Vatandaşlar isyan etti: ‘Göz kararıyla’ hasar tespiti savı

Depremin vurduğu 10 vilayet ortasında yer alan Diyarbakır’da felaketi en az hasarla atlatan merkez Kayapınar ilçesindeki birçok bina ve siteye ölçüsüz rapor kaydı oluşturularak e-devlet üzerinden sisteme aktarılması, kat maliklerini, site ve apartman yöneticilerini sıkıntıdan çıkardı.

Sahada hasar tespiti yapan Etraf ve Şehircilik İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan takımların, yalnızca bina girişleri ile dükkân ve bodrum katları gezdikten sonra hiçbir fizikî temas olmadan büsbütün göz kararıyla ve cep telefonuyla fotoğraf çekerek binalara “Az hasarlı” yahut “Hasarsız” raporu verdikleri ortaya çıktı.

GÖZ KARARIYLA SİSTEME TRANSFER YAPILIYOR

Daire sahipleri, kontrollerin büsbütün bilimden uzak, taşıyıcı kolonların risk tahlili yapılmadan göz kararıyla fotoğraflandıktan sonra ölçüsüz raporlandığını söyledi.

Diclekent, Medya Mahallesi, Fırat Mahallesi, Peyas Mahallesi, Talaytepe Mahallesi’nde yapıldığı belirtilen incelemelerde, birebir cadde ve bulvar üzerinde yer alan birtakım binaların giriş ve dış cephelerinde sıva, boya döküntüsü ve çatlaklar olduğu halde sisteme “Hasarsız” olarak girildiği, birtakım binalarda ise hiçbir çatlak, boya ve sıva döküntüsü olmadığı, buna karşın sisteme “Az hasarlı” olarak giriş yapıldığı bildirildi.

“DERS ÇIKARMIYORUZ”

Sahada çalışan grupların ehil şahıslardan seçilmiş uzman uzman heyeti olması gerektiğini belirten site yöneticileri ve bina sakinleri, “Bu durumda aklımıza gelen, tanıdığı olanlar hatır, gönül, ricayla sisteme binalarını hasarsız olarak girişini yaptırmışlar. Hasarı olmayanlara da göstermelik az hasarlı raporu vermişler. Büyük bir felaket yaşadığımız halde hala ders çıkarmıyoruz. Sisteme giren kayıtlara itiraz edeceğiz” dediler.

KENTSEL DÖNÜŞÜM BÖLGESİNE BİLE HASARSIZ RAPORU

E-devlet üzerinden sisteme aktarılan hasar tespit raporlarında, imar affı kapsamına alınan ve bir kısmına 2018 yılında yapı kayıt dokümanı verilen Bağlar bölgesinde büsbütün çöken binaların etrafındaki yapılara bile “Hasarsız” raporu verilmesi bile bilgilerin yüzeysel e-devlet sistemine aktarıldığını gözler önüne serdi.

Kaçak yapılaşmanın en ağır olduğu merkez Yenişehir ilçesine bağlı ve birçoğu gecekondu mahalleleri olarak bilinen Aziziye, Gürdoğan, Seyrantepe, Şehitlik, Ferit Köşkü mahalleleri ile merkez Bağlar ilçesine bağlı çürük yapılaşmanın had safhada olması nedeniyle geçen yıl Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca kentsel dönüşüm kapsamına alınan Kaynartepe Mahallesi ile Körhat, Koşuyolu, Muradiye, Mevlana Halit, Pir Şamil, 5 Nisan, Muradiye, Fatih, Yunus Emre, Yeniköy ve Alipınar mahalleleri ve Sur ilçesinde sarsıntı direktörlüğüne ve imara muhalif gecekondulaşmanın yaygın olması nedeniyle kentsel dönüşüme alınması planlanan İskender Paşa, Ali Paşa, Hasırlı, Lalebey, bölgelerinde bile birçok ruhsatsız kayıt dışı yapılara ‘Hasarsız’ raporu verilmesi dikkat çekti.

Bu bölgelerdeki yapıların yüzde 90’ına ‘Hasarsız’ yahut ‘Az Hasarlı’ raporu verildi. Halbuki bu bölgelerin tamamı 1990’lı yılların başında köyden kente yaşanan ağır göç sırasındaki kaçak ve zelzeleye dayanıksız yapılardan oluşuyor.

DEPREMZEDEYE “DEPREMDEN ETKİLENEN VİLAYETLER ORTASINDA YOKSUN” UYARISI

E-devletten ikamet ettikleri konutlarla ilgili sorgulama yapmak isteyen depremzedeler dün sistemin kilitlenmesi üzerine karşılaştıkları ikaz ile bir şok daha yaşadı.

Diyarbakır’da sarsıntıdan etkilenen merkez Bağlar ilçesindeki vatandaşlar sisteme girdiklerinde karşılarına, “Yerleşim yeri adresiniz sarsıntıdan etkilenen vilayetler ortasında yer almamaktadır. Adres ile sorgulama butonunu kullanarak seçeceğiniz adrese nazaran hasar sorgulaması yapabilirsiniz” ihtarıyla karşılaştı.

FIRSATÇILARA GÜN DOĞRU

Bu ortada zelzeleden en az etkilenen merkez Kayapınar ilçesinde sarsıntısı fırsat bilen mesken sahipleri kiralara astronomik seviyede artırım yapmaları da konutları hasar gören yahut taşınma telaşına düşen vatandaşları canından bezdirdi.

Kış ortasında sokakta kalan birçok vatandaş kendi imkânlarıyla mesken bulmaya çalışırken, merkez Kayapınar İlçesinde zelzele öncesinde 4 bin lira düzeyinde olan mesken kiraları sarsıntı sonrası 10 gün içinde 7 bin 500, 8 bin lira aralığına yükseltildi.

Fırsatçılık yapan konut sahiplerine depremzedeler reaksiyon gösterirken, çaresiz kalanlar bu fiyatlardan konut kiralamak zorunda kalıyor.

Bu fiyatlara konut kiralayamayacak durumda olan vatandaşlar ise merkez Bağlar ve Yenişehir ilçelerinde arayışını sürdürüyor. Fakat bu bölgede de zelzele öncesi 2500 lira olan kiralar şu anda 4500 ila 5000 bin TL aralığında.

Kiraların yüksek enflasyona bağlı ekonomik krizden kaynaklı esasen yüzde 200’e varan oranlarda arttığını belirten depremzedeler, zelzele sonrasında da yüzde 100’ün üzerinde bir artış yaşandığını kaydettiler.