Sıhhat alanındaki düzenlemeleri içeren kanun teklifi kabul edildi

Kanun teklifiyle, piyasadaki beşeri tıbbi eserlerin, Sıhhat Bakanlığınca izlenebilirliğinin sağlanması için İlaç Takip Sistemi’ne bildirim zaruriliği getiriliyor. Bu zorunluluğa uymayan ruhsat yahut müsaade sahipleri ile ecza ticarethanelerine idari yaptırım uygulanacak.

Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Usulü İcrasına Dair Kanun’un, ruhsal yahut bedensel sıhhat pürüzü nedeniyle mesleklerini icra edemeyecek durumda olan sıhhat meslek mensupları, diş tabipleri ile ebelerin, Sıhhat Bakanlığı Yüksek Disiplin Konseyi kararıyla meslekten men edilmesine yönelik kararı yürürlükten kaldırılacak. Bu kıymetlendirme, 663 sayılı KHK’de belirlenen metot ve asıllara nazaran Sıhhat Meslekleri Kurulunca yapılacak.

Ebelerin vazife tarifleri, aldıkları eğitimin seviyesi de dikkate alınarak çağın gereklerine uygun hale getirilecek.

Ebeler, gebelik, doğum ve doğum sonrası periyotta gerekli dayanağı verecek, yenidoğana ve bebeğe bakım sağlayacak; olağan doğum ve riskli durumlarda tıbbi bakım, takviyeye erişimin sağlanmasında, bayan sıhhatinin korunması, üreme sıhhati, çocuk bakımı hususlarında aile ve topluma verilecek danışmanlık, eğitim hizmetlerinde vazife alacak.

Gebeliğin tespitini, hamile izlemini ve bu hedefle gerekli muayene ve değerlendirmeleri yapacak ebeler, olağan doğum hareketini gerçekleştirecek, gereği halinde tabip çağıracak. Ebeler, olağan doğum sırasında gereken küçük tıbbi müdahaleleri de yapacak. Küçük tıbbi müdahalelerin kapsam ve sonları Sıhhat Bakanlığınca belirlenecek.

YETKİ EVRAKI ALMADAN SERTİFİKALI EĞİTİM VERENLERE YAPTIRIM

Sağlık Bakanlığınca sertifikalı eğitim programı olarak tanımlanmamış alanlarda, yetki dokümanı almadan sertifikalı eğitim verenlere müeyyide uygulanmasındaki boşluk giderilecek.

Sertifikalı eğitim alanları ve eğitim programlarının standartları, sıhhat siyasetleri ve Sıhhat Bakanlığının stratejik planları doğrultusunda, ülkenin muhtaçlığı olan nitelikli insan gücünü yetiştirme gayesiyle bakanlıkça belirlenecek. Sıhhat Bakanlığınca belirlenmeyen alanlarda yahut uygun olmayan standartlarda yapılan eğitimler sonucunda verilen sertifikalar tescil edilmeyecek.

Yetki dokümanı olmadan ya da yetki dokümanı olduğu sertifikalı eğitim alanı dışında sertifikalı eğitim programı düzenleyenler, 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus ve 20 bin liraya kadar isimli para cezası ile cezalandırılacak. Bu cürmün hukuksal kişi faydasına işlenmesi halinde hukukî bireylere has güvenlik önlemleri uygulanacak.

Mesleklerinin icrasına mani hataları işledikleri, mutlaklaşmış ceza mahkemesi kararıyla sabit olan sıhhat meslek mensuplarıyla sıhhat hizmetlerinde vazife alan öteki meslek mensuplarının, meslek icra etmelerinin önlenmesi için ilgili mahkemelerce verilen mutlaklaşmış karar suretleri Sıhhat Bakanlığına gönderilecek.

RUHSAT KADEMESİNDE NUMUNE İSTENİLMEYECEK

Uluslararası uygulamalar da gözetilerek ilaç tahlilleri piyasaya arz sonrasında yapılacak ve ruhsatlandırma süreci hızlandırılarak hastaların muhtaçlık duydukları ilaca daha süratli erişimi temin için ruhsat kademesinde numune istenilmesine yönelik ibareler kanun metninden çıkarılacak.

Mevcut uygulamada ruhsata temel numuneler ve analiz masrafları ruhsat müracaatında bulunanlar tarafından karşılandığı için piyasadan birebir biçimde alınan numunelerin ve analiz masraflarının ruhsatname sahibi tarafından karşılanmasına yönelik düzenleme yapılacak.

İlaçların fiyatı raf ömrü boyunca kısa müddetlerde değişkenlik gösterebilmesi nedeniyle sabit fiyat bilgisinin yer alması uygun olmadığı için sekonder (ikincil) ambalajında “fiyat” ibaresi yer almayacak.

