Ekonomi

TÜİK’in açıkladığı enflasyon verileri hakkında akla takılan sorular

Paylaş:

Aralık ayı enflasyonu piyasa beklentilerinin altında yüzde 1,2 seviyesinde gelirken 2022 enflasyonu yüzde 64’e geriledi.

Sene sonu enflasyonu 2023 yılında yapılan maaş zamlarına ve kira kontratlarına temel oluşturuyor.

O yüzden manşet enflasyon rakamın hissedilen enflasyonu ne kadar yansıttığı Aralık ayında daha kritik bir önem taşıyor.

Enflasyonun Aralık ayından itibaren düşüşe geçmesi beklenti dahilindeydi.

Baz etkisi, kredilerdeki sıkılaşma, küresel resesyon, enerji fiyatlarındaki düşüş gibi sebepler bu beklentiyi şekillendirdi.

Ancak beklenti ötesindeki düşüşler eldeki hesaplarla örtüşmediğinde ister istemez bazı soru işaretleri oluşuyor.

Nedir bu sorular?

1. Baz etkisi enflasyondaki düşüşü açıklıyor mu?

Aralık ayı enflasyonunda “baz etkisi” kaynaklı bir düşüş bekleniyordu.

Baz etkisi ile kastedilen şu: Bir önceki dönemde yüklü bir fiyat artışı olduysa, bu dönemde daha makul bir rakam devreye girdiğinde enflasyon mekanik olarak düşer.

Aralık ayındaki baz etkisini aylık enflasyon rakamları üzerinden inceleyelim.

Grafikte mavi sütunlar 2021, kırmızı sütunlar ise 2022 için aylık enflasyon rakamlarını gösteriyor.

BBC

Geçen sene kur krizi sonrası Aralık ayı aylık enflasyonu yüzde 13,58 geldi.

Bu sene yüzde 13,58’in altında gelecek her rakam senelik enflasyonda düşüş anlamına gelecekti.

Aralık enflasyonu yüzde 1,18’e düşünce senelik enflasyon da yüzde 64’e geriledi.

Aralık enflasyonu yüzde 1,18 değil de son üç aydaki ortalamaya benzer şekilde yüzde 3 civarında gelseydi sene sonu enflasyonu yüzde 67’ye düşecekti.     

2021 yılında yüzde 36 ile biten enflasyon, 2022 sonunda yüzde 64’e dayanmışken iki üç puanlık sapmanın ne önemi var diyebilir miyiz? 

Diyemeyiz.

Her ay beklentide görülen bir iki puanlık sapmalar bir seneye yayıldığında birikimli bir mağduriyet yaratıyor.

Ücretlere yapılan güncellemelerde resmi enflasyon rakamları baz alındığı için resmi rakamların beklentilerden sapması herkesi yakından ilgilendiriyor.

Maaşlar artışları enflasyon kadar olmayınca alım gücü ciddi erozyona uğruyor.

Peki diğer ekonomik göstergeler ne diyor? Piyasalar neden daha yüksek bir enflasyon bekliyordu?

2. Dördüncü çeyrekte gözlenen toparlanma

Talebin toparlanmaya başladığı bir ortamda enflasyonist baskıların azalma ihtimali düşer.

Bu durum Aralık ayında gözlenen beklenti ötesindeki düşüşün anlaşılmasını zorlaştırıyor.

Üçüncü çeyrekteki daralmayı takiben ilave faiz indirimleri, artan rezervler ve ekonomiyi destekleyici tedbirlerle talebin tekrar toparlanmaya başladığını görüyoruz.

Talebin güçlenmesine sebep olan bir diğer faktör, seçim öncesi dönemde uygulaması beklenen genişleyici politikalarla artan enflasyonist beklentiler olabilir.

Zira enflasyon beklentilerindeki artış talebi öne çeken bir etki yapıyor.   

Cem Çakmaklı’nın Koç Üniversitesi-TÜSİAD Ekonomik Araştırma Forumu için hazırladığı endeksler Temmuz ayından beri finansal durumda bir iyileşme olduğuna ve bunun sonucunda ekonomideki resesyon olasılığının düştüğüne işaret ediyor.

Aralık ayında güçlü gelen PMI rakamları bu öngörüyü doğruluyor.

3. TÜFE ve ÜFE arasındaki makas

Geçen sene içinde üretici fiyatları ile tüketici fiyatları arasındaki makasın tarihsel seviyelere çıktığına şahit olduk.

Aradaki fark üreticinin hissettiği, ancak tüketiciye yansıtmak için uygun zamanı beklediği maliyet artışlarını gösteriyor.

Bu birikmeli etkiden dolayı, talep zayıflasa bile enflasyonist baskılarda düşüş beklemek kolay değil.

