25 soruda Kanal İstanbul ne getirecek, ne götürecek?

Kanal İstanbul’a yönelik olumsuz açıklamaları nedeniyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’na İçişleri Bakanlığı tarafından soruşturma açılması, projenin detaylarını ve kente vereceği zararları yeniden merak konusu haline getirdi.

İBB tarafından geçtiğimiz aylarda hazırlanan ‘25 soruda Kanal İstanbul’ broşüründe, projeyle ilgili akla gelen tüm sorulara cevap bulmak mümkün.

İşte 25 Soruda Kanal
İstanbul broşürünün tamamı:

1.Kanal İstanbul nedir, neden yapılmak isteniyor?

Kanal İstanbul, Karadeniz’i Marmara Denizi’ne yapay olarak bağlayacak, yaklaşık 45 kilometre uzunluğunda, 20,75 metre derinliğinde beton bir su yoludur. Kanal İstanbul’un yapılma amacı, İstanbul Boğazı üzerindeki gemi trafiğini ve kaza riskini azaltmak olarak açıklanıyor.

2. İstanbul Boğazı’nda gemi trafiği artıyor mu, azalıyor mu?

İstanbul Boğazı’ndan geçen yıllık toplam gemi sayısı 2006-2018 yılları arasında toplam yüzde 24 azalmıştır.

3. İstanbul Boğazı’nda gemi kazaları artıyor mu, azalıyor mu?

İstanbul Boğazı’nda son 15 yılda yaşanan kaza sayısı yüzde 39 azalmıştır.

4. Montrö Sözleşmesi neden önemli ve Kanal İstanbul’un sözleşmeye etkisi ne olacak?

Türkiye’nin bazı gemilere Kanal İstanbul’dan geçişi dayatması taraf devletlerden herhangi birini sözleşmeyi sona erdirmeye itebilir. Böyle bir durumda yabancı savaş gemilerinin ve denizaltıların Boğazlardan geçiş hakkı doğacak ve Türkiye savaş zamanlarında dahi Boğazları kapatma yetkisini kaybedecektir.

5. Türkiye, Kanal İstanbul’dan geçişi bazı gemiler için zorunlu hale getirmezse ne olur?

Bu durumda, sözleşme yürürlükte kalmaya devam eder. Ancak bu durumda, Boğaz geçişi serbest ve ucuzken gemilerin ton başına beş kat daha fazla ödeyerek ve geçiş sürelerini de uzatarak kanaldan geçmeleri için ortada bir sebep kalmaz.

6. Kanal İstanbul ne kadar sürede yapılacak ve kaça mal olacak?

Projenin tamamlanma süresi toplam 7 yıl olarak duyuruldu ama gerçekçi öngörüler bunun 10 yılı bulacağını ortaya koyuyor. Projenin 140 milyar TL’ye mal olacağından söz ediliyor.

7.Kanal İstanbul’a ayrılacak bütçe başka alanlarda kullanılsaydı neler yapılabilirdi?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kentsel dönüşüme ayırdığı bütçe 7 katına çıkarılabilir. 9 Marmaray projesi veya 400 km uzunluğunda metro hattı yapılabilir. 150 yataklı 1.650 tane hastane yapılabilir. Bütün İstanbul’un riskli yapı sorunu çözülebilir.

8. Kanal İstanbul projesi ne kadarlık bir alanı kapsıyor?

Proje 10 ilçenin sınırlarının içine girmekte, 19 mahalleyi kapsayan 36 bin 453 hektarlık yani yaklaşık 90 bin futbol sahası büyüklüğünde bir alana yayılmaktadır.

9. Kanal İstanbul’la birlikte yeni alanlar imara açılacak mı?

Kanal İstanbul projesi ile birlikte 8.300 hektar alan yani ortalama bir İstanbul ilçesinin, örneğin Bağcılar’ın 3,5 katı bir alan imara açılmaktadır.

10. Kanal İstanbul proje alanında yaşayan İstanbullular projeden nasıl etkilenecek?

Proje hayata geçtiğinde tarım ve hayvancılık faaliyetleri sona ereceği için bölge halkının geçim kaynakları da yok olacak, yerleşik nüfus yerinden edilecektir.

11. Kanal İstanbul projesi tarım alanlarını nasıl etkileyecek?

Kanal İstanbul ile bölgedeki 134 milyon metrekare tarım alanı yok edilmekte ve bu alanların 83 milyon metrekaresi yapılaşmaya açılmaktadır.

12. Kanal İstanbul su kaynaklarını ve rezervlerini nasıl etkileyecek?

Proje Sazlıdere Barajı’nı tamamen yok edecek. Terkos Gölü’nün su toplama havzası da yok olacak ve Terkos Gölü tuzlanma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.