FORMÜLE UYMAYAN İLAÇLARI SATANLARA 3 MİLYON LİRAYA KADAR CEZA

Tahlil sonucunda ilaçların bileşiminde bulunan unsurların saf olmadığı, ruhsat almak için verilen formüle uymadığı yahut tedavi vasıflarını azaltacak, kaybedecek surette imal edildiği anlaşılırsa, fiil kabahat oluşturmadığı takdirde, ruhsat sahibi ile ilaçların bu halde imal edildiğini bilerek satan, satışa arz eden yahut sattıranlara, 70 bin liradan 3 milyon liraya kadar idari para cezası verilecek.

İlaçların kanuna ters biçimde tanıtım ve satışını yapanlar ile bunları onaylı endikasyonu dışında pazarlayan ve bu biçimde reçete oluşumunu teşvik edenlere, eserin son 1 yıllık satış fiyatı toplamının 5 katına kadar idari para cezası verilecek. Lakin bu ceza 700 bin liradan az olamayacak.

Yetkili merciden müsaade almaksızın yahut verilen müsaadeye muhalif olarak sıhhat beyanı ile eser tanıtım ve satışını yapanlar hakkında 150 bin liradan 2 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Mevzuatta öngörülen tedarik zinciri dışında beşeri tıbbi ilaçların satış, dağıtım ve pazarlamasını yapanlar yahut aracılık edenler hakkında 100 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.

Sağlık alanında düzenlemeler içeren İspançiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ile Kimi Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sıhhat, Aile, Çalışma ve Toplumsal İşler Komitesinde kabul edildi.

Teklife nazaran, ruhsatlı eserin ruhsata muhalif olarak üretimi, dağıtımı, satışı ve gibisi fiilleri ile ruhsatsız olarak müstahzar imal etmek yahut bu formda imal edilen müstahzarları bilerek satmak, satışa arz etmek yahut sattırmak fiillerine, 20 bin liradan 200 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde ceza bir kat artırılarak uygulanacak. Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu, idari yaptırım uygulayabilme yetkisine sahip olacak.

“Tabip reçetesiyle verilmesi kaidesiyle olanlar lakin reçete mukabilinde ve öbürleri reçetesiz olarak münhasıran eczanelerle, ecza ticarethanelerinde kanuna uygun satılır” kuralını ihlal halinde 2 bin 700 lira idari para cezası verilecek.

Ruhsatlandırmaya temel olarak yapılan tahlillerin, eserin ruhsatlandırılmasının akabinde yapılmasında kamu faydası bulunduğu için mirasçı yahut vekillerin tekrar ruhsat alma sırasında analizden ve analiz harcından istisna edilmelerine yönelik uygulama imkanı kalmayan karar yürürlükten kaldırılıyor.

Piyasada bulunan beşeri tıbbi eserlerin Sıhhat Bakanlığı tarafından izlenebilirliğini sağlamak maksadıyla İlaç Takip Sistemi’ne bildirim mecburiliği getiriliyor.

Buna nazaran, ruhsat yahut müsaade sahipleri beşeri tıbbi eserlerinin her ünitesini, üretim bildirimi yahut ithalat bildirimi ile İlaç Takip Sistemi’ne kaydetmekle yükümlü ve yetkili olacak. Eser alış, satış, iade, satış iptal, ihracat, ihracat iptal, mal periyot, mal periyot iptal üzere süreçler ile miadı dolma, çalınma, bozulma ve gibisi nedenlerle vasfını yitirmiş beşeri tıbbi eserlerin deaktivasyon süreçlerini İlaç Takip Sistemi’ne bildirmek zorunda olacak.

Analizler ruhsatlandırmadan sonra yapılacağı için Harçlar Kanunu’nda buna ahenk sağlayıcı değişikliğe gidiliyor. Bu fiyatlar, tıbbi ve ispençiyari müstahzarların ticarete çıkarılması için Sıhhat Bakanlığınca verilecek ruhsatnamelerden memleket dışında imal olunup ithal edilenler için 11 bin 576 lira, memleket içinde imal olunanlar için 5 bin 777 lira olacak.

KAMUDAKİ SIHHAT MESLEK MENSUPLARINA SİGORTA ZORUNLULUĞU

Tabipler, devlet hizmeti yükümlülüklerine başlamadan yahut tamamlamadan uzmanlık eğitimi yapmak için asistanlık imtihanlarına katılabilecek ve uzmanlık eğitimine başlayabilecek; lakin yan kolda yahut birden fazla uzmanlık kolunda eğitime başlanabilmesi için devlet hizmeti yükümlülük müddetinin en az yarısının tamamlanması koşulu aranacak.

