Taban fiyat artırımı ne kadar olacak? Taban fiyat ikinci toplantı ne vakit?
Asgari fiyat artırımı için kritik toplantıların birincisi geçtiğimiz günlerde gerçekleştirilirken milyonlarca çalışan bayram öncesi kararı bekliyor. Seçim öncesi 500 dolar olarak söylem edilen minimum fiyatta iş dünyası görüşmelerin TL üzerinden yürütülmesini talep ederken, 6 aylık enflasyon bilgileri üzerinden bir hesaplamaya da işaret edilmişti.
ASGARİ FİYAT 2. TOPLANTI NE VAKİT?
İşçi, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan Minimum Fiyat Tespit Kurulu, net 8 bin 506 lira olarak uygulanan mevcut sayıya yapılacak orta artırımı görüşmek üzere 19 Haziran’da ikinci kere toplanacak.
ASGARİ FİYAT NE KADAR OLACAK?
2021 yılı prestijiyle minimum fiyatın yüzde 10 fazlası ve altında fiyat alan çalışanların oranının yüzde 48.7 olduğu hesaplanıyor. Bu oran özel kesim çalışanlarında ise yüzde 64.7 civarında. Yeni kabine öncesi Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı yapan Vedat Alım, minimum fiyatta 500 dolarlık bir düzeye işaret etmişti. “Asgari fiyatı temmuzda gerçek alım gücünü koruyacak halde düzenleyeceğiz. Cumhuriyet tarihinde dolar bazında 455 doların üzerinde en yüksek düzeye çıkaran bir düzenlemeyi ocak ayında yaptık. Temmuzda da birebirini yapacağız. Aşağı üst 500 dolar bazında bir oran olacak” açıklamasını yapan eski bakan çalışmanın hazır olduğunu kaydetmişti. Vedat Alım 9 Mayıs’ta 500 dolar açıklaması yaptığında dolar 19.55 liraydı ve 8.506 liralık minimum fiyat 435 dolara denk geliyordu. 500 dolar ise 9.780 lira civarındaydı. Bugün ise doların 24 TL hududunda olduğu dikkate alındığında 500 dolarlık minimum fiyat 12 bin liraya denk geliyor.
CHP’NİN MİNİMUM FİYAT TEKLİFİ
CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, hükümete, “Asgari fiyat belirlenirken evvel 5 aylık kaybı giderilmeli, üstüne en az yüzde 30 artırım yapılmalıdır” davetinde bulundu.
Sosyal medya hesabından açıklama yaptığı bir görüntüyü paylaşan Ağbaba, “Asgari fiyat belirlenirken evvel 5 aylık kaybı giderilmeli, üstüne en az yüzde 30 artırım yapılmalıdır. Resmi enflasyona nazaran taban fiyatın 5 aylık kaybı 1298 TL, Dolara nazaran kaybı 96 dolar yani 2270 TL. Bu durumda minimum fiyat 12 bin 751 TL ile 14 bin 8 TL ortasında bir sayıya denk gelmelidir” notunu düştü.
ASGARİ FİYAT TOPLANTISI SONRASINDA BİRİNCİ AÇIKLAMA
Çalışma Genel Müdürü Sadettin Akyıl’ın başkanlığında Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının mesken sahipliğindeki toplantıya, emekçileri temsilen Türk-İş, patronları temsilen Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) heyeti katıldı.
Asgari fiyat için yapılan birinci toplantı yaklaşık 1 saat sürdü.
Toplantı sonrasında personel bölümünü temsil eden Türk-iş heyetinin başındaki isim Veli Solak, şöyle dedi:
“Bizim Türk-İş olarak talebimiz, Türkiye Yüzyılı’na yakışır biçimde bu toplantının bir an evvel bitmesi.
‘RAKAM KONUŞULMADI’
Asgari fiyatlı, çalışan kardeşlerimizin günün kaidelerine nazaran, yaşanan ekonomik krize nazaran, konut kiralarına nazaran, hayat pahalılığına nazaran güncellenmesini istiyoruz. Resmi evraklar istendi, açıklama yapacağız. Rastgele bir sayı konuşulmadı.”
Solak, ikinci toplantının ne vakit olacağının şimdi netleşmediğini aktardı.
YÜZDE 65 MİNİMUM ÜCRETLİ
2021 yılı prestijiyle taban fiyatın yüzde 10 fazlası ve altında fiyat alan emekçilerin oranının yüzde 48.7 olduğu hesaplanıyor. Bu oran özel dal çalışanlarında ise yüzde 64.7 civarında. Yeni kabine öncesi Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı yapan Vedat Alım, minimum fiyatta 500 dolarlık bir düzeye işaret etmişti. “Asgari fiyatı temmuzda gerçek alım gücünü koruyacak formda düzenleyeceğiz. Cumhuriyet tarihinde dolar bazında 455 doların üzerinde en yüksek düzeye çıkaran bir düzenlemeyi ocak ayında yaptık. Temmuzda da birebirini yapacağız. Aşağı üst 500 dolar bazında bir oran olacak” açıklamasını yapan eski bakan çalışmanın hazır olduğunu kaydetmişti. Vedat Alım 9 Mayıs’ta 500 dolar açıklaması yaptığında dolar 19.55 liraydı ve 8.506 liralık minimum fiyat 435 dolara denk geliyordu. 500 dolar ise 9.780 lira civarındaydı. Bugün ise doların 24 TL hududunda olduğu dikkate alındığında 500 dolarlık taban fiyat 12 bin liraya denk geliyor.