BBC

Hal böyle iken, üstelik talebin bilakis tekrar toparlanmaya başladığı bir ortamda ÜFE’deki düşüşün TÜFE’den daha keskin olduğunu ve bu şekilde aradaki makasın 20 puan azaldığını gözlemliyoruz.

Enerji maliyetlerindeki düşüşün ÜFE’yi daha keskin düşürmüş olduğunu anlıyoruz.

Ancak benim beklentim aradaki makasın ÜFE enflasyonundaki düşüşten ziyade TÜFE enflasyonundaki artışla daralması idi.

BBC

4. TÜFE ve İTO enflasyonu arasındaki makas

Aralık ayı rakamlarında beklentilerle örtüşmeyen bir diğer veri İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yayınladığı İstanbul enflasyonu ile TÜFE enflasyonu arasındaki farkın zirve yaparak 29 puana yaklaşması oldu.

İTO enflasyonu her ne kadar sadece İstanbul bölgesi için hesaplanan ve farklı bir tüketim sepetini içeren bir hesaplama olsa da TÜFE ile arasında (son iki yıl hariç) gözlenen yüksek bir korelasyon var.

Bundan dolayı İTO enflasyonu TÜFE enflasyonu için bir öncü gösterge niteliği taşıyor.

2022 yılı içinde TÜFE enflasyonu beklentilerin altında kalırken bu iki seri arasındaki fark giderek açıldı.

BBC

Senenin ikinci yarısından itibaren benim de dahil olduğum bir grup iktisatçı üç haneli enflasyon beklerken TÜFE giderek İTO enflasyonundan negatif ayrışarak sürpriz yarattı.

İTO enflasyonu son çeyrekte üç haneli seviyelere girerken TÜFE yüzde 85 seviyesinde zirve yaptı.

Aralık ayında, enflasyon dinamiklerinde beklenen yavaşlamayla beraber İTO enflasyonunda da 12 puan gibi hızlı bir düşüş görsek de TÜFE’de görülen 20 puanlık düşüş aradaki farkın tarihsel bir zirveye eriştiğini gösteriyor ve kafalarda soru işareti yaratıyor.

BBC

Cevap arayan sorular

Şüphesiz herkesin hissettiği enflasyon kendi tüketim sepetine bağlıdır ve temsili bir tüketim sepeti üzerinden hesaplanan TÜFE enflasyonunun kişisel enflasyon tecrübeleri ile birebir örtüşmesini bekleyemeyiz.

Öte yandan hissedilen enflasyon ile manşet enflasyon rakamları arasındaki farkın toplum genelinde yaygın bir hoşnutsuzluğa dönüşmesi endişe veriyor.

TÜFE hesaplaması için gerekli olan veri seti sadece TÜİK’te bulunduğu için dışarıdan yaptığımız gözlemler birer soru işareti olmanın ötesine geçemiyor.

Bu konuda ilgili kurumların toplumu ikna edici açıklamalar yapmaları hem daha şeffaf bir iletişim hem de kurumsal kredibilitenin tekrar kazanılması açısından oldukça önemli.

Paylaş:

Sağlık İçin Kızılötesi Karbon Isı Boyası
Canlıların, özellikle de insanların sağlıklı yaşayabilmek için kızılötesi ışınlara ihtiyaçları vardır. Ancak bir aylık bir sürede yoğun bir şekilde alınan güneş ışınlarının depolanması mümkün değildir. On iki ay boyunca alınacak terapi kalitesindeki kızılötesi ışınlar ise sayısız fayda sağlar.

  • Hücre sisteminin yenilenme gücünü artırır,
  • Kan dolaşımını hızlandırır,
  • Kronik yorgunluğu azaltır,
  • Bağışıklık sistemini güçlendirir,
  • Astım, alerjik rinit gibi solunum yolu rahatsızlıkları olan hastalar için en sağlıklı ısıtma sistemidir,
  • Kas ağrıları, sırt ağrıları ve eklem rahatsızlıklarını azaltır,
  • Bazı kanser türlerinin gelişimini engelleme özelliğine sahiptir,
  • Şeker hastalıklarının yan etkilerini azaltır,
  • Fizyoterapi tıp merkezlerinde doğrudan kullanılır.

