Prostat muayenesinden çekinmeyin

Doğuştan itibaren her erkekte var olan prostat bezi, idrar kesesinin çıkışında idrar kanalının etrafını saran bir doku olarak bulunur. İlerleyen yaşla birlikte prostat bezi de büyüme gösterir. Bu büyümeye, Benign Prostatik Hiperplazi (Prostatın Güzel Huylu Büyümesi) denir ve çoklukla prostatın idrar kanalını (üretra) çevreleyen geçiş bölgesinde görülür. Prostat büyümesi, vakitle mesaneyi yahut üretrayı bloke ederek idrar akışını önleyebilir. Bu belirti de prostatın âlâ huylu büyümesinden kaynaklanabilir ya da kanser belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Semih Ayan, bu nedenle prostat muayenesinin hayati ehemmiyet taşıdığını vurguladı ve erkeklerin utanıp, çekinmeden sistemli denetime gitmesi gerektiğini belirterek, prostat kanseriyle ilgili şu noktalara dikkat çekti:

Prof. Dr. Semih Ayan

Rektal muayene kanserin yakalanma bahtını artırır

Yaşlanan erkeklerde prostat bezinde düzgün huylu büyümeler olabilmekle birlikte, tekrar büyüyerek ya da hiç büyümeden malign değişikliklerin yani prostat kanserinin gelişmesi mümkündür. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, hiç idrar şikayeti olmadan da prostat bezinde kanser gelişebilmesidir. İşte bu nedenle 50 yaşını geçen erkeklere, yılda bir kere prostat denetimi yaptırmalarını tavsiye ediyoruz. Bu denetim, prostatın sertlik ve düzensizlik içerip içermediğine bakmak için parmakla rektumdan yapılan çok kolay bir muayeneye ek olarak, kanda prostat kanseri belirteci olan bir hususun ölçüsünü ölçülmesi sureti ile yapılır. Kan testi ile birlikte rektal yoldan (parmakla) prostat muayenesinin yapılması prostatta kanser varsa yakalanma bahtını çok artırır. Zira bazen kan testinin olağan olduğu durumlarda bile prostat bezinde sertliklere yol açmış kansere rastlanabilmektedir. Hasebiyle bu muayeneyi yaptırmaktan kaçınmak yanlışsız bir tavır değildir. Unutmamak gerekir ki prostat kanseri erkekte rastlanan en sık kanserlerden biridir.

Ameliyat sonrası idrar kaçırma riski yüksek midir?

Doğru tedaviyi seçmekte zorlandığımız durumlarda biyopsiden elde ettiğimiz kanser hücrelerinde kimi hususların moleküler seviyedeki ölçümleri de bize sonraki seyir hakkında fikir vermektedir. Yani makûs seyredecek olan olguları evvelden bilerek bunlara daha kökten tedavi usulleri uygulamamız yanlışsız olacaktır. Lakin moleküler seviyede yapılan bu testler hayli kıymetlidir şimdi günlük kullanımda değildir. Bedene yayılmamış prostat kanserlerinde ameliyat kararı verdiğimizde artık laparoskopik sistemle yapıyoruz. Bu prosedürde karın duvarında oluşturduğumuz deliklerden girerek ameliyatı gerçekleştiriyoruz. Teknik imkanlarımızın gelişmesi, laparoskopi esnasında imaj kalitemizin artması ile bu ameliyatın muhtemel komplikasyonları olan idrar kaçırma ve sertleşmenin bozulmasını artık çok daha az görmekteyiz. Teşhis konulduğunda prostat dışına taşan gösteren, lenf düğümlerine yahut öbür yerlere yayılım gösteren prostat kanserleri için ise ilaç tedavileri uyguluyoruz.

Sebepleri nelerdir?

Prostat kanserine neden olan faktörler kesin olarak belirlenmemiş olmakla birlikte, genetik yatkınlık, karbonhidrattan güçlü beslenme, kilolu olmak, prostat enfeksiyonu geçirmek ve sigara kullanımı etken faktörler olarak sayılabilir.

Teşhisi kolay mıdır?

Prostat kanserinden kuşku ettiğimizde kesin teşhis için tek bir sistem var, o da biyopsi yapmak. Prostattan bir iğne aracılığıyla alınan örneklerin incelenmesi ile prostatta kanser olup olmadığını ve varsa bunun ne kadar saldırgan olup olmadığını anlayabiliyoruz. Son yıllarda biyopsiden evvel Manyetik Rezonans (MR) ile prostat imajları almak ve biyopsiyi bu manzaralar eşliğinde yapmak kanseri yakalama talihimizi daha artırdı. Teşhis netleştikten sonra prostat dışına taşma yahut öbür yerlere yayılmış olduğundan kuşkumuz varsa, PET üzere görüntüleme sistemlerden yardım alıyoruz.

Nasıl tedavi edilir?

Prostat kanseri teşhisi katılaştıktan sonra asıl kıymetli olan o hasta için hangi tedavinin gerçek olacağına karar vermek ve tedaviyi hastaya nazaran şekillendirmektir. Burada, kanserin prostat içinde sonlu olup olmamasına, biyopsiden elde edilen saldırganlık derecesine, hastamızın yaşına ve hastamızda bulunan öbür hastalıklara bağlı olarak bir tedavi planı oluşturmamız gerekiyor. Günümüzde yeni teşhis edilen prostat kanserlerinin birden fazla şimdi erken evrede iken, prostat bezi dışına çıkmamışken yakalanmaktadır. Bunların içinde saldırgan olmayan bir kısmı için bilhassa hasta yaşı da ileri ise hiç bir tedavi vermeden yakın takip yapmak mümkündür. Fakat prostat bezi içine sonlu bir kanser yakalandığında bu hastalıktan büsbütün kurtulmanın en düzgün metotları ameliyat yapmak ya da ışın tedavisi vermektir.