Rize’de AKP’ye ‘Çay Kanunu’ tepkisi: Bu kanunun ruhu bozuk, kanunun tümü geri çekilmeli

AKP’nin komisyon görüşmeleri ertelenen Çay Kanunu Teklifi’ni Meclis açıldıktan sonra yeniden gündeme getirme kararı Rize’de protesto edildi. CHP Rize İl Başkanı Saltuk Deniz, “Bu kanunun ruhu bozuk, çünkü niyeti bozuk. O nedenle bu kanunun tümü geri çekilmeli ve yeniden, konuyla ilgili tüm tarafların bir araya gelmesiyle yeni bir Çay Kanunu çıkarılmalıdır” dedi.

AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Rize Milletvekili Hayati Yazıcı, geçen haziran ayında TBMM’ye sundukları, ancak üreticilerin tepkisi üzerine komisyondaki görüşmeleri ertelenen Çay Kanunu Teklifi’ni, Meclis 1 Ekim’de açıldıktan sonra yeniden gündeme getireceklerini açıkladı.

CHP Rize İl Başkanlığı, bazı siyasi parti, sivil toplum kuruluş ve sendikaların temsilcileri ile çay üreticileri, AKP’nin Çay Kanunu Teklifi’ni yeniden gündeme getirme kararını bugün protesto etti. Rize’deki Cumhuriyet Caddesi’nde toplanan protestocular adına bir açıklama yapan CHP Rize İl Başkanı Saltuk Deniz, şunları söyledi:

“ÇAYKUR’un açıklamış olduğu fiyattan çay aldığında ne kota sorunu var ne de kontenjan sorunu var”

“2022 yılı yaş çay kampanyasının üçüncü sürgününde son dönemlerini yaşıyoruz ve yakında 2022 yılı yaş çay sezonunu tamamlamış olacağız. Bu sene rekoltenin düşük olması nedeniyle yaş çay yaprağı satışlarında çok sorun yaşanmadı ve özel sektör de ÇAYKUR’un açıklamış olduğu fiyattan alım yaptı. Bu çay sezonunda gördük ki özel sektör, ÇAYKUR’un açıklamış olduğu fiyattan çay alabiliyormuş. Yani taban fiyat uygulanabiliyormuş. Bir şeyi daha gördük; özel sektör, ÇAYKUR’un açıklamış olduğu fiyattan çay aldığında ne kota sorunu var ne de kontenjan sorunu var. Sürekli olarak söylemiş olduğumuz sözde ne kadar haklı olduğumuz bir kez daha ortaya çıktı; yaş çayda taban fiyatı yasalaştırın, çay üreticilerinin temel sorunu ortadan kalksın. Ayrıca yıllardır ‘Çay Kanunu çıkarılsın’ dedik. Ama hangi Çay Kanunu’ndan bahsettik; ‘Üreticiyi koruyacak Çay Kanunu’ dedik ve bu amaçla Çay Kanunu tekliflerimizi Meclis’e sunduk, reddedildi. ‘Siz getirin’ dedik, bir kanun getirdiler, kanunun ne sahibi var ne muhatabı var. Kanun ortada kaldı. Tek bir kişi sahip çıktı.

“Yeni bir Çay Kanunu çıkarılmalıdır”

AKP tarafından çıkarılmaya çıkarılan kanun, devletin çay tarımındaki sorumluluğunu ve görevini ortadan kaldırarak Türk çayını tamamen sermayeye açacak, çay üreticisini yoksullaştırarak köle edecek, ÇAYKUR’un yok edilmesini sağlayacak, uzun vadede yerli girişimcilerin de devreden çıkarılarak Türk çay tarımının tamamen yabancıların eline geçmesini sağlayacak bir kanun. Bu kanunun ruhu bozuk, çünkü niyeti bozuk. O nedenle bu kanunun tümü geri çekilmeli ve yeniden, konuyla ilgili tüm tarafların bir araya gelmesiyle yeni bir Çay Kanunu çıkarılmalıdır. Biz daha önce de açıkladık; üreticiyi, çay tarımını ve ÇAYKUR’u korumayan hiçbir kanunu ve kanun teklifini kabul etmeyiz. Bugün de aynı şeyleri söylüyoruz.

