Ticaret Bakanı Bolat: Eximbank’ın sermayesi 35 milyar 700 milyon liraya çıkarıldı

ISTANBUL (AA) – Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türk Eximbank’ın Ümraniye’deki yeni genel müdürlük binasının açılışına katıldı. İhracatçıların her zaman yanında olan Türk Eximbank’ın yeni binasının hayırlı olması temennisinde bulunan Bolat, yeni binaya geçişin 10 yıl içinde Bankanın insan kaynağında yüzde 50’ye yakın bir artış anlamına geldiğini söyledi.

Yeni faaliyetlerle ve büyümeyle, yeni insan kaynağı ihtiyacının da ortaya çıkacağını bildiren Bolat, binanın içinde yapılacak güzel faaliyetlerle, finansman imkanlarıyla da gücüne güç katacağını dile getirdi.

Türk Eximbank’ın 2023’te yaklaşık 42 milyar dolarlık destek sunduğunu belirten Bolat, şöyle devam etti:

“Bu yıl 50 milyar dolar destek sunması hedeflenmişti ama az önce Hazine ve Maliye Bakan Yardımcımız Osman Çelik, belki planlamadan, belki bilerek bir müjde verdi; Eximbank’ın sermayesi temmuzdan bu yana 7 ay içinde üçüncü defa artırılmış oldu. Yani bugün biz iki müjdeyi birden yaşıyoruz; hem güzel ihtişamlı yeni genel müdürlük binasına geçiş hem de Eximbank’ın sermayesi 11,8 milyar lira artırılarak 35 milyar 700 milyon liraya çıkarılmış oldu. Bu 11,8 milyar liranın anlamı 120 milyar lira ilave kredi imkanı demektir, hayırlı uğurlu olsun. Bu noktada Ticaret Bakanlığı olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı’mız ve Merkez Banka’mız ile sürekli bir uyum ve koordinasyon içinde ihracata daha fazla nasıl destek sağlayabiliriz, ihracatçılarımızın finansman imkanlarını, yeni pazar bulma imkanlarını nasıl artırabiliriz konusunda gayret ediyoruz. Niye bunu yapıyoruz? Daha fazla ihracat, daha fazla büyüme, istihdam demektir.

Belki bazıları dudak bükebilir, ‘Ya ne olmuş ki işte? Birileri ihracat yapıyor, kendi cebini dolduruyor.’ gibi düşünebilir. Halbuki büyüme, zenginleşme, milli gelir artışı, hem iç tüketim hane halkları ve kamu tüketimi hem yatırım artışı hem de en önemlisi ihracat, hizmet ihracatı ve mal ihracatının artışıyla mümkün olabilmekte. Yani ihracat artışı demek daha fazla üretim, daha fazla yatırım, daha fazla istihdam ve döviz geliri demektir, istikrar demektir. İstikrar da içinde büyüme demektir. Onun için hep her kelimemizden bir tanesi hep ihracat, ihracat olmaktadır.”

“Hedefimiz, 2030’a kadar günlük 1,5 milyar dolarlık ortalama rakamları yakalamak”

Bakan Bolat, ihracat rakamlarında gelinen noktaya işaret etti. Aylık 1 milyar dolar geçildiği için bayram edilen günlerden bugünlere gelindiğine dikkati çeken Bolat, “Artık günlük bir milyar dolar ihracat yapıyoruz, inşallah hedefimiz 2030’a kadar günlük 1,5 milyar dolarlık ortalama rakamları yakalamaktır. Bunu da ihracatçılarımızla birlikte yapacağız.” dedi.

İhracatın artırılması için emek sarf eden tüm kesimlere teşekkür eden Bolat, bundan sonra hep birlikte daha da başarılı sonuçlar alınacağını dile getirdi.

Bolat, dün Slovakya’da olduklarını belirterek, bugüne dek 9 aylık görev süreci içinde 100’e yakın ülkenin bakanıyla yaptıkları görüşmelerde, hemen her bölgeden Türkiye ile daha fazla iş yapma, yatırım yapma, ticaret yapma arzusunu gördüklerini ifade etti.

