Sinop Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Avlanma Teknolojisi Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Osman Samsun, 1 Eylül’de başlayacak balık avı dönemiyle ilgili açıklama yaptı. Sıcak havanın ve iklim değişikliğinin balık avcılığını olumsuz etkilediğini belirten Prof. Dr. Samsun, şunları söyledi:
* Eylül ayında birinci palamut avcılığı olurdu. Palamudun akabinde istavrit, hamsi, lüfer ve öbür balıklar avlanırdı. Fakat günümüzde bu halde olmadığını görüyoruz.
* Global ısınmanın, sıcaklık değişikliklerinin, yağışların sistemli olmaması, periyodik olarak yaz aylarında yağan yağmurlarla derelerden ve akarsulardan besleyeceği unsurlar olarak bildiğimiz çeşitli planktonlar yağmurlarla denizlere ulaşırdı. Bunlar da her hafta balıkların yüklerine tesir edecek biçimde olumlu bir katkı sunardı. Yağışlar periyodik olarak tertipli yağmadığı için lüfer ve palamut balığı büyümedi.
* Eski yıllarda bu vakitlerde palamut kendisini gösterir, avlanılması başlardı. Bu yıl gecikti. Bu yıl şimdi kendini göstermedi.
* Bu periyotta yaklaşık 100-150 gram yükünde olan ve tezgahlardaki yerini alan çingene palamudu maalesef görülmedi. Palamut, göç eden bir balık. Üreme göçü nedeniyle evvel Ege’den Marmara’ya, daha sonra Marmara’dan Karadeniz’e geçer. Hopa’ya kadar göçünü sürdürür.
* Çingene palamudu, palamut ve torik olarak bildiğimiz bu balık 5 kiloya kadar çıkar. Artık son günlerde bu halde olmamaktadır. Bunun bu türlü olmamasının nedenlerin başında global ısınmanın, sıcaklık değişikliklerinin, yağışların sistemli olmaması geliyor.
YENİLEBİLİR ET ORANI YÜZDE 69
* Palamudun yasal bildirimlere nazaran 25 santimden küçüğünün avlanması yasak. Tüketicilerimizin bu 25 santimden küçük palamut balıklarını satın almamalarını, şuurlu balıkçılarımızın da bunları avlamamalarını söz etmek istiyoruz.
* Daha evvel yaptığımız araştırmalarda palamut balıklarını, biz 15 ila 47 santim ortasındaki uzunluklarda yakaladık. Bunların 34 ila 1288 gram ortasında tartı değişikliklerinin olduğunu tespit ettik. Tekrar palamutların en küçüklerinde yüzde 42, en büyük olarak kabul ettiklerimizde ise yüzde 79 oranında et verdiklerini belirledik.
* Palamudun ortalama yüzde 69 oranında yenilebilir eti olan, et oranı yüksek bir balık olduğunu biliyoruz. Bu türlü değerli balığımızın bizden sonraki kuşaklara de aktarılabilmesi, stoklarının ve popülasyonunun devam etmesi için, ülkemizin yasal mercilerinin almış olduğu kuralla uyulmasının büyük yarar olacağını düşünüyoruz. Balığın küçükse avlanılmaması için balıkçılarımızın buna ihtimam göstermelerini bekliyoruz. Zati bu türlü yaptıklarını biliyoruz.
Prof. Dr. Osman Samsun ayrıyeten palamudun akabinde çıkacak olan istavrit, lüfer, hamsi ve öbür balık tiplerinin de stoklarının çok düzgün korunması için şuurlu davranılması gerektiğini vurguladı.
Öte yandan TÜİK datalarına nazaran 2022 yılında avlanan deniz balıkları ölçüsü 254 bin 535 ton olarak gerçekleşti. Avlanan deniz balıklarının cinslerine nazaran dağılımı incelendiğinde, hamsinin 125 bin 980 ton ile en yüksek ölçüde avlanan balık olduğu görüldü. Hamsiyi, 49 bin 892 ton ile palamut-torik ve 16 bin 729 ton ile sardalya takip etti. (DHA)