Kamu sıhhat kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına nazaran uzman olanların, tıbbi makûs uygulama nedeniyle kendilerinden talep edilebilecek ziyanlar ile kurumlarınca kendilerine yapılacak rüculara karşı sigorta yaptırmak zorunda olacak. Yönetim, tazminatı ödedikten sonra hukuken sıhhat mesleğinin icrası kapsamında yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ait tıbbi süreç ve uygulamalar nedeniyle tazminatın ödenmesine sebep olan ve zarurî mesleksel mali sorumluluk sigortası bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile devlet üniversitelerinde vazife yapan sıhhat meslek mensuplarının yerine geçecek.

Bu sıhhat meslek mensuplarının sıhhat mesleğinin icrası kapsamında yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ait tıbbi süreç ve uygulamalar nedeniyle taksirle yahut vazifesinin gereklerini yapmakta ihmal yahut gecikme göstererek verdikleri ziyanlardan ötürü yönetim tarafından ödenen tazminat sıhhat meslek mensubunun kusuru oranında ve sigorta teminatı dahilinde tıbbi berbat uygulamaya ait zarurî mali sorumluluk sigortası yaptırdığı sigorta şirketinden talep edilecek.

Eleman temininde zahmet çekilen yerlerde hizmetin daha nitelikli sıhhat meslek mensupları tarafından verilmesi gayesiyle uzman tabipler üzere uzman diş tabibi ve uzman eczacılar da kontratlı statüde istihdam edilebilecek.

SÖZLEŞMELİ ÇALIŞANA YÖNELİK DİSİPLİN CEZALARI

Sözleşmeli çalışana uygulanacak disiplin cezaları hakkında bu düzenlemede yer alan kararlar dışında, Devlet Memurları Kanunu’nun ilgili unsurlarına nazaran süreç yapılacak.

Aylıktan kesme cezası, kontratlı işçinin brüt fiyatından kesinti yapılması; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, kontratlı işçinin fiyatının belirlenmesinde temel alınan kıdem müddetinde indirim yapılması; devlet memurluğundan çıkarma cezası ise kontratın feshedilmesi suretiyle uygulanacak.

Devlet memuru olarak çalışmaktayken bu düzenleme çerçevesinde kontratlı işçi statüsüne geçenler, mukavelelerinin devlet memurluğundan çıkarma cezası verilmesini gerektiren bir fiil nedeniyle sona ermemiş olması kaydıyla kontrat müddetinin bitiminde talepleri halinde Devlet Memurları Kanunu’nun ilgili kararlarına nazaran kelam konusu statüye geçerken çalıştıkları vilayetteki devlet memurluğu takımlarına; bu vilayette durumlarına uygun takım bulunmaması halinde Sıhhat Bakanlığınca uygun görülen vilayetteki devlet memurluğu takımlarına naklen atanacaklar.

BİRLİK VE ODALARIN ORGANLARI

Teklifle Anayasa Mahkemesinin iptal kararı dikkate alınarak birlik ve odaların organları düzenleniyor.

Buna nazaran, odalara üye olmayan optisyen-gözlükçüler mesleksel faaliyette bulunamayacak. Odalara kayıtlı optisyen-gözlükçülerin öbür kanunlarla kurulmuş meslek odalarına kaydolmaları mecburî olmayacak.

Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliğinin organları, odaların temsilcilerinden Oluşan Büyük Genel Konsey, Büyük Genel Konsey tarafından seçilen Merkez İdare Konseyi, Büyük Genel Şura tarafından seçilen Merkez Denetleme Şurası, Büyük Genel Heyet tarafından seçilen Yüksek Disiplin Konseyinden oluşacak.

Optisyen-gözlükçüler odalarının organları ise odaya kayıtlı meslek mensuplarından oluşan Genel Heyet, İdare Konseyi, Disiplin Konseyi ve Denetleme Şurası formunda olacak. Birlik ve odaların genel şuralarında seçilen organların vazife mühletleri 3 yıl olacak ve genel konseyin hangi ayda yapıldığına bakılmaksızın o yılın birlik için kasım, odalar için eylülde yapıldığı kabul edilecek.

Teklife nazaran, Optisyenlik Hakkında Kanun ve optisyenlikle ilgili başka mevzuatın yüklediği vazifeleri yerine getirmeyen, meslek onuruna uymayan aksiyon, davranışlarda bulunan yahut Genel Konsey kararlarına karşıt hareket eden meslek mensuplarına kınama, para cezası ve meslek icrasını durdurma cezaları uygulanacak.

Para cezası, fiilin işlendiği tarihteki yıllık üyelik aidatının 5 katı kadar verilecek. Para cezasıyla cezalandırılan meslek mensubu, 3 yıl içinde tıpkı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunursa meslek icrası bir ay durdurulacak. Bir ay mühletle meslek icrası durdurulan meslek mensubu, 3 yıl içinde para cezasını gerektirecek yeni bir davranışta bulunursa 1 yıl müddetle mesleğini yapamayacak.

