Süreç yasaya karşıt işliyor
Asgari Fiyat Tespit Komitesi 2023 yılı minimum fiyatını belirlemek için toplantılarına başladı. Bu yıl geçmiş periyotlardaki gelenek bozularak personel ve patron taraflarının konut sahipliğinde yapılacak toplantılar kaldırıldı. Tarafların süratlice belirlemek istediği 2023 taban fiyatı için Çalışma Bakanlığı’nın konut sahipliğinde, şimdilik iki toplantının yapılacağı açıklandı.
Mustafa Türkel
PAZARLIK YOK SARI ZARF VAR
Asgari fiyatı belirleme sistemindeki gelenek bu yıl bozulsa da kurul toplantılarının aslında pazarlık masası olmadığı öne sürüldü. Yıllarca Taban Fiyat Tespit Komitesi’nde Türk-İş’i temsilen vazife yapan Tekgıda-İş Sendikası Genel Lideri Mustafa Türkel, “Pazarlık daima temel olarak dışarda döner. Biz toplantılarda fikrimizi söyleriz. En son toplantıda masaya sarı bir zarf gelir. Zarfın içindeki sayı kurulda oylanır. Minimum fiyat yıllarca bu formda belirlendi” dedi. Komitede bu vakte kadar gerçek bir pazarlıktan kelam edilemeyeceğini tabir eden Türkel, bu yılki toplantının gerçek müzakere ortamında geçmesini temenni ettiğini lisana getirdi. Türkel’in SÖZCÜ’ye yaptığı bu açıklama aslında sır da değil. Son yıllarda ‘sarı zarf’, minimum fiyatta son kelamı söylemesiyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan formunda tezahür ediyor. Fakat Cumhurbaşkanı’nın bu hususta kanuna dayalı bir yetkisi bulunmuyor. Her ne kadar 2018 yılında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’yle Minimum Fiyat Tespit Komitesi Cumhurbaşkanlığı’na bağlansa da 4857 sayılı Kanun’un 39’uncu minimum fiyat hususu şöyle emrediyor: “Komisyon kararları katidir.”
Seçim devirlerinin kozu
Yıllarca Türk-İş’te vazife yapmış, çalışma hayatı uzmanı, ODTÜ Öğretim Vazifelisi Yıldırım Koç da taban fiyatın esasen hükümetler tarafından belirlendiğini lisana getirdi. Son periyotta Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Erdoğan’ın son kelamı söylediği sistem ise kanunlara açık halde muhalif. Taban fiyatı belirleme sürecinin seçim devirlerinde koz olarak kullanılır hale getirildiğine işaret eden Yıldırım Koç, “Cumhurbaşkanı’nın bu hususta hiçbir yetkisi yok. Kurulun bir kesimi değil. 4857 sayılı İş Kanunu’nda bu açıkça ortada” dedi.
Kanun bu halde düzenlenemez
Komisyonun bileşenlerini ve nasıl çalıştığını düzenleyen İş Kanunu’nun 39. hususunun 2. fıkrası bir Kanun Kararında Kararname’yle kaldırılmış ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kurul Cumhurbaşkanlığı’na bağlanmış olsa da Anayasa’ya nazaran, kanunda açıkça düzenlenen hususlar kararname ile düzenlenemez.
