Türkiye’de halkın yüzde 85’i tasarruf yapamıyor
Artan enflasyonun tesiriyle günden güne eriyen maaşların vatandaşın tasarrufu üzerindeki tesirleri muhakkak oldu.
ING Türkiye’nin 2023’ün birinci çeyreğine ait hazırladığı Tasarruf Eğilimleri Araştırmasına nazaran, tasarruf sahipliği oranı bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran 0,2 puanlık hudutlu artışla 18,9’a çıkabildi.
Tasarruf yapamamanın en temel nedenini ise ‘yeterli gelire sahip olunmaması’ oluşturdu.
Buna nazaran, tasarruf edecek kâfi geliri olmadığını belirten vatandaşların oranı 2022’nin birinci çeyreğinde yüzde 87 iken son çeyreğinde yüzde 82’ye gerilemişti. Fakat 2023’ün birinci çeyreği prestijiyle yine yükselişe geçerek yüzde 85’e yükseldi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise, bu haftaki kabine toplantısı sonrası vatandaşa tasarruf davetinde bulunmuş ve yastık altı altınların iktisada kazandırılmasını isteğini yinelemişti.
TASARRUFTA İKİNCİ BÜYÜK MANİ BORÇLAR
Yeterli gelire sahip olunamamasından sonda tasarruf yapılamamasının önündeki en büyük pürüzlerden ikincisini ‘mevcut borçlar’ oluşturdu.
Vatandaşların yüzde 8’i tasarruf edememe münasebetine ‘borçlarım, ödemelerim var’ cevabını verdi.
Araştırmada dikkat çeken noktalardan biri de, çocuklu bireylerin tasarruf sahipliği oranı artarken çocuksuz bireylerin tasarruf sahipliğinin gerilemesi oldu.
Buna nazaran, çocuklu bireylerin tasarruf sahipliği oranı 2022’nin birinci çeyreğinde yüzde 14’ten 2023’ün birinci çeyreğinde yüzde 16’ya çıkarken; tıpkı periyot aralığında çocuksuz bireylerde tasarruf sahipliği yüzde 26’dan yüzde 24’e geriledi.
TASARRUF YAPABİLENİN MOTİVASYONU ‘HARCAMA YAPABİLMEK’
Tasarruf yapabilen vatandaşların en büyük münasebeti 2023’ün birinci çeyreğinde de ‘geleceğe yatırım yapmak’ olarak öne çıktı.
Tasarruf motivasyonundaki en çok artış ise ‘harcama yapmak için para biriktirmek’ ile ‘beklenmedik durumlara karşı garanti olması’ bahislerinde yaşandı.
Beklenmedik durumlara karşı teminat olması hedefiyle tasarruf yaptığını belirtenlerin oranı 2022’nin birinci çeyreğinde yüzde 13 iken 2023’ün birinci çeyreğinde yüzde 16’ya yükseldi.
Harcama yapmak için para biriktirmek hedefiyle tasarruf yaptığını söyleyenlerin oranı da birebir devir aralığında yüzde 5’ten yüzde 8’e çıktı.
SİSTEM İÇİN ALTINDA 2, YASTIK ALTI ALTINDA 4 PUAN ARTIŞ
Öte yandan tasarrufu olanların tasarruf aracı tercihlerinde bakıldığında ise, birinci çeyrekte yastık altı altın ve nakit, bir evvelki yılın birebir çeyreğinde yüzde 21 iken, yüzde 25’e yükseldi ve birinci sırada yer aldı.
Aynı devir aralığında sistem içi altının hissesi ise yüzde 16’dan yüzde 18’e yükseldi. Yani yastık altı altın ve nakitin hissesi 4 puan artarken, sistem içi altının hissesi 2 puan yükseldi.
Aynı devirde tasarruf aracı tercihlerinde TL vadeli hesap yüzde 12’den 9’a geriledi lakin tekrar de TL vadeli hesap üçüncü sırada yer aldı.
Kripto para ise 2 puanlık düşüşle yüzde 8’e geriledi lakin tasarruf aracı tercihlerinde dördüncü sıraya yerleşti.
ERDOĞAN’DAN YASTIK ALTI ÇAĞRISI
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise, bu haftaki bir açıklamasında “İnsanımızın tasarruf alışkanlığında döviz ve altın yüklü yer tutuyor. Kıymetli bir kısmı da yastık altında duran bu varlıkların iktisadi işleyişe, münasebetiyle istihdamı ve üretime katkısı olmuyor” çıkışında bulunmuştu.
“Milletime sesleniyorum: Biz data iktisadından yana olalım, tasarruf iktisadından yana olalım, israf iktisadını bir kenara koyalım” diyen Erdoğan, şöyle devam etmişti:
“Bunun ne benim milletimin kendisine ne de devletime hiçbir yararı yok. Yükselen fiyatlar nedeniyle gayrimenkul ve araba piyasasının cazip hale gelmesi de üretim artışının hak ettiği yere ulaşmasını engelliyor.”
