Rekabet Kurumu 4 yılda 10,4 milyar liralık ceza kesti

Rekabet Kurumu Lideri Birol Küle, kurumun son 4 yılda 10,4 milyar liralık para cezası kestiğini bildirerek, “Gerek dijital gerekse de pek çok farklı daldaki ihlale müdahale edilmiş ve bu ihlallere yönelik gaye odaklı önlemler alınmıştır” tabirini kullandı.

Küle, yazılı açıklamasında, dijital iktisadın giderek artan süratle hayatın merkezine yerleştiğini ve bunun rekabet uygulamalarını etkilediğini belirtti.

Kurum olarak dijital dönüşümün getirdiği yeni dinamikleri yakından takip ettiklerini ve Türkiye’nin bu alandaki konumunu güçlendirmek ismine gerekli düzenlemeleri ve inisiyatifleri hayata geçirdiklerini vurgulayan Küle, 2020’de dijital iktisada yönelik stratejilerini belirlediklerini ve bu kapsamda bir daireyi, ihtisas dairesi haline getirdiklerini aktardı.

‘TÜKETİCİLERE 13,1 MİLYAR DOLAR FAYDA’

Küle, bu kapsamda, çok sayıda birinci inceleme, ön araştırma ve soruşturma yaptıklarını, e-Pazaryeri platformları ve çevrim içi reklamcılık alanlarında bölüm incelemelerini tamamladıklarını anımsatarak, Taşınabilir Ekosistem Bölüm Araştırma Raporu’nun çalışmalarının ise devam ettiğini bildirdi.

Küle, Orta Vadeli Program’da da yer alan dijital platformlara yönelik yasal düzenlemenin raporlama çalışmalarını bitirdiklerini kaydetti.

Kurumun son yıllardaki faaliyetlerinde öne çıkan başlıklara ait de kıymetlendirme bulunan Küle, şöyle devam etti:

“Rekabet Konseyi kararlarının iktisat üzerindeki tesirini gösteren ve OECD metodolojisine nazaran hazırlanan Tesir Tahlili Raporu, 2021-2022 periyodunda tüketicilere 13,1 milyar dolar yarar sağlandığını göstermektedir.

Bu durum, Kurumumuz nezdinde atılan adımların ve alınan tedbirlerin ekonomik alanda ne kadar değere sahip olduğunu bir sefer daha gözler önüne sermektedir. Yeniliklerimizden biri olan taahhüt ve uzlaşma düzeneği da rekabet ihlallerine müdahale süreçlerimizi hızlandırmış ve aktifliği artırmıştır.

Açılan soruşturmalardan 12’si, verilen aktif taahhütlerle sonlandırılmıştır. Uzlaşma tarafında ise ihlali kabul eden 92 teşebbüs, yaklaşık 836 milyon lira idari para cezası ödemiş ve haklarında yürütülen soruşturmalar sonlandırılmıştır.

Yapılan tüm bu değişiklikler, mevzuatımızın iş dünyası ve tüketiciler için daha adil ve şeffaf hale gelmesine katkı sağlamıştır.”

CEZALARIN YÜZDE 87’Sİ SON 4 YILDA VERİLDİ

Küle, rekabetin sağlıklı halde işleyebilmesi ve toplumsal refah açısından ağır sonuçları olan rekabet ihlallerinin önüne geçilmesi için cezai yaptırımların kaçınılmaz bir gerçek olduğuna işaret etti ve şöyle dedi:

“Son yıllarda hem beşeri hem de bilişim teknolojileri alanındaki yatırımlarımız sayesinde artan başarılı inceleme süreçlerimiz, para cezalarındaki artışı da beraberinde getirmiştir.

Son 10 yılın bilgilerini incelediğimizde, verilen cezaların yüzde 87’sinin son 4 yıl içinde verildiği görülmektedir. Bu 4 yıl içinde 10,4 milyar lira para cezası verilmiştir.”

ALGORİTMALARDA İNCELEME

Küle, kurumun bilişim çalışanının, taşınabilir ve yerleşik aygıtlarda, yazılım kodlarında, data tabanlarında, sunucu sistemlerinde, algoritmalarda inceleme yapma yetkinliğine sahip olduğuna dikkati çekerek, e-ticaret platformlarının algoritmalarında bu kapsamda incelemeler gerçekleştirdiklerini bildirdi.

