Türk Toraks Derneği’nden vaka artışı uyarısı: Pandemi bitmiş gibi davranamayız

Koronavirüs vakalarındaki düşüşün ardından alınan tedbirlerin tamamen kaldırıldığı Türkiye’de vaka sayısında artış gözlemlendiğine dair açıklama yapan Türk Toraks Derneği, uyarılarda bulunarak, yurttaşları rehavete kapılmamaya ve kişisel tedbirlerini almaya davet etti.

Türk Toraks Derneği Başkanı Prof. Dr. Oya İtil, yaptığı açıklamada, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) paylaştığı son verilere dikkat çekerek “Tüm dünyada Covid- 19 toplam vaka sayısı 536 milyona, ölüm ayısı ise 63 milyona ulaşmıştır. Haftalık vaka sayısı 3 milyonu aşmış, ölüm sayısı ise 8.000 civarında seyretmektedir. Almanya, Brezilya, en çok vaka artışı olan ülkelerdir. Almanya’da yüzde 10’luk, Fransa’da ise yüzde 33’lük artış varken, Fransa’da yoğun bakıma yatış oranları yüzde 17 ‘ye yükselmiştir. Özellikle ABD, Çin, Brezilya, Rusya ve İtalya’da ölümler artmaktadır” ifadelerini kullandı.

Omicron’un alt varyantları olan BA. 4 ve BA.5’in daha hızlı yayıldığı ve akciğerler üzerinde özellikle etkili olduğunun altını çizen Prof. İtil, “Omicron’un alt varyantları olan BA..4 ve BA.5 şimdiye kadar oluşan varyantlardan daha hızlı yayılma gücündedir. DSÖ, geçtiğimiz Nisan ayında yaptığı bildirimde bu varyantların yakından izlendiğini açıklamıştır. Vaka sayısının azalmasının tehlikenin geçtiği anlamına gelmediğini belirtmiş, bu iki varyantın akciğerler üzerinde etkili olduğu uyarısında bulunmuştur” dedi.

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin (ECDC) geçen hafta, BA.4 ve BA.5 varyantlarının baskın hale geleceği ve vakalarda bir artışa yol açacağı konusunda uyardığını anımsatan Prof. İtil, açıklamasında özetle şu ifadelere yer verdi:

“Son 4 hafta içinde varyantların dağılımı şöyledir: 62 ülkede BA.5 yüzde 25; 58 ülkede BA.4 yüzde 9; 69 ülkede BA2.12.1 yüzde 17 oranında görülmüştür. Avrupa’da görülen vaka artışları ülkemize de yansımaya başlamıştır. Son 4 haftada Avrupa’da olgu sayılarının artışı, uluslararası hareketliliğin test ve maske tedbirsiz koşullarda sürmesi nedeniyle şu anda nerede olduğumuzu da dış ülkelerde oluşan ciddi olgu sayısının bize nasıl yansımakta olduğunu da bilmiyoruz. Öte yandan dünyada zengin ülkelerdeki aşılanma oranları, yoksul ülkelerden hala 8 kat fazladır. BA4 ve 5’in aşıdan daha çok kaçtığı bilinmektedir. Bu nedenle risk gruplarında rapel (pekiştirme) doz ve Omicron varyant aşısı önemli hale gelmiştir. Şu anda ülkemizde de kliniklerde Covid-19 vakalarında hareketlilik gözlenmektedir.

Dünya ülkeleri önlemleri tekrar gözden geçirmeye başlamışken, biz de pandemi bitmiş gibi davranamayız. 22 Nisan 2022’de toplu taşımada maske zorunluluğu, 5 Mayıs 2022 tarihi itibariyle, ameliyat/ girişim yapılacak hastalarda işlem öncesi PCR zorunluluğu kaldırılmıştır. Sadece semptomlu kişilere PCR testi yapılmakta ve pozitif sonuç veren kişilerde izolasyon uygulanmaktadır. Öte yandan yapılan hızlı antijen testleri kayda geçmediği için gerçek rakamları bilmiyoruz. Hangi varyanta bağlı vakalar artmaya başladı? Ayrıca test sayılarını bilmiyoruz. Toplumun risk algısı azalmıştır. Düğünler, bayramlar, kutlamalar gibi salgını yayabilecek etkinlikler kısıtlamasız devam etmektedir. Önümüzde tatil ve bayram vardır. Sonbahar aylarında yeni bir pikle karşılaşmamak için, önlemlerimizi yeniden gözden geçirmeliyiz.”

Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Filiz Çağla Uyanusta Küçük ise, derneğin önerilerini şöyle sıraladı:

► Test sayısı da dahil olmak üzere pandemi verilerinin epidemiyolojik analiz yapmaya izin verecek biçimde günlük olarak kamuoyuna açıklanmalıdır.

► Sağlık Bakanlığı Covid-19 Bilimsel Danışma Kurulu’nun toplantıya çağırılmalıdır.

► Toplu ulaşım başta olmak üzere kapalı mekanlarda N95 maske kullanımının zorunlu hale getirilmesi gereklidir.

► Kamu ve özel tüm sağlık kurumlarında yakınmadan bağımsız olarak herkese haftada 1 kez olmak üzere isteğe bağlı hızlı test ve/veya PCR inceleme hakkı tanınmalıdır.

► Üst solunum yolu yakınması olan kişiler hızlı test ve/veya PCR testine yönlendirilmeli, günlük yapılan test sayısı hızla yükseltilmelidir. Test pozitifliği oranlarının açıklanmalı ve yapılan test sayısı açıklanmalıdır. Günlük PCR test sayısının en az yüzde 3’üne genomik analiz yapılarak varyant izlemi yapılmalıdır.

► Ameliyat ya da girişimsel işlemler öncesi hastalara PCR testi yapılmalıdır.

► Covid-19 tanısı alan kişiler özlük hak kaybına uğramadan 10 gün süreyle izole edilmeli / idari izinli sayılmalıdır.

► Aşı konusunda var olan ulusal verilerin analiz edilerek aşı koruma oranına göre riskli gruplardan başlamak üzere hatırlatma doz aşı planlaması yapılmalıdır. 5 yaş-12 yaş arası çocuklar aşılama programına dahil edilmeli, okullar açılıncaya kadar bağışık yanıtın sağlanması için hızla aşılanmalıdır.

► Omicron varyant aşısının temin edilmesi konusunda Pfizer/BioNTech ve Moderna şirketleri ile temasa geçilmeli ve aşı tedarik planı yapılmalıdır.

► Covid-19 pandemisinin geldiği aşama konusunda Sağlık Bakanlığı tarafından topluma bilgilendirilme yapılmalıdır.

► Pandeminin izlenmesi ve gerekli planlamaların görüşülmesi için ilgili uzmanlık dernekleri ve meslek örgütleri ile işbirliği yapılmalıdır.