TRT’deki kamera koydu, mahkeme ‘kaldırın’ dedi

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Ankara Oran’daki stüdyoların reji kısımlarına kameralı takip sistemi kurdu.

Haber Sen, 10 Ocak 2023’te; kameraların kaldırılması için yönetime başvurdu. TRT idaresi, 10 Şubat 2023’te sendikanın başvurusunu reddetti. Haber Sen, bunun üzerine; sürecin iptali için yönetim mahkemesine dava açtı.

Sendika, iptal müracaatında; “kameralarla çalışanların özel hayatına müdahale edildiğini, yayın kontrolünün öbür yollarla yapılmasının da mümkün olduğunu, çalışanların mesai saatlerinde daima izlendiğini” belirtti.

TRT: “KAMERALARIN 360 DERECE VE SES KAYIT ÖZELLİĞİ KULLANILMIYOR”

TRT ise sistemin “canlı yayın kazalarını önlemek” gayesiyle kurulduğunu savundu. Kurum, mahkemeye gönderdiği savunmasında; “Teçhizatın yüksek maliyetli olması nedeniyle korunmasının amaçlandığını, çalışanların kameranın açısında olmadığını, kameraların 360 derece ve ses kayıt özelliğinin kullanılmadığını, görüntü kayıt alındığına ait ikaz levhalarının asıldığını” belirtti

Ankara 14. Yönetim Mahkemesi, Haber Sen’in TRT rejilerindeki kameralı takip sisteminin kaldırılmasını talebini 29 Kasım 2023’te karara bağladı. Mahkeme, sendikanın kameraların kaldırılması talebinin reddi istikametindeki TRT kararını iptal etti.

Mahkeme iptal kararını; Anayasanın “Özel Hayatın Gizliliği” ile ilgili 20. hususuna, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Özel Hayatın ve Aile Hayatının Korunması” başlıklı 8. unsuruna, Birleşmiş Milletler Uygar ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nin “Mahremiyet Hakkı” başlıklı 17. hususuna, Türk Ceza Kanunu’nun “Özel Hayatın Gizliliği” başlıklı 134. unsuruna, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “İletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması” başlıklı 135. hususuna, birebir kanunun teknik araçlarla izleme” başlıklı 140. unsuruna dayandırdı.

Mahkeme, Anayasa, memleketler arası mukaveleler ve kanunlara atıfla verdiği kararında şu değerlendirmeleri yaptı:

“Özel hayat kavramı eksiksiz bir tarifi bulunmayan geniş bir kavramdır. Bu kapsamda korunan hukuksal bedel esasen ferdî bağımsızlıktır… Özel hayata hürmet hakkı kapsamında korunan hukukî çıkarlardan biri de bireyin mahremiyet hakkıdır… Bireylerin mesleksel hayatı, özel hayatlarıyla sıkı bir irtibat içindedir.

Teknoloji kullanılarak ferdî manzaraların kayıt altına alınmasında özel hayatın saklılığı ve bireylerin mahremiyet hakkı da dikkate alınarak uygulama yapılması gerektiğinde kuşku ve duraksamaya yer bulunmamaktadır…

“SUÇA YÖNELİK KUVVETLİ KUŞKU HALİNDE BİLE EN SON ÇARE…”

Türk Ceza Kanunu’nun 134. ve 135. hususları ile Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 135. hususundaki düzenlemeler, suça yönelik kuvvetli kuşku halinde bile en son deva olarak ses ve imaj kaydına başvurulması gerektiğini ortaya koymaktadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları da dikkate alındığında, hakların korunması diğer şeklide sağlanamıyorsa kamera sistemlerinin çalışanların çalışma alanlarını görecek biçimde kurulmasının mümkün olduğu, lakin bunun bir son deva olarak değerlendirildiği ve düzenlemenin içeriğini detaylı olarak ortaya koyan özel bir düzenleyici süreç olması gerektiği, kamera sistemlerinin çalışma alanlarını çekmesinin özel hayatın kapalılığını ihlal ettiği…

“ÇALIŞANLARIN İŞ YAPIŞ HALLERİNİ DENETLEYECEK YAHUT DAİMA OLARAK AŞİKÂR BİREYLERİ ÇEKECEK HALDE KURULMAMASI GEREKTİĞİ”

Sınırlı bir izleme sağlayacak halde güvenlik emeliyle giriş çıkışları izlemek üzere yahut vatandaşlara da açık olan ortak alanlar ve iş sahiplerinin de giriş çıkışına açık, ağır bir alışveriş trafiği olan alanlarda kurulabileceği, lakin bu kameraların da çalışanların iş yapış formlarını denetleyecek yahut daima olarak belirli bireyleri çekecek biçimde kurulmaması gerektiği; dava konusu uyuşmazlıkta kameralı takip sistemi ile kurumca belirlenen gayenin gerçekleştirilmesinde elverişli sonlu ve ölçülü olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Günlük iş ve süreçleri yürüten kamu çalışanlarının çalışma odalarını ve servisleri görüntüleyecek halde kamera yerleştirilmesi durumunda, kamu sistemi ve güvenlik gayesini aşan uygulamanın kamusal alanda da olsa ‘özel hayatın gizliliği’ni ihlal edici nitelikte olduğu, uygulamanın hudutlarını, yöntem ve asıllarını gösteren bir yasal desteğin bulunmaması, toplanan imajların ileride diğer bir biçimde kullanılamayacağına dair bir garantinin mevcut olmaması ve bu haliyle temel haklar ve anayasal unsurlarla bağdaşmaması nedeniyle dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.”

İptal kararı oybirliği ile verildi. TRT idaresi, iptal kararına 30 gün içinde Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi’nde itiraz edebilir.

USTAOĞLU: “İŞYERLERİNİ AÇIKÇA BBG MESKENİNE ÇEVİRMEYE ÇALIŞTI”

KESK Haber Sen Ankara 1 Nolu Şube Lideri Burak Ustaoğlu, mahkeme kararını şöyle kıymetlendirdi:

“Başta Oran yerleşkesi devamlılık stüdyoları olmak üzere tüm rejilere ve ana kumanda üzere teknik ünitelere 360 derece dönen, ses kaydetme özelliği olan kameralar yerleştirilmeye başlandı. Kamu kuruluşlarını babalarının çiftliği üzere yönetmeyi alışkanlık haline getiren iktidar, bu uygulama ile işyerlerini açıkça BBG konutuna çevirmeye çalıştı.

Bizce neyi hedeflediği pek açık olan bu uygulama; başta Anayasanın 2. unsuruna, özel hayatın ve aile hayatının korunmasına; Birleşmiş Milletler Uygar ve Siyasal Haklar Mukavelesine ve AHİM kararlarına karşı gelmek oluyordu. Yargı ‘dur’ dese de iktidar tüm itiraz yollarını kullanarak uygulamayı sürdürmeyi denedi, fakat sonuç alamadı. Kazanılan davaya karşı yapılan itirazlar sonuç vermedi ve son karar ile o kameralar sökülecek dendi.

“KARAR YALNIZCA TRT’Yİ BAĞLAMIYOR”

Tabii ki TRT kamu hizmeti, yayıncılık unsurlarını ne kadar uygulamak zorunda ise mahkeme kararlarında uygulamak zorundadır ve bundan da imtina edeceklerini düşünmüyoruz. Bu karar yalnızca TRT’yi bağlamıyor. TRT ve gibisi kurumlarda da bu çeşit uygulamaların önüne geçecek ve idarecilere sınırsız yetki alanı açılımına da müsaade vermeyecektir.”