Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki zelzelelerin akabinde meydana gelen artçı sarsıntıları kıymetlendirdi.
Prof. Dr. Naci Görür, Kayseri ve Sivas’ta peş peşe yaşanan sarsıntılar sonrası o bölgedeki faylarda hareketlenme olabileceği konusunda ikazlar yaptı.
Olası Marmara sarsıntısı için kıymetlendirme yapan Prof. Dr. Naci Görür, sadece zelzele için değil iklim değişikliği konusunda da tedbirler alınmasını talep etti.
“DENİZDE ÇOK SIK ZELZELELER OLUYOR”
Prof. Dr. Naci Görür, Marmara Denizi’nde sık sık meydana gelen 3 ve 4 büyüklüğündeki sarsıntılara ait, şöyle konuştu:
*Marmara Denizi’nde sarsıntı çok sık oluyor. Bilhassa Orta Marmara Çukurluğundan yani Silivri açıklarından itibaren batıya hakikat Tekirdağ’da o ortada denizde çok sık sarsıntılar oluyor. Bu zelzeleler çoğunlukla 3’lü ve 4’lü olur.
*Bu zelzelelerin değerli bir kısmı da tektonik sarsıntılar değildir. Daha çok denizin tabanından çıkan doğalgaz çıkışlarına bağlıdır.
*Dolayısıyla doğalgaz çıkışları ve o yöredeki hareketlilik bu türlü sarsıntılar oluşturabilir. Bu 4.1 büyüklüğündeki sarsıntıya rastgele bir ehemmiyet vermek gerçek değildir. Çok sık olabilir.
“AVRUPA YAKASI ZELZELE TARAFINDAN ASYA YAKASINA NAZARAN SORUNLUDUR”
Görür, Avrupa yakasının tabanının Anadolu yakasına nazaran daha zayıf olduğunu belirterek,
şöyle konuştu:
*İstanbul’da ilçe bazında sağlamlıktan kelam ediyorsak, Avrupa yakasında olan yerler nispi olarak zelzelede daha zafiyeti olan yerler.
*Sebebi de Avrupa yakasındaki jeolojik formasyonlar ve özellikleri. Asya yakasındaki ilçeler Avrupa yakasındaki ilçelere nazaran jeolojik formasyonlar prestijiyle nispi olarak zelzelede daha uygun durumda olabilecek yerler.
*Avrupa yakası sarsıntı istikametinden Asya yakasına nazaran daha sıkıntılıdır zira oradaki jeolojik formasyonlar daha gençtir.
*Zemin özellikleri bakımından daha zayıftır. Asya yakasının yeri jeolojik olarak oradaki formasyonlar prestijiyle daha sağlamdır.
“İKİ FAY BİRDEN KIRILIRSA 7.5 VE 7.6’YI BULABİLİR”
*Marmara Denizi’nde beklenen zelzele 7.2 ile 7.6 ortasında değişecektir. Bütün senaryolar ve hazırlıklar 7.5 büyüklüğünde zelzele için yapılıyor.
*Marmara’da sarsıntı üretecek olan iki tane etkin fay kolu var. Bunlardan biri Adalar kolu, yaklaşık 45 kilometre uzunluğunda.
*Bu büsbütün kırıldığı vakit 6’lar mertebesinde sarsıntı üretir. Bir başkası ise Kumburgaz fay koludur.
*Yeşilköy açıklarında Silivri açıklarına kadar uzanır. Bu da 65 kilometre uzunluğundadır. Kırıldığı vakit en az 7.2 üretir. İkisi birden kırılırsa 7.5, 7.6’yı bulabilir.
Marmara’nın batısında Tekirdağ fayı muhtemelen 1912 Şarköy sarsıntısında kırıldığı için orada büyük bir zelzelenin üretileceğini düşünmüyoruz.
*Dolayısıyla Marmara’da zelzelenin 7.2 ile 7.6 ortasında değişeceğini düşünüyoruz.
“KAYSERİ VE SİVAS’TA SARSINTILAR OLURSA ŞAŞIRTAN OLMAZ”
*Türkiye’de Doğu Anadolu bölgesinde iki tane büyük zelzele oldu. 7.8 ve 7.6 bunlar bayağı büyük zelzeleler.
*Ülkemizin Anadolu levhası bu iki zelzele nedeniyle aşağı üst 7 buçuk metre güneye hakikat savruldu.
*Levhanın bu hareketine bağlı olarak o levhanın içerisindeki fay sistemleri en azından Doğu Anadolu bölgesindeki fay sistemleri, bu Anadolu levhasının ani hareketinden etkilenip bunların gerilim alanında değişiklikler meydana geldiği kimi faylarda gerilimin arttığı kimisinin azaldığını varsayabiliriz.
*Bu iki büyük zelzele nedeniyle bu bölgelerde fayların bir manada harekete geçtiğini ve vakit zaman sarsıntılar üreteceğini bunun da olağan olduğunu söyledik.
*Mesela Malatya, Sivas, Kayseri, Bingöl, Adana yöresinde ve hatta Kıbrıs’ta iki büyük zelzelenin sonucunda hareketlenmelerin olabileceğini olağan karşılanması gerektiğini söyledik. Kayseri, Sivas’ta zelzeleler olursa bizim için şaşırtan olmaz.
*O bölgelerde faylarda iki zelzele nedeniyle bir hareketlenme olabilir” diye konuştu.
“SADECE SARSINTI DEĞİL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ DE VURACAK”
*Sadece zelzele değil iklim değişikliği de bizi vuracak. Görüyorsunuz yağış düşüyor, fırtınalar çıkıyor, sel baskınları, kaya düşmeleri, heyelanlar oluyor
*. Dünya ısınıyor, deniz düzeyi yükseliyor. Dünya deniz düzeyinin ısınması bizim kıyılarımızı da deniz basacak demektir.
*Bunlar bugün yarın olmaz fakat bir devlet uzun müddetli de olsa bunları düşünüp tedbir alması gerekir. Hasebiyle bir afet bakanlığını Türkiye hak ediyor, gerçek olan bu. (DHA)
