Safa İnhisarı – “Efendiler, Afyonkarahisar-Dumlupınar Meydan Savaşı ve onun son safhası olan bu 30 Ağustos Savaşı, Türk tarihinin en değerli dönüm noktasını oluşturur. Ulusal tarihimiz çok büyük ve çok parlak zaferlerle doludur. Ancak Türk milletinin burada kazandığı zafer kadar kesin sonuçlu yalnız bizim tarihimize değil, dünya tarihine yeni bir istikamet vermekte kesin tesirli bir meydan savaşı hatırlamıyorum. Hiç kuşku etmemelidir ki, yeni Türk devletinin, genç Türk Cumhuriyeti’nin temeli burada sağlamlaştırılmış oldu. Sonsuz hayatı burada taçlandırıldı. Bu alanda akan Türk kanları, bu gökyüzünde uçan şehit ruhları, devlet ve cumhuriyetimizin sonsuz koruyucularıdır.
Burada gerçeklerini söylediğimiz “Şehit Asker” abidesi işte o ruhları, o ruhlarla bir arada gazi arkadaşlarını, özverili ve kahraman Türk milletini temsil edecektir. Bu abide Türk vatanına göz dikeceklere Türk’ün 30 Ağustos günündeki ateşini, süngüsünü, saldırısını, gücü ve iradesindeki şiddeti hatırlatacaktır. Efendiler, bu büyük zaferin çeşitli ögeleri üstünde en kıymetlisi ve büyüğü, Türk milletinin kayıtsız koşulsuz egemenliğini eline almış olmasıdır. Bu olayın tarihimizde ve bütün dünyada ne büyük, ne verimli bir inkılap olduğunu anlatmaya gerek görmem. Milletimizin uzun yüzyıllardan beri hanlar, hakanlar, sultanlar, halifeler elinde, onların idare ve baskısı altında ne kadar ezildiğini, onların hırslarını sağlama yolunda ne kadar büyük felâketlere ve ziyanlara uğradığını düşünürsek, milletimizin egemenliğini eline almış olması olayının, bütün büyüklüğü ve ehemmiyeti gözleriniz önünde canlanır. Gerçi büyük zaferin sonraki gününe kadar İstanbul’da halife ve sultan ismi altında bir şahıs ve onun işgal ettiği hilafet ve saltanat unvanı ile bir makam vardı. Ancak bu zaferden sonra millet o makamları ve o makam sahiplerini hak ettikleri sona ulaştırdı.
‘Millî egemenlik ışığı’
Efendiler, ulusal egemenlik o denli bir ışıktır ki, onun karşısında zincirler erir, taç ve tahtlar yanar, yok olur. Milletlerin esareti üzerine kurulmuş olan kurumlar, her tarafta yıkılmaya mahkûmdurlar. Avrupa’nın ortasından, ta doğunun öbür ucundaki binlerce yıllık memleketlere bakacak olursak, Osmanlı İmparatorluğu’nun hak ettiği sonu daha hoş anlayabiliriz. Arkadaşlar, saraylarının içinde Türk’ten diğer ögelere dayanarak, düşmanlarla birleşerek Anadolu’nun, Türklüğün karşısında yürüyen çürümüş gölge adamlarının Türk vatanından sürülmeleri, düşmanların denize dökülmesinden daha kurtarıcı bir harekettir. Türk milletinin cetlerinin kutlu emaneti olan bu topraklarda tam manasıyla efendi olarak yaşaması; lakin o gereksiz ve manasız olmaktan diğer, varlıkları tam ziyan ve felâket olan makamların yok edilmesiyle mümkün olabilirdi.
Efendiler, onlar yüzünden Türk vatanının ve Türk milletinin geçirdiği acıları, hüzünleri hissetmemiş bir ferdimiz yoktur. Bu kadar hüzünler ve berbatlıklar geçirdikten sonra elbette Türk öğrenmiştir ki, vatanı yine yapmak ve orada keyifli ve hür yaşayabilmek için kesinlikle egemenliğine sahip kalmak ve Cumhuriyet bayrağı altında bütün çocuklarını toplu ve dikkatli bulundurmak gereklidir. Efendiler, yüzyıllardan beri inleyen, ancak baskıcıların, aldatanların, bilgisizlerin oluşturdukları pürüzlerle yürek parçalayan sesini milletin kulağına duyuramayan zavallı vatan bugün diyor ki; can kulağınızı, bağrında en derin kederler duymuş annenizin samimi kelamlarına daima açık bulundurunuz. Efendiler, Asya’da, Avrupa’da, Afrika’da hükmedici olma güç ve kabiliyetini göstermiş olan cetlerimiz, vaktinde bu sesi duymaktan geri çevrilmemiş olsalardı; Türk topluluğunun, Türk mefkuresinin, Türk çıkarlarının korunmuş ve çoğaltılmış olacağı anavatanı bugünkü parçalanmış formunda mi miras alırdık?
‘Hür niyet, hür zihniyet’
Efendiler, artık vatan imar istiyor, zenginlik ve refah istiyor. İlim ve hüner, yüksek medeniyet, hür niyet ve hür zihniyet istiyor. Onur, namus, istiklal, gerçek varlık… Vatan bu isteklerini büsbütün ve süratle yerine getirmek için kurallı ve gerçek bir biçimde çalışmayı emreder. Efendiler! Yüzyıllardan beri Türkiye’yi yönetenler çok şeyler düşünmüşlerdir; lakin yalnız bir şeyi düşünmemişlerdir: Türkiye’yi. Bu düşüncesizlik yüzünden Türk vatanının, Türk milletinin uğradığı ziyanları lakin bir halde giderebiliriz: O da artık Türkiye’de Türkiye’den öbür bir şey düşünmemek. Fakat bu niyetle hareket ederek her türlü kurtuluş ve memnunluk maksatlarına ulaşabiliriz.
Efendiler! Bizim milletimiz vatan için, özgürlüğü ve egemenliği için özverili bir halktır; bunu ispat etti. Milletimiz yaptığı inkılapların kararlı savunucusudur da. Benliğinde bu âlâ huylar yerleşmiş bir milleti yürümekte olduğu yanlışsız yoldan hiçbir kimse, hiçbir kuvvet alıkoyamaz. Efendiler! Milletimiz egemenliğini eline aldığı gün, bilmeyen kalmamıştır, en karanlık kötülüklerin, en derin uçurumun kenarında bulunuyordu. Maddi kuvveti yıprattırılmış, savunma araçları elinden alınmış, manevi dünyası, kutsal saydıkları hücuma uğramış üzücü bir durumda bulunuyordu. Bütün bunlara karşın varlığını ve istiklalini kurtarmaya karar verdi. Bu kararında muvaffakiyet sağlayabilmek için bütün milletin kendine bir gaye ve hareket seçmesi gerekiyordu. Bütün milletin, o maksat üzerinde kesinlikle muvaffakiyet sağlamayı maksat kabul etmesi gerekiyordu. Millet bütün varlığıyla bütün özverililiğiyle, bütün inancı ile o maksada birlikte yürümeli ve kesinlikle başarılı olmalıydı. Efendiler, o amaç burasıydı. Maksat olan muvaffakiyet, burada kazanılan zafer idi.”
YARIN: Çağdaş bir toplum olmak