“İhracata dayalı büyüme Orta Vadeli Program’ın ana mottosu”

İhracata dayalı büyümenin Orta Vadeli Program’ın ana mottosu, ekseni olduğunu dile getiren Bolat, “Bu doğrultuda Ticaret Bakanlığı, hükümetimiz ve ihracatçılarımız canla başla işbirliği yapıyoruz. 2023 yılını 255,8 milyar dolar mal ihracatıyla kapatmıştık, dün itibarıyla 257,6 milyar dolara ulaştık, yani 50 günde 1,8 milyar dolar artırdık yıllık ihracatımızı. Hizmet ihracatımız da 100 milyar dolarla kapatmıştı geçen yılı, orada da hedefimiz 110 milyar dolar. Mal ihracatında Orta Vadeli Program’da yazan hedefimiz 267 milyar dolar, şu anda 2 aylık performansımız bu hedeflere rahatlıkla ulaşılacağını göstermektedir. Bu yıl sonuna kadar ihracatçı sayımızı da 150 bine çıkaracağız.” diye konuştu.

Bolat, hizmet ihracatı ve mal ihracatına geçen yıl Ticaret Bakanlığı bütçesinin yüzde 60’ını verdiklerine işaret ederek, bu yıl 23 milyar lira civarında bir destek planlamalarına rağmen ihracatın artması durumunda Hazine ve Maliye Bakanlığının kapısının açık olduğunu dile getirdi.

Eximbank’ın reeskont kredilerinin verilmesinde ana lokomotif görevi yaptığını belirten Bolat, 3 milyar liralık günlük reeskont kredi limitinin 2 milyar lirasını Eximbank’ın verdiğini söyledi.

“Eximbank kredileri üç, beş tane büyük gruba verilen bir kredi değil”

Bolat, “17 bine yakın şirket, yüzde 85’i KOBİ olmak üzere Eximbank kredilerinden yararlanabiliyor. Yani Eximbank kredileri üç, beş tane büyük gruba verilen bir kredi değil, yüzde 85’i KOBİ’lere veriliyor.” dedi.

Bakanlık bünyesinde yapılan çalışmalara ilişkin bilgi veren Bolat, şunları kaydetti:

“Ticaret Bakanlığı olarak ihracatçımızın daha düşük maliyetli finansman imkanlarına kavuşması için Türk Eximbank ve İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi (İGE AŞ) ile yakın bir çalışma içindeyiz. İhracatçılarımızın finansmana ulaşımını kolaylaştırmak için yeni bir prefinansman modelini, Türk Eximbank ve İGE AŞ ile birlikte uygulamaya almış bulunuyoruz. Bu kapsamda, Ticaret Bakanlığı’mız tarafından destek başvurusu uygun görülen ihracatçılarımız, Türk Eximbank’a kredi başvurusunda bulunmakta ve bu prefinansman protokolü çerçevesinde öncelikli olarak değerlendirmeye alınacak. Böylece teminat noktasında da İGE’den destek alacaklar. Kredibilitesi olmakla birlikte teminat sorunu yaşayan ihracatçılarımızın sorunu ortadan kalkmış olacak, bu KOBİ’lerimiz için büyük önem taşıyor.”

“Yeni destek paketleri üzerinde çalışıyoruz”

Bolat, yeni destek paketleri üzerinde çalıştıklarını belirterek, “Bu paket çerçevesinde Ticaret Bakanlığı’mız tarafından belirlenen teknoloji seviyesi, katma değerli ihracat ve pazar çeşitlendirmesi gibi kriterlere göre ihracatçı firmalarımıza uygun finansman maliyetli finansman imkanları sağlayacağız.” ifadesini kullandı.

Yeşil dönüşüm, sınırda karbon düzenlemesi gibi konularda Bakanlığın vereceği desteklere ilişkin Bolat, bundan sonra da her zaman ihracatçıya destek vermeyi sürdüreceklerini vurguladı.

“7 ayda 3 defa sermaye artırımı gerçekleştirerek, sermayeyi 35,7 milyara çıkardık”

Açılışta konuşan Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Çelik de Türkiye’nin son 20 yılda güçlü büyüme performansı gösterdiğini vurguladı.

Çelik, geçmiş dönemin kazanımlarını her alanda daha da ileriye taşıyacakları “Türkiye Yüzyılı”nda da katma değerli üretim ve ihracat olarak büyümeyle vatandaşların refah seviyesini artırmak ve küresel değer zincirinde de daha da yükseltmek için durmaksızın çalışacaklarını ifade etti.

Osman Çelik, Orta Vadeli Program’daki (OVP) hedefler doğrultusunda Türk Eximbank’ın yüksek teknoloji ve katma değerli ihracatın finansmanına yönlendirecek mekanizmalar kurarak önemli bir rol üstlendiğini dile getirdi.

