Söğütlüçeşme’de rant ısrarı sürüyor

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) İşletmesi Genel Müdürlüğü’nün megakent İstanbul’un en değerli bölgelerinden biri olan Kadıköy Söğütlüçeşme’deki arazisine yapacağı AVM Gar projesinde sesiz sedasız değişikliğe gittiği ortaya çıktı.

TCDD, Kadıköy Söğütlüçeşme’deki Marmaray istasyonu ile yüksek hızlı tren istasyonunun da içerisinde yer aldığı arazisi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na 1 Haziran’da Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) başvurusu yaptı. Başvuruyla büyük tepki çeken AVM gar projesinden vazgeçildiği ortaya çıkarken ÇED başvurusunda 40 bin metrekarelik arazi üzerine yapılacağı ifade edilen yeni projenin detayları açıklandı.

AVM Gar projesinin 193 milyon 794 bin TL’ye mâl olacağı belirtilirken yeni projenin maliyetinin ise tam 253 milyon 716 bin TL’ye yükseldiği belirtildi.

Eski projede AVM gar projesinin 7 blok ve 76 dükkân ile ofisten oluşacağı açıklanırken TCDD’nin yeni Söğütlüçeşme projesinde ise 13 adet bir veya iki katlı hafif çelik yapılar içerisinde 108 ticari alanın yer alacağı belirtildi. AVM projesinden vazgeçilmesine rağmen ticari alanların artırılması dikkatleri çekerken eski projede 443 araçlık olacağı ifade edilen otopark kapasitesi de 169’a düşürüldü. Ayrıca TCDD’nin ÇED dosyasında inşaatı yapacak yüklenici firmanın bilgilerine yer vermediği görüldü.

Hazırlanan ÇED raporunda arazinin önemi ve değeri “Arazi Kadıköy ilçe merkezinde olup yerleşim alanlarına yakındır. Çevresinde Kadıköy Belediyesi, Kadıköy Belediyesi Evlendirme Dairesi, Şükrü Saraçoğlu Stadyumu bulunmaktadır” ifadeleriyle anlatıldı.

Günde ortalama 31 bin Marmaray ve YHT yolcusunun uğradığı Söğütlüçeşme’ye yapılacak projenin detaylarına ilişkin de şöyle denildi: “Planlanan proje açık sokaklar şeklinde inşa edilecek olup, giriş ve çıkışlar halka açık olacak şekilde kapalı bir alana giriş prosedürleri gibi uygulamalar yapılmayacaktır. Ticari alanların büyük bir kısmı viyadüklerin altında yer alacaktır. Planlanan proje ile birlikte viyadük altı gibi âtıl ve güvensiz alanlar, yeni bir modelle halkın kullanımına imkân verecek şekilde değerlendirilecektir. Yüksek Hızlı Tren veya Marmaray’dan Söğütlüçeşme istasyonunda inen yolcuların gerek ihtiyaçlarını karşılamak gerekse sefer saatlerini beklerken vakit geçirmeleri amacıyla ticaret alanları, sosyal, kültürel alanlar ve rekreasyon alanları oluşturulacaktır.”

ÇED dosyasında, projeyle birlikte, mevcut ray hatlarının yanına 600 metre uzunluğunda ray hattı ve bu ray hattının üzerine 200 metre uzunluğunda peron da inşa edileceği belirtilerek, “Mevcut istasyonda Marmaray ile YHT aynı demiryolu hat ve peronlarını kullanmaktadır. Bu durum, iki fonksiyonun trafiğini birbirine karıştırdığı gibi tren hattı ile peron arasında 40 santimetrelik yükseklik farkı olması güvenlik riski oluşturmaktadır. Engelli erişimi ve bagaj taşımaları için, geliş gidişlerde platform kullanılmaktadır. Planlanan projede, yeni hat ve peron yapılacak olup trene erişimde standartlar karşılanacak ve mevcut trafik rahatlatılacaktır” denildi.

Arazi üzerinde toplam 52 ağaç olduğu da açıklana ÇED raporunda şu ifadeler de yer aldı: “Proje alanında bulunan ağaçların 19 adeti dikili, kuru durumda olduğu ve 33 adetinin ise sağlıksız durumda olduğu gözlemlenmiştir. Dikili kuru ve sağlıksız bireyler böcek veya diğer zararlılara karşı savunmasız durumda olduğundan, bölgede yaşayan diğer sağlıklı bireylere de tehlike oluşturmaktadır. Yapılacak peyzaj çalışmaları ile mevcut durumda sağlıksız olan ağaçlar alandan çıkarılacak, taşınmaya değer durumda olan ağaçlar ise projede saha içinde veya saha dışında kullanılacaktır.”

TCDD’nin Söğütlüçeşme’deki arazisine AVM görünümlü gar inşa edileceği açıklanmasının ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bu alan için 2019’da imar planı değişikliği yapmıştı. Planlarda bölge Söğütlüçeşme Toplu Taşıma Gar Sahası Proje Alanı olarak düzenlenmişti. TCDD de AVM gar projesi için yönetim kurulunda tanıdık isimlerin yer aldığı Fıratcan İnşaat ile anlaşmıştı. O dönem şirketin yönetim kurulunda Devlet Denetleme Kurulu Üyesi Abdurrahman Özçelik’in oğlu Sefa Özçelik gibi bazı isimlerin yer alması tartışmalara neden olmuştu. Şirketin TCDD’ye yapım sürecinde aylık sadece 32 bin 315 TL projeyi tamamladıktan sonraki 25 yıllık işletme süreci için de sadece aylık 161 bin 574 TL kira ödeyeceği açıklanmıştı. İmzalanan sözleşmeye göre, inşaat karşılığı şirkete verilecek işletme hakkı 2047 yılında son bulacaktı. TMMOB’nin bakanlığın hazırladığı imar plana itiraz etmesiyle itirazı değerlendiren İstanbul 13. İdare Mahkemesi, planların şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olmadığı gerekçesiyle planları geçen yıl temmuz ayında iptal etmişti.