Reuters: Seçim beyannamesinde ‘yeni iktisat modeli’ olmayacak

AKP, son formunu vermek için üzerinde çalıştığı seçim beyannamesinde mevcut iktisat siyasetlerinden geri adım atmaya hazırlanırken, tekrar özgür piyasa vurgusuyla ortodoks siyasetlere dönme adımlarında iktisat eski bakanlarından Mehmet Şimşek’in ismi öne çıkıyor.

Reuters’a bilgi veren dört yetkili, seçim beyanamesinde, hür piyasa şartlarına muhalif olduğu için kimi alanlarda yabancı yatırımların neredeyse sıfıra inmesine neden olan mevcut iktisat siyasetlerine ve Türkiye İktisat Modeline “yer verilmediğine” dikkat çekiyor.

Yatırımların, üretimin, istihdamın ve ihracatın desteklenmesiyle cari fazla yaratılması maksadı ile yola çıkan mevcut iktisat modelinde cari fazladan kelam etmek mümkün değil. Bilakis yalnızca ocak ayında bile aylık 10 milyar dolarlık cari açık oluştu.

Konu hakkında resmi beyan vermeye müsaadeleri olmadıkları için isimlerini vermeyen kaynaklar seçim beyannamesinin iktisat kısmında “serbest piyasa iktisat kuralları, dünya iktisadına paralel uygulamalar üzere çeşitli öncelikler” yer aldığına dikkat çekiyorlar.

‘TÜRKİYE İKTİSAT MODELİNE HİÇBİR ATIF YOK’

Bir hükümet yetkilisi, “Seçim beyannamesine dair çalışmalar son basamağa geldi… İktisat tarafından AK Parti’nin 2002 yılı seçim beyannamesinde yer alan iktisattaki yaklaşım çok emsal biçimde yer alıyor. Yani AK Parti bir nevi çıkışındaki periyoda, özüne dönüyor. Piyasa dışı uygulamalara dair hiçbir işaret beyannamede yok” dedi.

Erdoğan’ın beyanname üzerinde son çalışmaları yaptığına dikkat çeken AKP’li üst seviye bir yetkili, “Seçim beyannamesi son periyotta uygulanan Yeni Türkiye İktisat Modeli’ne hiçbir atıfta bulunmuyor. Büsbütün eski Ak Parti’nin savunduğu prensipler enflasyonla gayret, kamuda hesap verilebilirlik, ihalelerde şeffaflık üzere çeşitli vurgular var” dedi.

Konu ile ilgili olarak Reuters’ın sorusu üzerine AKP’den bir açıklama gelmedi.

ENFLASYON PATLADI

Merkez Bankası (TCMB) regülasyonlarla döviz, Hazine tahvili, mevduatın para ünitesi dağılımı, kurumsal ve ferdî krediler üzerinde belirleyici rolde. Yani aslında iktisatta birçok değişken kamunun denetiminde bulunuyor.

Son yıllarda dolar karşısındaki sert paha kayıplarının akabinde TL kamu denetiminde yatay bir seyir izlese de bu süreçte enflasyon 24 yılın doruğu olan yüzde 85’e ulaştı. Halkın alım gücündeki düşüş ise Erdoğan hükümetinin popülaritesini epeyce zedeledi. Enflasyon son devirde yüzde 55’e gerilese de siyaset faizi tek hanede ve bu da büyük bir negatif gerçek faiz siyaseti manasına geliyor.

Bu uygulamaların piyasanın özgürlük koşullarına karşıt olduğu gerekçesiyle yabancı yatırımcılar Türkiye’ye son yıllarda epeyce ilgisiz. Mehmet Şimşek’in de iktisadın idaresinde bulunduğu periyotlarda yüzde 25 düzeyine kadar ulaşan yabancı yatırımcının TL cinsi tahvil piyasasındaki hissesi bugünlerde yüzde 1’in de altına indi. Paylardaki yabancı hissesi da azalırken swap başta olmak üzere batı sermayesi mevcut şartlarda Türkiye’de durum almak konusunda epeyce isteksiz.

Yabancıların bu tercihi onlarca milyar dolarlık finansmanı dışarıda bırakan bir ekonomik yapıya neden olurken Erdoğan mevcut sistemi daha evvel “bağımsız” bir siyaset olması gerekçesiyle savunmuştu.

Yabancılar ise Türkiye piyasalarına yine dönmek için hür piyasa şartlarının oluşacağı günü beklediklerini uzun bir müddettir belirtiyorlar.

MEHMET ŞİMŞEK’İN DÖNÜŞÜ

“Erdoğan bir formda Şimşek ile iktisattaki bu sorunlu devri aşmak istiyor” diyen bir diğer kaynak ise “Şimşek şu anda birtakım büyük memleketler arası şirket ve fonlarda çeşitli misyonlarda bulunuyor. Bir kere geldi, 11 yıl bakanlık yaptı, yine yapar mı bilmem? Lakin diyelim ki, Ak Parti takımlarına döndü, eminim çok önemli kelamlar alacaktır… Diyebilirim ki, bürokraside üst seviye herkesin değişmesi demektir bu” dedi.

Piyasalarda iktisatta büyük değişimleri beraberinde getirebileceği için ana gündem unsuru olarak 14 Mayıs’ta gerçekleşecek cumhurbaşkanlığı ve millevekililiği seçim süreci izleniyordu. Aksi görüşler olsa da genel beklenti en az seçimlere kadar ve kazanması halinde seçimlerin akabinde da iktidarın mevcut iktisat siyasetlerine devam edebileceği tarafındaydı.

Muhalefetin iktisatta iktidarın daha alışılmış siyasetleri benimsemesi seçim sürecini piyasalar için daha değerli hale getirmişti. Ayrıyeten anketler Erdoğan’ın 20 yıllık iktidarında bu seçimin en zorlusu olabileceğine işaret ediyor.

Bir üst seviye yetkili de, “Cumhurbaşkanı iktisatta yine Şimşek ile çalışmak istiyor. Onun da siyasetlerine uygun bir beyanname yazılıyor. Taslak net halde, onun da itiraz etmeyeceği halde yazılmış durumda. Onun bakan olduğu dönemki iktisat siyasetleri taslak beyannamede net olarak yazıyor. İktisadın idaresinde onun olmasının getireceği bir çok avantaj sıralayabiliriz. Bu bahiste (görüşme için) yakın vakitte bir atılım olacaktır” diye konuştu.

Bir yetkili de Erdoğan’ın Şimşek için Cumhurbaşkanı yardımcılığı vazifesini düşündüğünü söyledi.

Konu ile ilgili Şimşek’e ulaşılamadı. (REUTERS)