Çelik, Ticaret Bakanlığıyla birlikte yürüttükleri çalışmalar kapsamında Türk Eximbank’ın sermaye yapısını güçlendirdiklerini kaydederek, “7 ayda 3 defa sermaye artırımı gerçekleştirdik. Böylece Sayın Genel Müdürümüzün de ifade ettiği gibi bankamızın sermayesini 13,8 milyar liradan, ödenmiş sermayesini şubat ayı itibarıyla 35,7 milyara çıkarmış durumdayız. 6 ayda 3 kat bir nakdi sermaye artışı. Bu bakanlık olarak, hükümet olarak Eximbank’a verdiğimiz değerin de bir göstergesidir.” diye konuştu.

Bankanın ihracatçılara teminat kolaylığı sağlayarak kredi maliyetlerini azaltacak çalışmaları da sürdürdüğüne dikkati çeken Çelik, “Bu stratejik dönüşümün en önemli yönlerinden bir tanesi, ihracatçıların maliyetlerini azaltacak, teminat ihtiyaçlarını azaltacak şekilde bir çalışma içine girme noktasındaki gayretlerdir. Bu sermaye artışının ana sebeplerinden biri de sermaye ihtiyacı duymadan, sermaye yeterlilik sorununda sıkıntı yaşamadan tedbirli bir şekilde kredibilitesi yüksek firmalarımızdan başlamak üzere teminat ihtiyacını azaltmak dolayısıyla hem krediye ulaşımı kolaylaştırmak hem de kredi maliyetlerini azaltmayı hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı.

“TCMB ile çalışmalar neticesinde reeskont kredi limitini 10 katına çıkardık”

Osman Çelik, ihracatçıların finansmana erişimini artırmak amacıyla da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile birlikte çalışmalar yürüttüklerini anımsatarak, “Çalışmalar neticesinde geçtiğimiz temmuz ayında 300 milyon lira olan günlük reeskont kredi limitini önce 1,5 milyar liraya daha sonra da 3 milyar liraya yükselttik ve böylece günlük limitleri 10 katına çıkarmış durumdayız. Önümüzdeki günlerde de yine bu noktada yapılabilecek iyileştirmeler konusunda ilgili kurumumuzla görüşmelerimiz devam ediyor.” dedi.

Çelik, Türk Eximbank’ın güçlenen sermaye yapısıyla ihracat ekosistemine sağladığı destekleri, katma değerli ihracata dönüştürmeyi hedeflediklerini aktardı.

Hükümetin ihracat odaklı büyüme stratejisi doğrultusunda, ihracatçılara olan desteklerini artırarak sürdürmeye devam edeceklerini vurgulayan Çelik, “Bu kapsamda 7456 sayılı kanunla ihracat gelirlerine uygulanan kurumlar vergisi avantajında değişikliğe gidilmiş olup, kurumlar vergisi mükellefleri için uygulanacak yüzde 25’lik kurumlar vergisi oranı, ihracat gelirleri özelinde 5 puanlık indirimle yüzde 20 olarak uygulanmaya başlanmıştır. Diğer bir deyişle ihracatçılarımızın münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançtan bir puan olarak uygulanan kurumlar vergisi indirim oranı 5 puana yükseltilmiştir.” diye konuştu.

“Yeni genel müdürlük binası, başlattığımız stratejik dönüşümün bir vitrini”

Türk Eximbank Genel Müdürü Ali Güney de faaliyete başladıkları 1987’den beri mal ve hizmet ihracatı yapan firmaların en büyük destekçisi olduklarını ve bankanın tarihi bir dönemine hep birlikte şahitlik edildiğini söyledi.

Güney, yeni genel müdürlük binasının, bankada başlattıkları stratejik dönüşüm ve yeniden yapılandırma çalışmalarının bir vitrini olduğunu vurgulayarak, Eximbak’ın nakdi kredi desteklerine erişimi kolaylaştırmak adına teminat mektubunun yanı sıra Türk bankacılık sektöründe kabul görmüş olan diğer kredi teminatlarıyla da çalışmaya başladıklarını belirtti.

