Kahramanmaraş Pazarcık’ta 6 Şubat’ta 04.17’de 7.7, tıpkı gün Elbistan’da ise saat 13.24’te 7.6 büyüklüğünde zelzele meydana geldi. 11 ili etkileyen bu sarsıntılar, büyük yıkımlara neden oldu ve 44 bini aşkın insan beton yığınlarının altında kalarak hayatını kaybetti.
Depremlerin akabinde gündeme gelen bahislerden bir tanesi de kolonlar oldu. Sarsıntı bölgesinde yıkılan birtakım binaların kolonlarının kesildiği argümanı ortaya atıldı. Kolonların kıymetinin vurgulandığı şu günlerde tesisatçıların binaların taşıyıcı sistemine verdiği ziyanlar da konuşulmaya başlandı.
OLMAMASI GEREKEN İŞLER
Bu teze yönelik açıklamalarda bulunan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat Mühendisleri Odası Merkez İdare Şurası inşaat mühendisi Gülsun Parlar, şunları söyledi:
– Kolon kesmek gerçekten bir mühendis olarak yapılabileceğini hiç düşünemediğim bir şey. Yani bir kolonu keserek bütün taşıyıcı sistemin istikrarını bozma ihtimalini ortaya çıkartıyorsunuz. Tesisatla ilgili açılan boşluklar ve kesilen kirişler ise bilime ve mühendislik bilgisine karşıt, yani olmaması gereken işler. İnşaat bittikten sonra dizayna hiç dahil olmamış bir formda kolonda ve kirişte bu boşlukları bırakmak bana nazaran hakikaten cinayetle eş bedel.
Gülsun Parlar
“ÇÖKME İHTİMALİ ÇOK YÜKSEK”
Kolon kesilen yapıların zelzeleye kadar nasıl ayakta kaldığına şaşırdığını söyleyen Gülsun Parlar, şöyle devam etti:
– Zira o binalar kendi yükleriyle her an göçme riski taşıyan yapılar haline geliyor. Bu stil bir uygulama varsa o binanın sakinleri tarafından derhal mevzu yetkili mercilere bildirilmeli ve gerekli tedbirlerin alınması sağlanmalı. Hani durduğu yerde çöker diyorlar ya aslında durduğu yerde değil. Zira o kolon aslında binanın yükünün bir kısmını taşıyordu ve o kısmın yükünü taşıyacak elamanı ortadan kaldırıyorsunuz. Çökme ihtimali çok yüksek.
Tasarım kademesinde kimi taşıyıcı sistem elemanlarının içerisinde tesisatla ilgili boşluklar bırakmanın mümkün olduğunu tabir eden Parlar, şu ihtarlarda bulundu:
– Lakin bu en baştan yapılmalı. Onun etrafında, o boşluğu bırakacağınız yerde demirlerle içinde bir tedbir alıyorsunuz. Tabi abartılı olmayan boşluklardan bahsediyorum. Denetimli bir formda bunları bırakmak mümkün fakat inşaat bittikten sonra dizayna hiç dahil olmamış bir halde kolonda ve kirişte bu boşlukları bırakmak nitekim bana nazaran cinayetle eş bedel.
ANCAK İHBARLA ORTAYA ÇIKAR
– İnşaatı denetim eden mühendis ve müteahhit işini bitirmiş çıkmış. Ondan sonra o yeri kullanacak bireyler tarafından maalesef bu türlü şeyler yapılabiliyor. Burada hatalı kim konusu da nitekim bir tartışma konusu. Yani o yeri, o dükkanı almış yahut kiralamış şahıslar kimseye bir şey sormadan bunları yapabiliyor.
– Bu yapılabilecek bir şey değil. Lakin birinin ihbarıyla ortaya çıkabilecek bir şey. Yoksa birinin kendi yeri içerisinde kalırsa hiç kimse bunu göremeyebilir. Sadece ahlak, hassaslık ve vicdanla bunu yapmayabilirsiniz. Zira orada kendi vicdanınızla baş başa kalmış oluyorsunuz.
– 1999 Gölcük zelzelesinden beri aslında biz inşaat mühendisleri ve bilhassa de İnşaat Mühendisleri Odası söylenecek her şeyi söyledi. Baktığımızda da maalesef çok fazla bir şey değiştiremediğimizi görüyoruz.
YIKILARAK YENİLENMESİ GEREK
– Vatandaşımız kendine bir mülk edinirken lütfen oranın uygun tasarlanıp tasarlanmadığını, yapı kontrol firması tarafından denetlenip denetlenmediğini ve bu hususla ilgili dokümanlar vasıtasıyla lütfen denetim ettirmeye çalışsın. Mevcut bir yapısı varsa ve bu yapının denetimi yapıldıktan sonra bir güçlendirme gereksinimi çıktıysa imkan varsa bu güçlendirmeyi yapsınlar. Yoksa yıkılarak yenilenmesi çok yanlışsız olacaktır. Yıkılarak yenilenme esnasında da tekrar hakikat tasarım, yanlışsız kontrol ve gerçek uygulama şartlarına mümkün olduğunca dikkat etmeye çalışsınlar. (DHA)
