Binlerce zeytin üreticisinin dört gözle beklediği prim dayanağında büyük hayal kırıklığı yaşadı.
Çiftçinin dört gözle beklediği 2022 Ziraî Desteklemelerine Ait Karar, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Zeytin ve zeytinyağı prim takviyelerinde beklentinin bilakis artış yaşanmadı.
4 SENE EVVELKİ PRİMLE AYNI
2011 yılında zeytinyağının prim dayanağı 7 kuruş iken 2020 yılına kadar takviye yalnızca 13 kuruş artarak 20 kuruşa ulaşmıştı.
2020 yılında 80 kuruşa artırılan prim takviyesinde geçen yıl hiçbir artış yapılmamıştı. Çok yüksek oranda artan girdi maliyetleri altında ezilen zeytinyağı üreticileri, bu yıl prim takviyesinde hoş bir artış beklerken, umutları boşa çıktı.
Dane zeytinde de değişen olmadı. 4 sene evvel 15 kuruş olarak birinci kere verilmeye başlanan sofralık zeytin primi, hiç artmadan 15 kuruş olarak bırakıldı.
“ÜRETİCİDE HAYAL KIRIKLIĞINA NEDEN OLDU”
Ege Bölgesi’nde zeytin ve zeytinyağı üretimde değerli kelam sahibi olan Manisa’nın Akhisar ilçesindeki üreticilerin meşakkatlerini lisana getiren Akhisar Ticaret Borsası Lideri Alper Ahlat, açıklanan prim dayanağının üreticide ‘Unutulduk’ algısı yarattığını tabir etti.
Akhisar Ticaret Borsası Lideri Ahlat yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi:
*Zeytinyağı dayanak ödemesi 20 yıl evvel 40 cent olarak başlamıştı. Bugünkü kurla yaklaşık 7.5 lira. Açıklanan 80 kuruş prim 5 cent bile yapmıyor.
*Zeytinde ise 4 yıl evvel prim takviyeleri 15 kuruştu, hala o denli. Battı denilen Yunanistan’da 10 kat fazla prim ödenirken var gücüyle çalışıp üretimi artıran çiftçimizde bu tablo hayal kırıklığına neden oldu.
Akhisar Ticaret Borsası Lideri Alper Ahlat
KAYITDIŞINI ARTIRIR
Açıklamasında zeytin ve zeytinyağı üreticisinin randıman almak için elinden geleni yaptığını lakin bu şartlarda dayanmasının çok sıkıntı olduğunu lisana getiren Alhat, prim takviyesinin düşük olmasının bölümde kayıt dışı mümkünlüğünü artıracağını söz etti.
Girdi maliyetlerinin her geçen gün arttığına işaret eden Ahlat kelamlarına şöyle devam etti:
*Gübre, ilaç ve mazot fiyatları her geçen gün artıyor. Girdi maliyetleri, ortalama yüzde 250 artmış durumda. Personellik maliyetleri de geçen yılın çok üstünde.
Üretim maliyeti artınca takviye büyük ehemmiyet kazanıyor. Ayrıyeten prim dayanağı cazip olursa kayıt dışı önlenecektir.
Üretici, bu takviyesi almak için resmi kaydını oluşturur, dayanağını alabilmek için ziraat odaları ya da öteki kurumlara ödemelerini vaktinde yapar. Müstahsil makbuzu kesilince devlette vergisini alır.
Ama şayet prim takviyesi düşük kalıp, cazibesini yitirirse bu takviyeden faydalanmak yerine kayıt dışında kalmayı tercih edebilir. Prim takviyesinin günümüz iktisat kurallarına uygun formda revize edilmesini istiyoruz.
REKABET TALİHİMİZ YOK
Düşük prim takviyesinin milletlerarası rekabette de ellerini zayıflattığını söyleyen Alhat açıklamasında son olarak şu sözlere yer verdi:
*Yunanistan’da bizden çok daha yüksek, neredeyse 10 katı kadar prim takviyesi var. Fakat orada dahi çiftçiler bu takviyenin daha üst çıkarılmasını istiyor.
*Biz bu kurallarla global pazarda nasıl rekabet edebiliriz? Bizler zeytin ağacını, evladımızdan ayırmıyoruz. Zeytine uygun bakarsan yüksek randıman alırsın. Fakat uygun bakmanın maliyeti her gün yükseliyor.
*Destek olmadan üretim yapmak çok güç. Şayet çiftçi gereken dayanağı alırsa, unutulmadığını anlar, şevkle çalışır.