Bunu sağlamak üzere bankada kredi izleme ve erken uyarı sistemlerini hayata geçirdiklerini kaydeden Güney, “Yine kredi tahsis süreçlerini hızlandırmak adına otomatik kredi karar destek sistemlerin uygulamaya aldık. Yine finansal kapsayıcılığımızı artırmak adına özellikle faiz hassasiyeti olan ihracatçılarımızın Eximbank desteklerine erişimini sağlamak üzere bankamız içerisinde faizsiz bankacılık pencere sistemini kurduk. Faizsiz bankacılık danışma komitemizin uygunluğu ile hem sigorta tarafında, alacak sigortası tarafında hem de kredi tarafında faizsiz bankacılık ilke ve standartlara uygun birçok ürünü ihracatçılarımızın kullanımına sunmuş bulunmaktayız.” dedi.

“İhracatçılarımızın yeşil dönüşüm projelerini desteklemek üzere 3,7 milyar dolar kaynak temin ettik”

Ali Güney, sınırda karbon vergisi düzenlemesine de değinerek, bu kapsamda Eximbank’ta sürdürülebilirlik süreçlerini oluşturduklarını ve kredi tahsis politikalarının ana unsuru haline getirdiklerine dikkati çekti.

Güney, “İhracatçılarımızın yeşil dönüşümle ilgili yapmış olduğu projeleri desteklemek üzere yurt dışı sermaye piyasalarından ve uluslararası finansal kuruluşlardan 3,7 milyar dolar kaynak temin ettik ve bu kaynağı da ihracatçılarımızın kullanımına sunduk. Bu sene içerisinde çok ciddi anlamda yeni kaynaklar, sürdürülebilir temalı yeni kaynakların arayışı içerisindeyiz. Buradaki çalışmalarımız son aşamaya geldi. Önemli bir miktarda kaynak girişi sağlamayı hedefliyoruz. Yine ihracatçımızın yeşil ve dijital dönüşümle ilgili projelerini desteklemek üzere Ticaret Bakanlığımızla beraber uygun maliyetli, uzun vadeli kredi paketleri konusundaki çalışmalarımızla son aşamaya geldik.” şeklinde konuştu.

Gelecek dönemde bu paketlerle ilgili de açıklamalar yapacaklarını dile getiren Güney, Eximbank’ın desteklerinin tabana yaygınlaştırılmasında özellikle KOBİ’lerin finansmana erişimini önceliklendirdiklerinin altını çizdi.

“2023’te ihracatımıza sağlamış olduğumuz destek 42 milyar dolar olarak gerçekleşti”

Türk Eximbank Genel Müdürü Güney, KOBİ’lerin finansman erişimindeki en büyük sorunu olan teminat sorununa kalıcı bir çözüm oluşturmak adına İhracatı Geliştirme AŞ’nin kuruluşuna katkıda bulunduklarını ve yüzde 5 hissedarı oldukları bilgisini paylaştı.

Güney, “İhracatı Geliştirme AŞ, faaliyetine başladığı süreden bu yana yaklaşık yüzde 93’ü KOBİ olan 6 bin ihracatçıya 40 milyar lira kredi kullandırdık. Türk Eximbank desteklerinden faydalanan ihracatçılar içerisinde KOBİ’lerin payı 2019’da yüzde 70’lerdeydi. Bugün bu oran yüzde 85’lere ulaşmış durumda. Yine KOBİ’lerin kredi desteklerinden almış olduğu pay aynı dönemde yüzde 12’lerdeydi. Geçen yıl sonu itibariyle bu oran yüzde 28’e ulaşmış durumda.” ifadelerini kullandı.

Eximbank olarak 2023’te ihracatçılara 19,6 milyar dolar kredi desteği sağladıklarını dile getiren Güney, konuşmasını şöyle tamamladı:

“Yine Türkiye’nin en büyük alacak sigortası kuruluş yolu olarak sigortalamış olduğumuz vadeli ihracat alacakları 22,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece 2023’te ihracatımıza sağlamış olduğumuz destek 42 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bakanlığımızın yapmış olduğu nakdi sermaye girişleriyle, ödenmiş sermayemiz 35,7 milyar seviyesine öz kaynaklarımızla 60 milyar lira seviyesine ulaşmıştır. Güçlü öz kaynak ve sermaye yapımızla önümüzdeki dönemde bunun kaldıraç etkisiyle ihracatçımıza 2024’te 24 milyar dolar nakdi kredi desteği ve 26 milyar dolar da alacak sigortası desteği olmak üzere 50 milyar dolarlık bir destek sağlamayı hedefliyoruz.”

Programa, Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın yanı sıra Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı ve bazı bankaların genel müdürleri katıldı.

Muhabir: Fatma Eda Topcu