden projesi için, milyonlarca yılda oluşmuş bitkisel toprağın, 54 dönümlük proje alanından 5 ay boyunca saatte 16 ton olmak üzere sıyrılacağı, bu alanın canlılığını geri dönülemez halde yitireceği vurgulandı. Açıklamaya şöyle devam edildi:

* “Projede maden galerileri ve dinamit patlatmalarıyla yeraltı su yolu temasları kesilecek. Bölgeye 200 metre uzaklıktaki Kaklık su kaynağı, 50 adet su kuyusu ve projeye 2 kilometre uzaklıktaki Yuvarlakçay ile Muğla Dalaman sulama alanlarının da su düzeyi düşecek yahut kuruyacak. 14 yıl boyunca, günde 6, ayda 180, yılda bin 800 patlatma ile yılda 34.6 ton dinamit patlatması kaya kütlesi yapılarını bozacak, yeraltı su yollarını değiştirerek azaltacak ya da büsbütün kurutacaktır.

* TEMA Vakfı raporlarına nazaran Muğla ormanlarının yüzde 33’ü ihale ruhsat alanlarına, yüzde 19’u işletme ruhsat alanlarına, yüzde 13’ü arama ruhsat alanlarına tahsis edilmiştir. Toplamda orman alanlarının yüzde 65’inin hukuksuzca ranta açıldığı açıkça görülmektedir. Maden için 11 bin kızılçam ağacı kesilecek, bölgedeki canlılar da yok olacaktır.”

DEVLET KURUMLARINDAN TALEPLER SIRALANDI

Açıklamanın devamında şirkete verilen ÇED gerekli değildir kararının hemen yürütmesinin durdurulması ve iptali istendi. Sandras Dağı eteklerindeki mevcut maden ocaklarının çabucak durdurulması, tahrip edilen alanların düzeltilmesi ve yine ağaçlandırılması talep edildi. Bundan sonraki misal müracaatlara ‘ÇED olumsuz’ kararı verilmesi ve müsaadelerin iptal edilmesi istendi.

ULUSLARARASI KONTRATLARA UYULMASI İSTENDİ

Uluslararası kontratlara de uyuşması gerektiği kaydedilen açıklamanın devamında, “Türkiye’nin de taraf olduğu Bern Sözleşmesi’ne uyularak Sandras bölgesi içerisindeki, Orman Bakanlığı’nca muhafaza altına alınan yaban hayatın fiili manada da korunma altına alınmalı, Kartal Gölü Tabiatı Muhafaza Alanı, Gökçeova Gölü de dahil olacak biçimde genişletilmeli, Sandras Dağı’nın tamamı ve tesir alanındaki etrafı müdafaa altına alınmalı” denildi.