Neden şişmanlıyoruz?

Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) bilgileri, beraberinde getirdiği önemli sıhhat sorunları nedeniyle “obezite ile mücadele” konusunu yeni bin yılın öncelikli çaba alanlarına dahil etti. Bu sorunun dünyada olduğu üzere ülkemizde de süratle arttığını vurgulayan İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, obezitenin nedenlerini ve korunma yollarını şöyle açıkladı:

İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk

Sağlığı her açıdan tehdit ediyor

Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde obezite değerli sıhhat meselelerinin ana kaynağı olarak gösterilmektedir. Bir hastalık halidir, beden yapı ve işleyişini bozar, bütün organları süratle yaşlandırır. Başta Tip 2 diyabet olmak üzere hipertansiyon, kalp damar hastalıkları (kalp krizi, inme ve damar tıkanması ile seyreden pek çok rahatsızlık), göğüs, prostat, kalın bağırsak kanseri oluşumunda değerli bir risk faktörüdür. Ayrıyeten eklem hastalıkları, safra kesesi taşı oluşumu, reflü, varis, adet düzensizlikleri, infertilite (kısırlık), doğum zorlukları, uyku apne sendromu, uyku bozuklukları ve depresyon dahil pek çok hastalığın oluşumunda da rolü vardır.

Aldığınız fazla kalorilere dikkat!

Obezitenin nedeni yalnızca öğünden sonra ortaya çıkan insülin yükselmesi değildir. Çok kalorilerin yavaş yavaş emilimi de obeziteye yol açar. Sonuçta bütün fazla kaloriler bedende yağ olarak depolanır. Hayvansal proteinlerin genel olarak insülin düzeyini artırıcı tesirleri vardır. Birebir öğünde karbonhidrat ve proteinlerin birlikte tüketilmesi insülin karşılığını artırabilir. Tıpkı karbonhidrat ve yağlar üzere proteinlerin de fazlası yağ olarak depolanır. Hayvansal proteinlerden kaçınmak; bitkisel protein almak; karbonhidratlarla birlikte protein tüketmemek insülin yanıtını azaltır. Hayvansal besinler her gün ve her öğün kullanımı gereken besinler değildir. Yağlı beslenme de kalorisi epeyce yüksek, besin içeriği zayıf, lifsiz ve mineralsiz bir beslenme şeklidir ve obeziteye yol açar. Her türlü işlenmiş yağ, zeytinyağı da dahil olmak üzere kalori açısından varlıklı, gerçek besin açısından yoksuldur. Zeytinyağı sanıldığının bilakis lakin doymuş yağ ve trans yağların yerine geçerse sıhhat açısından yararlı olabilir. Sağlıklı olmak için ekstra zeytinyağı tüketmek gereksiz ve ziyanlıdır. Bir yemek kaşığı işlenmiş zeytinyağında 120 kalori, 14 gram yağ, 1.8 gram doymuş yağ vardır. Protein, vitamin ve mineral ise epeyce azdır. İşlenmiş zeytinyağı orjinal zeytinde bulunan fitokimyasalları barındırmaz.

İşte en değerli sebebi

Obeziteye genetik, hareketsizlik, ruhsal, hormonal ve metabolik etkenler yol açsa da bu sorunun en değerli nedeni sıhhatsiz beslenme yani çok kalori, trans yağ ve rafine karbonhidratlardan güçlü; besin içeriği ve posa oranı düşük yiyeceklerdir. Hazır, paketli besinler, giderek daha fazla tüketilen hamburger, pizza, patates kızartması üzere fast food’lar, asitli içecekler, meyve suları ve alkol vakitle obeziteye yol açar. Obezite bedende fazla yağ dokusu birikimidir. Alınan kalori, harcanan kaloriden daha fazla olursa, ortadaki fark kadar kalori bedende yağ olarak depolanır. Çok yağlı beslenme obezitenin, kanser gelişiminin en değerli nedenlerinden biridir. Boş ve gereksiz kalori ömrü kısaltır. Sıvı kaloriler lif içermez ve doyma hissi oluşturmaz.

Önlem alın

■ Mümkün olduğu kadar organik beslenin; tükettiğiniz yağ, tuz ve şeker oranını azaltın.

■ Günlük iki ana öğün yapın ve diyetinizi küçük küçük sağlıklı orta öğünlerle düzenleyin.

■ Porsiyon büyüklüğünü azaltın.

■ Hareketsiz kalmayın, tertipli spor yapın.

■ Sigara ve alkolden uzak durun.

■ Başta antidepresanlar olmak üzere birtakım ilaçları rastgele kullanmayın.

■ Kaliteli uyuyun.