Siz Uyusanız Bile Aslında Beyniniz Uyumaz …Uykuda Yabancı Dil Öğrenmek Mümkün mü?
Uyurken hiçbir şey yapmıyormuşsunuz gibi görünse de aslında beyniniz oldukça meşguldür. İronik olarak, beyninizin yaptığı şeylerden biri, uyanıkken yaptığınız tüm bilgileri pekiştirmektir. Uyku sırasında beyniniz, kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe bir şeyler taşımakla meşguldür. Beyninizin bunu yapması için ihtiyaç duyduğu şeyi ise biraz huzur ve sessizliktir.
Yani beyniniz eskileri depolamaya çalışırken yeni deneyimlerden korunmaya ihtiyaç duyar. Bu bilgi özellikle güçlü (bir kova soğuk su gibi) veya özellikle anlamlı (adınızın söylenmesi gibi) olmadıkça, beyniniz gelen duyusal bilgilere kapıları kapatır. Beyninize duyusal bilgi alamadığınız için de uykuda bir şey öğrenemezsiniz.
Uyurken İngilizce Öğrenmek Mümkün mü?
2019 yılında yapılan bir çalışma bu konuda bir miktar umut vaat ediyor gibiydi. “Uyurken yeni bir dil öğrenin!” kötü bir reklamın başlangıç sloganı gibi gelecektir. Ancak araştırma bunun kısmen doğru olabileceğini söyledi.
Elbette kast edilen akşam uyurken bir kaset dinleyip sabah uyandığınız zaman kendinizi bir anda İngilizce konuşurken bulmanız değil. Ancak araştırmacılara göre bu yeni kelimeler öğrenme yeteneğinizi geliştirebilir.
Almanca konuşan çalışma katılımcıları, var olmayan bir yabancı dili temsil eden sözde kelime çiftlerini ve çevirilerini sunan bir ses kaydının sesiyle uyudular. Amaç, bilinçsiz bir seviyede olsa bile, kelimelerin hastanın hafızasında bir tür iz bırakıp bırakmayacağını görmekti. Katılımcılar uyurken bir kaydın çaldığını bilmedikleri için, beyinlerinin bazı kelimeleri daha önce duyduğunun farkında değillerdi.
Uyandıkları zaman katılımcılara uykularında duydukları bilmedikleri kelimeleri, çeşitli objeler ile karşılaştırarak büyüklüklerine göre sıralamaları istendi. Sonuçta araştırmacılar rastgele şanstan yüzde 10 daha yüksek bir doğruluk oranında, katılımcıların bunu doğru şekilde sınıflandırabildiklerini buldular.
Peki bu uykuda İngilizce öğrenmenin mümkün olduğunun bir kanıtı mı? Hayır değil. Bu mümkün olsaydı emin olun etrafta bir tane bile dil okulu bulunmazdı. Bu nedenle boşuna size bu tip vaatlerde bulunan öğrenme setlerine para harcamayın. Ancak beyninizi de hafife almayın.
Yabancı bir dil öğrenmenin pek çok insan için zorluğu her zaman konuşuluyor. Hal böyleyken, öğrenme üzerine sorular ve araştırmalar da bitmiyor. Peki tüm yöntemler ve koşulların yanı sıra uykuda yabancı dil öğrenebilme ihtimalini hiç düşündünüz mü? İnsan zihni gerçekten de oldukça gizemli. Evet, uykuda yabancı dil öğrenmek mümkün olabilir. Gün içinde yeni öğrenilen bilgilerin uyku sırasında, beyinde gerçekleşen süreçlerle pekiştirildiği biliniyor. Ancak, uykuda öğrenmenin ise mümkün olmadığı düşünülüyordu. Yeni nörobilim çalışmaları bu konuya farklı bir noktadan bir ışık tutuyor ve şaşırtmaya devam ediyor. Bern Üniversitesi’nde yapılan yeni bir çalışma, beynin uyku sırasında yeni öğrenilen bilgileri yalnızca pekiştirmekle kalmadığı yeni şeyler öğrenebildiğini gösteriyor. Uyku ve öğrenme üzerine yapılan önemli çalışmalarda, insanların uyku sırasında yeni kelimeler öğrenebileceği ortaya çıkıyor. Peki ya bu nasıl gözlemlenebiliyor? Şöyle ki; Katılımcıları derin uyku sırasında bir dildeki kelimeler dinletilirken bir yandan EEG yöntemi ile beyin aktiviteleri ölçülüyor. EEG; kafanın yüzeyine yerleştirilen elektrotlar vasıtasıyla beyindeki elektrik faaliyetlerinin kayıt edilmesini sağlayan bir yöntem olarak biliniyor. EEG yönteminden sonra ise, İnsanların uyandıklarında bu kelimeleri gerçekten de tanıyıp tanıyamayacakları test edildi. Şaşırtıcı bir biçimde insanlar, derin uykuda beyin aktivitesinin en yüksek dalgalarının oluştuğu 0.5 saniyelik aralıklarda dinletilen kelimeleri kısmen hatırlayabiliyordu. Uykuda yabancı dil öğrenmenin mümkün olup olamayacağı gözlemi için bu en önemli nokta olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü, bu öğrenme yöntemi yalnızca derin uykudaki yarım saniyelik yüksek dalgaların oluştuğu sırada mümkün olabiliyor.
Beynin öğrenme amacı olmadığı durumlarda bile ufak ipuçlarını görerek öğrenebildiği savunuluyor. Ancak bunun için bir uyanıklık hali olması gerektiği düşünülse de, bu çalışma ile birlikte bilincin kapalı olduğu uyku halinde bile insanların yeni bilgiler öğrenebildiği kanıtlar elde edilmiş oluyor. Bu kanıtlar henüz çok yeterli olmasa da artık bunun mümkün olduğu söylenebiliyor. Her geçen gün yeni gelişmeler ortaya çıkmaya devam ediyor ve bunların hepsi sinirbilimi adına oldukça ilgi çekici gelişmeler oluyor. Bu bilimsel çalışmadan elde edilen veriler ise gerçekten çok heyecan verici. Kim bilir, belki de ileride bu konuda teknolojik sistemler geliştirilecek ve uykuda yabancı dil öğrenmek tam anlamıyla mümkün olacak.
