Türkiye Emekliler Derneği, Bakan Bilgin’e 23 maddelik dosya verdi: En düşük emekli aylığı asgari ücret seviyesine yükseltilmeli

“EMEKLİLERİN İNTİBAK SORUNU ÇÖZÜLMELİDİR”

Ergün, görüşmede, emeklilerin talep ve beklentilerini içeren 23 unsurluk bir belgeyi Bakan Alim’e verdi. Evrakta emeklilerin talep ve beklentileri şöyle sıralandı:

“1- Emekli olunan tarihlere bakılmaksızın, prim yararı ve prim ödeme gün sayıları eşit olanlara eşit aylık ödenmesi için intibak yapılmalıdır. Her yıl aylıkları düşüren emekli aylığı hesaplama sistemi değiştirilmeli, çalışılan periyotlar için ‘tek bir aylık hesaplama sistemi’ getirilmelidir. Emeklilerin intibak sorunu çözülmelidir.

2- Karma sisteme nazaran hesaplanan ve TÜFE’ye endeksli yüzdeli artışlar, en düşük emekli aylığını minimum fiyatın yarısına denk getirmiştir. Emeklilerin insan onuruna yaraşır bir formda yaşayabilmesi için en düşük emekli aylığının taban fiyattan az olmaması gerekmektedir. En düşük emekli aylığı taban fiyattan az olmamalıdır.

3- TÜFE’ye endeksli yüzdeli artırımlar aylıkları düşük olan emeklilerimizi mağdur eden bir sisteme dönüştüğünden, 5510 sayılı Kanun’un 55’inci unsuru değiştirilmeli ve seyyanen artırımlar ile birlikte refahtan (milli gelirden) hisse verilmelidir. Emekliye, refahtan hisse verilmelidir.

4- Emekli aylıklarında, toplumsal ödemelerinde norm ve standart birliğinin sağlanması için 506 sayılı Kanun devrinde olduğu üzere gösterge sistemine geçilmeli ve alt hudut aylık bağlama oranı yüzde 70 olarak belirlenmelidir. Aylık bağlama oranı yine yüzde 70 olmalıdır.

5- Vergi iadesinin yerine getirilen ve yüzde 4-5 ortasında değişen oranlarda verilmekte olan ek ödemeler günümüzde pahasını yitirdiğinden, KDV ve ÖTV oranları temel alınarak yüzde 10’a yükseltilmelidir. Emeklinin ek ödeme oranları yükseltilmelidir.

“EMEKLİYE, SIHHATTE KATKI HİSSESİ MUAFİYETİ GETİRİLMELİDİR”

6- Emeklilerimizin ödemiş oldukları katkı hisseleri, emeklilerin ödeme gücünü aşmıştır. Çalıştığı periyotlarda yüzde 12 sıhhat primi ödeyen emeklilerimiz, sıhhat hizmeti aldığında çeşitli isimler altında kesilen katkı hisselerinden muaf tutulmalıdır. Emekliye, sıhhatte katkı hissesi muafiyeti getirilmelidir.

7- Emeklilere ödenen bayram ikramiyeleri günün şartlarında yetersiz kalmaktadır. Toplumsal yardımlar üzere bayram ikramiyeleri de bir artış sistemine endekslenmelidir. Bayram ikramiyeleri, en düşük emekli aylığı meblağında olmalıdır. Bayram ikramiyeleri, en düşük emekli aylığına endekslenmelidir.

8- TÜED’in 10 yıl süren hukuk uğraşı sonucu kazanılmış, lakin günümüzde yetersiz kalan promosyon ödemelerinin artışını öngören bir güncelleme yapılmalı ve bu ödemeler adil bir artış sistemine endekslenmelidir. Bankalarla yapılan pazarlık sürecinde emekliler de masada olmalıdır. Emekli promosyonları iyileştirilmelidir.

9- Emeklilerin sendika hakkı, anayasal bir hak ve özgürlüktür. Emeklilerin örgütlenmesinin önündeki maniler kaldırılmalı ve toplu mukavele hakkı tanınmalıdır. Emeklilere sendika hakkı tanınmalıdır.

10- EYT düzenlemesinde yaş şartı kaldırılırken prim şartlarının değişmemesi nedeniyle emekli olacaklar ortasında oluşan eşitsizlik ve geç emeklilik sorunu giderilmelidir. Ayrıyeten yaşa takılarak emekli olanların geriye yanlışsız kayıpları da karşılanmalıdır. Sıhhat sigortası primi ödenen stajyer ve çıraklara borçlanma hakkı tanınmalıdır. EYT düzenlemesinde kapsam genişletilmelidir.

11- 7417 sayılı Kanun’la düzenlenen 3600 ek göstergeden, 2 yıllık yükseköğrenim gören eğitim, sıhhat ve din hizmetlerinde çalışanlar yararlanmış, teknik hizmetler sınıfında olanlar dışarıda bırakılmıştır. Ayrım yapılmaksızın tüm meslek kümeleri kapsama alınmalıdır. 3600 ek gösterge tüm meslek kümelerini kapsamalıdır.

