Pasifik’te nükleer tansiyon: Üç ülke anlaştı, Çin’den sert reaksiyon geldi
Çin, ABD ve İngiltere’nin dayanağıyla Avustralya’da nükleer denizaltı konuşlandırılmasını öngören planına reaksiyon gösterdi.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Vang Venbin, üç ülkeyi “kendi bencilce çıkarları için dünyayı tehlikeli bir yola sokmakla” suçladı.
Çin’e karşı bir adım olarak görülen AUKUS kapsamında Avustralya’ya nükleer güçle çalışan denizaltılar konuşlandırılması planlanıyor. ABD Lideri Joe Biden, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Kaliforniya eyaletindeki Point Loma Deniz Üssünde bir ortaya gelerek AUKUS nükleer denizaltı projesi konusunda mutabakat sağladıklarını açıkladı.
Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles de, 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana bölgede yapılan en fazla askeri yığınağın akabinde, AUKUS kapsamında İngiltere ve ABD ile imzalanan nükleer güçle çalışan denizaltı üretimi muahedesinin gerekli olduğunu söyledi. Kelam konusu muahede için aylarca büyük diplomatik uğraş sarf edildiğini vurgulayan Marles, Avustralya’nın Pasifik’teki askeri hareketliliğe karşı adım atması gerektiğini kaydetti.
Çin, kelam konusu mutabakatın silahlanma yarışının artmasına ve nükleer silahların yaygınlaşmasına yol açabileceği ihtarında bulunurken, Marles mutabakata yönelik “Bölgedeki askeri yığınaklara ait tasalarımız bunların mantıksız biçimde yapılması ve komşuları neden yapıldığına dair huzursuz etmesidir. Bu sebeple neden bu adımları attığımızı açıklamak için de bu kadar uğraş sarf diyoruz” dedi.
NÜKLEER REKABETTE BİR İLK
ABD, İngiltere ve Avustralya ortasında 2021’de nükleer denizaltı teknolojisi alanında işbirliğini öngören “AUKUS” muahedesi imzalanmıştı. Üç ülkenin isimlerinin İngilizcedeki kısaltmasından oluşan “AUKUS” güvenlik mutabakatı kapsamında Güney Avustralya eyaletinin başşehri Adelaide’deki tersanelerde en az 8 nükleer güçle çalışan denizaltı inşa edilecek.
AUKUS’un akabinde Avustralya, “nükleer güce” ulaşmadan evvel nükleer denizaltılara kavuşacak birinci ülke olarak kayıtlara geçecek.
FRANSA’YLA KRİZ ÇIKMIŞTI
Avustralya, 2016’da Fransız Naval Group ile imzaladığı 12 klâsik dizel elektrikli denizaltının üretimini öngören 90 milyar Avustralya doları fiyatındaki mukaveleyi Eylül 2021’de iptal etmişti. Kontratın iptali Fransa ile Avustralya ortasında krize yol açmış, Fransa AUKUS’a reaksiyon olarak Canberra ve Washington büyükelçilerini geri çekmişti.
Dönemin Avustralya Başbakanı Scott Morrison, mutabakatın iptali hakkında Avustralya’nın Fransa’yı evvelce bilgilendirdiğini belirtmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Morrison’un palavra söylediğini tez etmişti. (AJANSLAR)
