SIPRI raporu: Türk savunma endüstrisi şirketlerinden çarpıcı yükseliş
Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) birinci 100 savunma endüstrisi şirketi listesine 4 Türk firması girdi.
SIPRI, 2022 yılında en çok silah ve askeri hizmet satışı yapan birinci 100 savunma endüstrisi şirketini açıkladı. Buna nazaran, savunma kesimindeki en büyük 100 şirketin 2022’de silah ve askeri hizmet satışları bir evvelki yıla nazaran yüzde 3,5’lik düşüşle 597 milyar dolara geriledi. Böylelikle satışlar 7 yıldır kaydedilen artışın akabinde düşüş gösterdi.
ABD VE AVRUPA ŞİRKETLERİ DÜŞÜŞTE
Raporda, Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşı ve dünya çapında jeopolitik tansiyonların geçen yıl silah ve askeri teçhizata olan talebin güçlü halde artmasına sebep olduğuna dikkat çekilirken, “Ancak yeni siparişler almasına karşın birçok ABD ve Avrupalı silah şirketi, iş gücü eksikliği, artan maliyetler ve Ukrayna’daki savaşın tedarik zincirindeki ezaları kötüleştirmesi nedeniyle üretim kapasitesini kıymetli ölçüde artıramadı” denildi.
Bunların yanında ülkelerin yıl sonuna hakikat yeni siparişler vermesi ve siparişlerle üretim ortasındaki vakit farkının talep artışının bu şirketlerin geçen yıl gelirlerine yansımamasına neden olduğuna işaret edilen raporda, geçen yılki kelam konusu düşüşün temel olarak ABD’deki büyük şirketlerin silah gelirlerindeki gerilemeden kaynaklandığı, mevcut birikmiş siparişler ve üretim kapasitesini artırmadaki zorluklar nedeniyle bu siparişlerden elde edilen gelirin muhtemelen 2-3 yıl içinde şirket hesaplarına yansıyacağı belirtildi.
ASYA VE ORTA DOĞU ŞİRKETLERİ YÜKSELDİ
Asya ve Orta Doğu’daki şirketlerin silah gelirlerinin 2022’de değerli ölçüde arttığına yer verilen raporda, bunun bölgelerdeki şirketlerin “artan talebe daha kısa müddette cevap verme yeteneklerinden” kaynaklandığı vurgulandı.
2018’den bu yana listenin başındaki 5 firmanın tamamının ABD merkezli olması dikkati çekti. Bu firmalar Lockheed Martin, Raytheon Techologies, Northrop Grumman, Boeing ve General Dynamics olarak sıralandı.
Küresel savunma bölümündeki en büyük 100 şirket içindeki ABD’li toplam 42 şirket, 2022’de 302 milyar dolarlık silah satışı yaparak, gerçek olarak bir evvelki yıla nazaran yüzde 7,9 düşüşle tüm satışların yüzde 51’ini karşıladı.
Listedeki 8 Çinli silah şirketinin toplam satışlarının bir evvelki yıla nazaran yüzde 2,7 artışla 108 milyar dolara yükselmesi dikkati çekti. Çinli üreticilerinden 3’ü (NORINCO, AVIC, CASC) listede birinci 10’da yer aldı.
İlk 100 şirket içinde merkezi Avrupa’da bulunan 26 şirket bulunurken, bunların toplam silah satışları yüzde 0,9 artarak 121 milyar dolara ulaştı.
YÜZDE 22 ARTIŞ
SIPRI’nın geçen yıl en çok silah ve askeri hizmet satışı yapan birinci 100 savunma endüstrisi şirketi listesine 4 Türk firması girdi. Listede ASELSAN 60, Baykar 76, Türk Havacılık Uzay Sanayii 82 ve Roketsan 100. sırada yer aldı.
Türk şirketlerinin toplam gelirleri geçen yıl 2021’e nazaran yüzde 22 artarak 5,5 milyar dolara ulaştı.
SIPRI, kurulduğu 1966’dan bugüne çatışma, silahlanma, silah denetimi ve silahsızlanma üzere alanlarda araştırma, rapor ve tahliller hazırlıyor.