Bu kapasite artışının, soruşturma sayılarıyla birlikte yerinde inceleme sayılarının da artmasını beraberinde getirdiği bilgisini veren Küle, salgın periyodunda, kamu sıhhati ve ekonomik istikrarı korumak ismine hastaneler soruşturması ve zincir market soruşturması üzere kıymetli incelemeler gerçekleştirdiklerini anımsattı.

Küle, sarsıntı bölgesine özel başlattıkları inceleme ve soruşturmaların, bölgenin ekonomik toparlanmasına katkı sağlamak ve adil rekabet şartlarını korumak gayesiyle sürdüğüne işaret ederek, “Bu olay, bizlere rekabet hukukunun yalnızca ekonomik kalkınmayı teşvik etmekle kalmayıp birebir vakitte toplumsal ve ekonomik zorluklar karşısında da süratli ve tesirli tahliller üretebilme kapasitesine sahip olduğunu göstermiştir” sözünü kullandı.

‘DOLAPLARIN YÜZDE 30’UNU RAKİPLERE AÇTIK’

Kurumun kimi kıymetli kararlarını da anımsatan Küle, bu kararların tesirlerine ait şunları kaydetti:

“Google soruşturmamızla alışveriş karşılaştırma sitelerinin, lokal arama sitelerinin önünü açtık. Birleşme devralmalarda teknoloji şirketlerinin ciro eşitliklerini kaldırarak öldürücü devralmalarının önüne geçtik. Twitter devralması da bu kapsamda bize bildirilmeliydi, bildirilmedi. Bildirilmediği için idari para cezası uygulandı. WhatsApp kullanıcıları için Facebook dayatmasını durdurduk. Artık diledikleri üzere bilgilerinizi kullanamayacaklar.

Trendyol’un algoritmaları ile kendini kayırmasının önüne geçtik. Ayrımcılığa son verdik. Çiçekçiler, restoranlar diledikleri platformlarla diledikleri şartlarda çalışabilecek, kendi mağazalarında da diledikleri kampanyaları uygulayabilecekler. e-Pazaryerleri, çevrim içi reklamcılık, ilaç, akaryakıt üzere dal incelemelerini yaptık.

Sektörlerin röntgenlerini çektik, problemlere ışık tuttuk. Sahibinden.com’da ilan veren emlakçıların ve oto galerilerinin diledikleri vakit bilgileri öbür rakiplere taşıyabilmelerinin önünü açtık.

Zincir marketlerde topla dağıt karteline geçit vermedik. 2,7 milyar lira rekor para cezası ile cezalandırdık. Üreticilerin ve tedarikçilerinin de raf fiyatlarına müdahale etmelerinin önüne geçtik.

Coca-Cola’nın küçük market ve bakkallarda dolaplarının yüzde 25’inin rakiplere açılmasını sağladık. Algida’nın dolaplarının yüzde 30’unu rakiplere açtık. Un, maya, yumurta üzere temel besin unsurları üzerinde yapılan rekabet ihlallerini cezalandırdık ve ihlallere son verdik.”

TOPLUMSAL FARKINDALIK MESAJI

Küle, ilaç devlerinin ortalarında anlaşıp, hastalara kıymetli ilaç dayatmasının önüne geçerek, kamu bütçesini bu ekonomik yükten kurtardıklarını belirterek, şu sözleri kullandı:

“Çimento, hazır beton, cam, seramik bölümüne yönelik incelemeler yaptık, yapıyoruz. İnternet üzerinden satışı engelleyen kim olursa olsun peşine düştük, bulduk ve pazarı özgürleştirdik. Otobüs biletlerinin farklı platformlarda satılabilmesini sağladık. Akaryakıt kesiminde faaliyet gösteren 4 büyük teşebbüsün yine satış fiyatı tespitine yönelik ihlallerini cezalandırdık.

Görüldüğü üzere, gerek dijital gerekse de pek çok farklı kesimdeki ihlale müdahale edilmiş ve bu ihlallere yönelik maksat odaklı önlemler alınmıştır.

Bu bağlamda teşebbüslerin iş yapış biçimlerini, yarı yargısal vazifelerimizi ve rekabet savunuculuğunu büyük bir özveriyle yerine getirerek etkiliyor, toplumsal farkındalığı yükseltiyoruz.

Tüm faaliyetlerimiz, rapor ve kararlarımız aracılığıyla inovasyon temelli rekabeti teşvik ederek, piyasalarda rekabet tersi müdahalelere ve pazara giriş pürüzlerine karşı durmayı hedefliyoruz.” (AA)