“Çay üreticisini ücretli köleliğe mahkum edecek bir uygulama”

Taban fiyat uygulamasını kanunlaştırmayan, ÇAYKUR’u Varlık Fonu’ndan çıkarmayan hiçbir kanun teklifini kabul etmeyiz. Kanun teklifi Meclis’e sunulduğunda gelen tepkiler üzerine ‘Düzeltmeler yaptık’ dediler ve milletle dalga geçtiler. Neymiş değişiklik, çay fiyatını Ulusal Çay Konseyi açıklamayacak, Tarım Bakanlığı açıklayacakmış. Peki çay fiyatını kim belirleyecek? Ulusal Çay Konseyi. Yahu belirlenmiş fiyatı Tarım Bakanlığı açıklasa ne olur açıklamasa ne olur. Halkımızla dalga geçmeyi bırakın. Kanunda destekleme bedelleri ile ilgili düzenleme yok, destekleme bedelleri bir kişinin iki dudağı arasında. Kanunda ne var? Sözleşmeli tarım var. Çay üreticisini ücretli köleliğe mahkum edecek bir uygulama. Bu sözleşme işini daha önce gördük, yaşadık. AKP, giderayak çay sektörünü kendi yandaşlarına kapatmaya çalışıyor. Buna izin vermeyeceğiz. Buna izin vermeyin. Üreticiyi korumayan AKP’nin Çay Kanunu’nu AKP ve Cumhur İttifakı çıkarsa bile hiç merak etmeyin, iktidara geldiğimiz ilk gün iptal edeceğiz ve üreticiyi ve ÇAYKUR’u koruyan Çay Kanunu’nu Millet İttifakı olarak yapacağız.

“ÇAYKUR’da mevsimlik olarak çalışan işçilerin sorunları ve talepleri çözülmeden beklemektedir”

Ekonomik kriz ve yüksek enflasyon devam etmekte ve halkımız her geçen gün daha da çok yoksullaşmaktadır. Yaş çay yaprağına 2022 yılı için yüzde 75 zam yapılmıştır. Oysaki şu ana kadar gerçekleşen enflasyon yüzde 100’leri geçmiştir. Sezon kapanmak üzere olduğu için çay üreticilerinin mağduriyeti, destekleme prim bedelinin artışı ile ancak giderilebilir. Çay üreticilerinin promosyonla ilgili haklı talepleri devam etmektedir. ÇAYKUR’da mevsimlik olarak çalışan işçilerin sorunları ve talepleri çözülmeden beklemektedir.”

Saltuk Deniz, çay üreticilerinin taleplerini ise şöyle sıraladı:

“İçinde taban fiyat uygulaması olmayan, üreticiyi mağdur edecek, ÇAYKUR’u yok edecek kanun teklifini bütünüyle geri çekiniz. Gelin, hep birlikte en geniş katılımla, en geniş mutabakatla Çay Kanunu’nu hazırlayalım ve Meclis’ten geçirerek yasalaşmasını sağlayalım.

Yaş çaya verilen destekleme bedeli 30 kuruştan en az 1 TL’ye çıkarılsın ve 2022 yılı bitmeden ödensin.

Çay üreticilerinin promosyon talebi yerine getirilsin ve bu konudaki çalışmalara hemen başlanılsın.

ÇAYKUR’da çalışan mevsimlik işçilerin sorunları çözülsün ve talepleri yerine getirilsin.12 ay aş ve iş, tüm çalışanların en demokratik hakkıdır.

Rize Ticaret Borsası ve ÇAYKUR, Rize Ticaret ve Sanayi Odası, Rize Esnaf Odası ve Rize MUSİAD ve ziraat odaları, belediyeler, çay üreticilerinin çocuklarına burs versin. Bu burs talebimiz aynı zamanda tüm öğrenciler içinde geçerlidir.”