İŞVERENE KOLAYLIK KOŞULUYLA MİNİMUM FİYAT İÇİN 12 BİN TL MESAJI
Sozcu.com.tr’ye konuşan bir öbür isim Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Hizmetler Meclisi İdare Şurası Lideri Hüseyin Bozdağ ise, halihazırda esasen 8 bin 500 TL’ye çalışan bulmakta zorlandıklarını, bu yüzden yeni taban fiyatın 10 bin TL olması durumunda bunu karşılayabileceklerini lakin patrona yeni kolaylıklar sağlanması durumunda bu meblağın 12 bin TL’ye kadar çıkabileceğini söyledi.
DİSK 16 BİN TL’YE İŞARET ETTİ
Sozcu.com.tr’ye konuşan DİSK Lideri Dilek Çerkezoğlu ise, haziran ayı enflasyon sayıları aşikâr olmadan yeni minimum fiyata ait bir sayı söylem etmenin güç olduğunu, fakat açıklanan açlık ve yoksulluk hududu datalarına bakıldığında zati olması gereken sayının belirli olduğunun altını çizdi.
Türk-İş datalarına nazaran, mayıs ayında açlık sonunun 10 bin 362 TL’ye, yoksulluk sonunun ise 33 bin 752 TL’ye çıktığını anımsatan Çerkezoğlu, “Bir ailede iki kişi çalıştığı vakit o meskene en az yoksulluk sonu kadar para girebilmeli” diye konuştu.
Bu da taban fiyatın 16 bin TL olmasına yönelik bir talebe işaret ediyor.
Enflasyon tek haneye gerileyene kadar minimum fiyatın yılda 4 defa güncellenmesi gerektiğini söyleyen Çerkezoğlu, bu fiyat belirlenirken de aşikâr kriterlerin göz önüne alınması gerektiğini söyledi:
“Asgari ücretlinin gerçek enflasyon karşısında, dolar kuru ve altın fiyatları karşısında alım gücünün giderilmesi ve emekçinin ailesiyle birlikte yaşayabilmesi için hesaplama yapılmalı, şimdiki üzere tek bir emekçinin geçim maliyeti üzerinden değil. Bir öbür kriter de emekçinin ulusal gelir artışından ve büyümeden aldığı hissenin artırılması halinde olmalı.”
Çalışma Bakanı’nın ‘500 dolar’ açıklamasına ait ise Çerkezoğlu, şöyle devam etti:
“”Rekor artırım yaptık’ üzere açıklamalar yapılsa da çok yüksek bir enflasyon olduğu için suya yazılan yazı üzere kalıyor bu artırımlar. Münasebetiyle dolar üzerinden bir sayı söylem etmek yerine taban fiyatın alım gücünün korunması lazım. Ülkenin yüksek enflasyon sarmalından kurtulması lazım. İktisatta bütünlüklü bir güzelleşmeye gereksinim var.”
ÇALIŞMA BAKANI ‘500 DOLAR’ DEDİĞİNDE 9 BİN TL 750 EDİYORDU
Son seçimlerden evvel taban fiyatı gözden geçireceklerine ait açıklama yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, net bir biçimde “Temmuzda taban fiyata orta artırım var” demişti.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım ise, temmuzda minimum fiyata artırım yapılacağıyla ilgili net açıklamalarda bulunmanın yanında ne kadar olacağıyla ilgili sayı da vermişti.
Mayıs ayı başlarında “Cumhuriyet tarihinde dolar bazında 455 doların üzerinde en yüksek düzeye çıkaran bir düzenlemeyi ocak ayında yaptık. Temmuzda da birebirini yapacağız” diyen Alım, “Aşağı üst 500 dolar bazında bir oran olacak. Çalışmalarımız hazır” diye konuşmuştu.
Bilgin bu konuşmayı yaptığında 500 dolar 9 bin 750 TL’ye tekabül ederken, seçimlerden sonra dolar kurundaki artışın hızlanmasıyla bugün prestijiyle 500 dolar 10 bin 400 TL’yi aşmış durumda.
ASGARİ FİYAT NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari fiyatı, yasa gereği emekçi, patron ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 şahıstan oluşan Minimum Fiyat Tespit Kurulu belirliyor. Kurul, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni taban fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine dört kere toplanıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komite, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde liderin bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
