Yüksek faiz durduramadı kartları boşalttık
Mayıs 2023’te yapılan genel seçimlerin akabinde Hazine ve Maliye Bakanlığı vazifesine gelen Mehmet Şimşek idaresi ile iktisatta ortodoks siyasetlere dönüldü ve Hafize Gaye Erkan başkanlığında Merkez Bankası da faiz artırımlarına başladı. Enflasyonu düşürme amaçları doğrultusunda iç tüketimi azaltmayı amaçlayan iktisat idaresi faizi 5 ayda yüzde 8.5’ten yüzde 40’a yükseltti. Bu doğrultuda kredi ve kredi kartı faizleri de peş peşe arttı. Kredi kartı borcunun sadece minimum fiyatı ödendiğinde geriye kalan borç üzerine uygulanan azami akdi faiz oranı haziranda yüzde 1.36 (yıllık bileşik faiz yüzde 23) iken bugün yüzde 3.66’ya (yıllık bileşik faiz yüzde 75) yükseldi.
BORÇLANMA SÜRAT KESMEDİ
Haziranda yüzde 41.52 olan ortalama muhtaçlık kredisi faizi, 8 Aralık prestijiyle yüzde 61.50’ye, taşıt kredisi faizi yüzde 34.02’den yüzde 36.76’ya, konut kredisi faizi yüzde 23.98’den yüzde 42.58’e yükseldi. Faiz artışının borçlanarak harcama yapmayı azaltması bekleniyordu. Lakin alım gücü eriyen vatandaşın borçlanması sürat kesmedi. İktisat siyasetlerindeki değişiklik vatandaşa yansımadan evvelki ferdî tüketici kredileri ile ferdi kredi kartı borçlarını karşılaştırdık. Buna nazaran vatandaşın toplam borcu hazirandan bu yana yüzde 19.14 artışla 410.7 milyar TL artarak 8 Aralık prestijiyle 2.5 trilyon TL’yi aştı.
Söz konusu devirde gereksinim kredileri yüzde 10.71 artışla 951.7 milyar TL’ye, taşıt kredileri yüzde 10.64 artışla 91.4 milyar TL’ye çıktı. Konut kredileri ise neredeyse durma noktasına geldi ve kelam konusu periyotta yüzde 0.23 oranında artışla 439.9 milyar TL’de kaldı. Ferdi kredi kartı borçlarında 6 aylık periyotta yüzde 40.41 artış görüldü ve 1 trilyon 73 milyar lira ile 1 trilyon lirayı aştı.
180 milyarlık borcun yalnızca faizi ödeniyor
– Ferdî kredi kartlarının faal kullanıcı sayısı 27 milyon kişi olurken, kişi başına borç yaklaşık 39 bin 740 TL fiyatında hesaplanıyor.
Merkez Bankası Finansal İstikrar Raporu kredi kartı borcu giderek artarken, ödenemeyen meblağın da giderek önemli boyutlara ulaştığını ve vatandaşın bunun için kıymetli bir faiz yükünü üstlendiğini ortaya koydu. Raporda aktarılan oransal bilgilere nazaran, minimum borcunu ödeyenlerin faize bıraktığı fiyat 120 milyar TL olurken, taban ödemeyi yapamayanların borcu ise 80 milyar TL olarak hesaplanıyor.