12- Çalışmak zorunda kalan emeklilerimizden kesilen Toplumsal Güvenlik Dayanak Primleri (SGDP) uygulamasının, emekli aylıklarını yükseltecek formda yine düzenlenmesi sağlanmalıdır. SGDP sistemi yine düzenlenmelidir.

“EMEKLİNİN KREDİ BORÇLARINA KOLAYLIK SAĞLANMALIDIR”

13- Kredi yahut kredi kartı borçları yüzünden bankaların kara listelerine düşen emeklilerin, kamu bankaları öncülüğünde düşük faiz oranı ile kredi ve kredi kartı borçları yine yapılandırılıp ödeme kolaylığı sağlanmalıdır. Emeklinin kredi borçlarına kolaylık sağlanmalıdır.

14- Çalışırken ödenen aile yardımı emekli olunduğunda kesiliyor. Meğer emekli, yalnızca işinden emekliye ayrılır, ailesinden değil. Aile yardımının emeklilik devrinde de devam etmesini sağlayacak mevzuat değişikliklerine gidilmelidir. Emekliye aile yardımı yapılmalıdır.

15- Meskeni olmayan emeklilerimize uygun ödeme şartlarıyla özel projeler yapılmalı, TOKİ projelerinde emeklilere ayrılan kontenjan yüzde 50’ye yükseltilmelidir. Aylık geliri TÜİK tarafından yayınlanan minimum geçim standardının yahut yasal minimum fiyatın altında kalan emeklilerimize kira dayanağı sağlanmalıdır. Emekliye, konut alım ve kira takviyesi sağlanmalıdır.

16- Ekim 2008 öncesi ve Ekim 2008 sonrası dul ve yetimlere bağlanan hak sahibi aylıklarında eşitlik sağlanmalıdır. Mevt aylıklarında farklılıklar giderilmelidir.

“YEREL İDARELERDE EMEKLİ MECLİSLERİ OLUŞTURULMALIDIR”

17- Aylık geliri TÜİK tarafından yayınlanan taban geçim standardının yahut yasal taban fiyatın altında kalan emeklilerimiz, günümüz şartlarında yetersiz beslenme ve ısınma meseleleriyle karşı karşıya kalmıştır. Bu durumdaki emeklilerimize yakacak ve besin yardımları sağlanmalıdır. Emekliye yakacak ve besin yardımı yapılmalıdır.

18- TÜİK’in enflasyon sepeti emeklileri temsil etmemekte ve emeklilerin harcama kalemlerine nazaran hemen güncellenmesi gerekmektedir. TÜFE’ye endeksli yüzdeli maaş artışları emeklileri yoksulluğa sürüklemektedir. Emekliye özel enflasyon sepeti yapılmalıdır.

19- Vergi bir ülkenin en değerli gelir aracı olduğundan, her bölümden adaletli bir vergi alınması, vergi siyasetlerinin temel prensibidir. Emeklilerin doğal gaz, elektrik, su ve telefon faturalarından KDV ve ÖTV alınmamalıdır. Emeklilerin faturalarından vergi alınmamalıdır.

20- Siyasi partiler ve sivil toplum örgütleri başta olmak üzere pek çok kuruluşun bayan ve gençlik kolları üzere şuraları varken yaşlı ve emekli kollarının olmaması kıymetli bir eksikliktir. Bilhassa mahallî idarelerde yaşlı ve emekli şuraları oluşturulmalıdır. Lokal idarelerde emekli meclisleri oluşturulmalıdır.

“CENAZE YARDIMLARI EŞİTLENMELİDİR”

21- Emekli Sandığı kapsamından yetim aylığı alan kız çocuğuna 12 ay fiyatında çeyiz yardımı yapılırken SSK ve BAĞ-KUR’dan yetim aylığı alan kız çocuğunun evlenmesi durumunda 24 aylık üzerinden çeyiz yardımı ödenmektedir. Kurum ayrımı yapılmadan çeyiz yardımında eşitlik sağlanmalıdır.

22- Emekçi, memur ve esnaf sigortalıları ve emeklilerine vefatları durumunda ödenen cenaze yardımlarında farklılık bulunmaktadır. Emekli Sandığı tarafından ödenen cenaze yardımı, SSK ve BAĞ-KUR kapsamında olan sigortalı ve emeklilerine de uygulanmalı ve eşitlik sağlanmalıdır. Cenaze yardımları eşitlenmelidir.

23- Yaşlı bakım modeli toplumsal devlet anlayışı içinde yürürlüğe konulmalı ve yaşlılara yönelik, Anayasa’mızın 10’uncu hususuyla getirilen olumlu ayrımcılığa ahenk kanunları çıkarılmalıdır. Yaşlı bakım modeli yürürlüğe konulmalıdır.”