Tıbbi araştırmalar, uzun dalga boyundaki ışınların terapi etkisi yaptığını, hiçbir zararlı yan etkisinin olmadığını ve insan vücudu için en uygun sıcaklığı sağladığını göstermiştir. Uzun dalga boyunda, terapi kalitesindeki kızılötesi ışınlar ile ısıtma sistemi olarak geliştirilmiş olan SRN  Kızılötesi Isı Boyası, güneşin altında ısınma hissini on iki ay sağlamaktadır. SRN Kızılötesi Isı Boyası, uygulandığı ortamı sadece ısıtmakla kalmaz; aynı zamanda bir fizyoterapi merkezine çevirerek, içinde yaşayanların sağlığına katkıda bulunur.
Uzun dalga kızılötesi, radyan ısıdır; yüzünüzde güneşin veya odun ateşinin sıcaklığını hissetmekle aynı histir. Hatta kendi vücudumuzun da yaydığı ısı türüdür. İnsanlığın bildiği en temel ısınma şeklidir. Önce objeleri ısıttığı, ısınan objelerin de ısı yayarak çevreyi sıcak tuttuğu için binlerce yıldır tercih edilmiştir.
Bugün, yüksek enerji verimliliğine sahip SRN Kızılötesi Isıtma Teknolojisi, estetik ve konforlu bir şekilde radyan ısıyı çevre dostu olarak kolayca tekrar kullanabilmemizi sağlamaktadır.
Geçtiğimiz yüzyılda insanoğlunun konforlu olması sebebiyle tercih ettiği konvansiyonel ısıtma sistemlerinin (petek, klima vb.); yakın gelecekte yerini tekrardan kızılötesi ısıtma sistemlerine bırakması kaçınılmazdır.
SRN KIZILÖTESİ KARBON ISI BOYASI HAKKINDA BAZI BİLGİLER

  • SRN Kızılötesi Isı Boyası havayı kurutmaz ve havayı değil sizi ısıtır.
  • 24 V Elektrik ile çalışan Kızılötesi Isı Boyası sistemi yenilenebilir enerji kaynaklarıyla kombine çalışabilir. (Güneş ve Rüzgar enerjisi)
  • SRN Kızılötesi Isı Boyası Üstüne duvar kağıdı,sıva ve boya gibi ürünler ile uygulanabilir özelliklere sahip bir üründür.
  • SRN Kızılötesi Isı Boyası’nın boyandığı ortamda nem ve küf olmaz.
  • SRN Kızılötesi Isı Boyası mekanik tesisat ve bakım gerektirmeye bir üründür.
  • SRN Kızılötesi Isı Boyası anında ısınma ve homojen ısı dağılımı sağlar.
  • SRN Kızılötesi Isı Boyası sağlıklıdır, nefes hastaları (bronşit vb) için en uygun ısıtma teknolojisidir.
  • Su bazlı karbon kaplamalar ek veya ana ısıtma da mükemmel olarak kullanılabilir.
  • Pars alüminyum tozu,pars bakır tozu,Pars Çinko Tozu,Pars Grafit Tozu,Pars Kurşun Tozu,Pars demir tozu,pars kurşun oksit,pars kurşun oksit sülyen,pars kurşun oksit mürdesenk,pars fire assay flux,pars nitrik asit,pars hidroklorik asit,pars sülfürik asit,pars hidrazin hidrat,pars kaolin,pars sepiyolit,sunsep,sundiyo,sunmag,pars zeolit,pars 67 mangan dioksit,pars85 mangan dioksit,hadjin yılan kovucu,parsvet yara tozu,pars lime sülfür,nanotozlar,yemkat.com,sunshield kaolin,sunshield sıvı kaolin,pars silisyum karbür,silisyum karbür,dmr74 mangan dioksit,pars magnezyum sülfat,pars magnezyum sülfat anhidrat,pars magnezyum sülfat monohidrat,pars magnezyum oksit,pars bakır sülfat,pars demir sülfat monohidrat,pars kalay sökücü,pars nikel sökücü,süren vollastonit tozu,pars volfram  tozu,pars molibden tozu,pars antimon oksit,pars potasyum hidroksit,pars potasyum silikat,kimyadeposu.com,claypacks.com,demsil silikajel,demsil kil paketi,demsil nem alıcı,nemal nem alıcı,pars sodyum metabisülfit,pars sodyum bisülfat,pars magnezyum nitrat,pars sodyum persülfat,pars kalsiyum sülfat,pars kalsiyum sülfat dihitrat,pars hayvan altlığı,pars sodyum lignosülfonat,pars maden tozları,pars metal tozları,pars yem katkıları,pars nanotozlar,pars çinko oksit,sunshield sıvı kaolen,süren titanyum tozu,pars bakır oksit,demsil silikajel,süren otocam çizik giderici,pars seryum oksit,süren ferro vanadyum tozu,pars spekülarit,süren bit-pire kovucu,süren bakır tozu,süren teknoloji,bakır tozu,
  • DMRSÜREN KİMYA LTD.ŞTİ
  • 05523307100-05325466184
  • www.kimyadeposu.com,www.claypacks.com,www.nanotozlar.com,www.netyerim.net
  • www.potasyumsilikat.net,www.kursunoksit.com,www.parsman.com.tr,www.parsgrafit.com.tr
  • www.parox.com.tr,www.sepiyolit.net,

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

Başa dön tuşu