Meslek icrasını durdurma kararlarına itiraz edilmese dahi karar, İdare Heyeti Başkanlığınca Yüksek Disiplin Şurasına gönderilecek. Para cezası ve meslek icrasını durdurma cezaları Sıhhat Bakanlığının onayına tabi olacak.

Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği ve odaların kuruluşu, faaliyetleri organların vazifeleri, toplantıları, gelirleri ve masrafları, seçimleri, disiplin cezalarının infaz yolları ile öteki iş ve süreçlere ait yönetmelikler ile Mesleksel Yardımlaşma Sandığı Yönetmeliği, birlik merkez idare kurulunca bakanlığın olumlu görüşü alınarak büyük genel heyetin onayına sunulacak.

AİLE SIHHATİ ÇALIŞANI SEÇİMİNDE AİLE TABİBİNİN DE GÖRÜŞÜ ALINACAK

Teklif, Aile Hekimliği Kanunu’nda da düzenleme yapıyor. Aile sıhhati çalışanları, Sıhhat Bakanlığı tarafından uygun görülen, kurumlarınca da muvafakatı verilen bakanlık yahut öbür kamu kurum ve kuruluşları çalışanı ortasından seçilecek ve kontratlı olarak çalıştırılacak. Aile sıhhati çalışanının seçiminde aile tabibinin de görüşü alınacak.

Aile doktoru ve aile sıhhati çalışanlarının durumları ve aile hekimliği uzmanlık eğitimi almış olup olmadıkları da dikkate alınmak suretiyle yapılacak ödeme fiyatlarının tespitinde; çalıştığı bölgenin sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyesi, bakanlıkça karşılanmadığı takdirde aile sıhhati merkezi sarfiyatları, kayıtlı kişi sayısı ve bunların risk kümeleri, gezici sıhhat hizmetleri ile aile tabibi tarafından karşılanmayan masraf ögeleri, belirlenen standartlar çerçevesinde sıhhatin geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, takibi ve denetimindeki muvaffakiyet oranı üzere kriterler temel alınacak.

Sözleşmeli aile tabipleri ve aile sıhhati çalışanları hakkında uygulanacak disiplin cezalarında Aile Hekimliği Kanunu ile Devlet Memurları Kanunu’nun ilgili unsurlarına nazaran süreç yapılacak. Aylıktan kesme cezası, kişinin brüt fiyatının 1/30-1/8 ortasında kesinti yapılması, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası brüt fiyatının 1/6-1/4 ortasında kesinti yapılması halinde uygulanacak. Devlet memurluğundan çıkarma cezası kontratın feshini gerektirecek.

Sağlığın geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, takibi ve denetimi ile gözetici sıhhat hizmetlerinin standartlara uygun olarak yerine getirilmemesi üzere bakanlıkça belirlenen performans maksatlarına ulaşılamaması halinde, mukavelenin bakanlıkça yenilenmemesine karar verilebilecek.

Sözleşmeli çalışan aile doktoru ve aile sıhhati çalışanlarının eski takım yahut konumlarına atanabilmeleri için kontratlarının, devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiilleri nedeniyle sona ermemiş olması gerekecek.

SAĞLIK BAKANLIĞINCA YAŞLI SIHHATİ HİZMETLERİ PLANLAMASI YAPILACAK

Aile Hekimliği Kanunu’nun “Ağız ve diş sıhhati hizmetleri” başlıklı hususu, “yaşlı sıhhati hizmetleri” de eklenerek değiştirildi.

Birinci basamak sıhhat hizmetlerinin tesirliliğini ve kalitesini artırmak, aile hekimliği hizmetlerinin bütüncül olarak yürütülmesini sağlamak emeliyle Sıhhat Bakanlığınca belirlenen nüfus, yaş kümesi ve bölge üzere kriterlere nazaran ağız diş sıhhati ve yaşlı sıhhati hizmetleri planlaması yapılacak.

Birinci basamak ağız diş sıhhati ve yaşlı sıhhati hizmetlerini yürütmek üzere doktor, diş tabipleri, bakanlıkça belirlenen başka sıhhat meslek mensuplarıyla Aile Hekimliği Kanunu’nda belirtilen yordam ve temeller çerçevesinde mukavele akdedilecek.

Teklifin, diş doktorlarının hür meslek erbabının yanında çalışabilmesiyle ilgili düzenlemeler içeren 3. hususu; Türkiye limanlarına uğrayan gemilerin sıhhat süreç ve denetimlerinde gerekliliklere uymayanlara verilecek idari para cezalarıyla ilgili 23. unsuru; Eleman Temininde Zahmet Çekilen Yerlerde Kontratlı Sıhhat İşçisi Çalıştırılması Kanunu’nda değişiklik öngören 27. hususu ile meslekten men cezasıyla ilgili düzenlemelerin yer aldığı 36. unsuru, metinden çıkarıldı.