13. Projeden orman arazileri nasıl etkilenecek?

Proje etki alanında kalan ve projeden etkilenecek toplam orman arazisi 13 bin 400 hektar. Proje için 394 bin ağaç kesilecektir.

14. Marmara Denizi projeden nasıl etkilenecek?

Projeyle Marmara Denizi mikroplarından arınamayacak hale gelecek ve bu sadece Marmara’nın değil bu denize komşu olan Karadeniz ve Ege Denizi’nin de ekolojisini tamamen değiştirecek ve yeni bir uluslararası sorunun kaynağı olacaktır.

15. Kanal İstanbul projesinin İstanbul’un iklimine, doğal yaşamına etkileri nasıl olacak?

Kanal İstanbul yapılırsa bölge on yıllar boyunca bir hafriyat ve inşaat sahası olacak. Bu daha fazla fosil yakıt ve sera gazı salımı anlamına gelecektir. Kırsal alanlar yok olacak, kentsel ısı adaları artacak ve basınç farklılıkları, rüzgarlar gibi özellikler olumsuz etkilenecektir

16. Kanal İstanbul hava kirliliğini nasıl etkileyecek?

Kanal civarında yaşaması öngörülen 1,2 milyon ek nüfus günde 250 bin metreküpten fazla enerji kullanacak, yaklaşık 2 bin ton katı atık üretecektir. Hafriyatlar nedeniyle her gün 10 bin kamyon, araç trafiğine katılacak, karbondioksit emisyonunu artıracaktır. Kanaldaki gemi bacalarından çıkan zehirli gazlar da çevresinde önemli hava kirliliği ve sağlık problemlerine neden olacaktır.

17. Kanal İstanbul deprem ve diğer afetler açısından risk taşıyor mu?

İstanbul’un beklediği büyük deprem çok daha yüksek bir şiddet ile burada hissedilecek, kanal yapısı bundan ciddi hasarlar görecektir. Tsunami dalgalarının kanalın içerisine girmesiyle etki ve yıkım çok daha büyük olacaktır.

18. Kanal İstanbul’la birlikte İstanbul nüfusunun yarısı bir adada mı yaşamak durumunda kalacak?

Evet. İstanbul Boğazı ile açılacak kanal arasında oluşacak adaya 8 milyonluk bir nüfusun hapsedilmesi gibi bir durum ortaya çıkacak. Bu adaya sadece deniz yolu, köprü veya tüneller vasıtasıyla ulaşılabilecek.

19. Kanal İstanbul projesi arkeolojik alanları nasıl etkileyecek?

Bathonea Antik Kenti, Yarımburgaz Mağaraları, Küçükçekmece iç dış kumsalı, Soğuksu 1. Derece Doğal Sit Alanı ve Rhegion 2.Derece Arkeolojik Sit Alanları yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır.

20. Proje sürecinde kaç ton hafriyat çıkacak, hafriyat nasıl taşınacak ve maliyeti ne olacak?

Yaklaşık 4 yıl içinde, 1,1 milyar metreküp seviyesinde hafriyat ortaya çıkacaktır. Bunun bedeli bugünkü fiyatlar ile yaklaşık 32 milyar TL tutmaktadır.

21. Kanal İstanbul’un inşaat sürecinde ve sonrasında İstanbul trafiği nasıl etkilenecek?

4 yıl boyunca sürecek inşaatlardan elde edilecek hafriyatlar düşünüldüğünde, saatte 418, günde 10 bin hafriyat kamyonu trafiğe katılacak, toplam 3,4 milyon yeni yolculuk oluşacaktır. Sadece bu yoğunluk bile İstanbul trafiğinin yüzde 10 artmasına sebep olacaktır.

22. Proje kapsamında inşa edilecek limanlar deniz yolu taşımacılığı için gerekli midir?

Bu konuda herhangi bir analiz ya da çalışma söz konusu değildir. Marmara Konteyner Limanı ile Karadeniz Konteyner Limanı projelerinin, Kanal İstanbul projesi ile doğrudan bir gerekliliği ve ilişkisi olmadığı gibi, hiç bir kamu yararı ve tutarlı gerekçesi de bulunmamaktadır.

23. Kanal İstanbul projesi için güvenebileceğimiz, teknik açıdan yeterli bir ÇED Raporu yok mu?

Maalesef. Kanal İstanbul’un Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Raporu’nu inceleyen uzmanlar, teknik değerlendirmelerin kısıtlı olduğunu tespit etmişlerdir.

24. Kanal İstanbul sürecinde halkın bilgilendirilmesi ve katılımı sağlandı mı?

Böylesine büyük bir proje için katılımcı bir süreç yürütülmemiş, sadece tek bir toplantı yapılmıştır. Üstelik, 27 Mart 2018 tarihinde, Arnavutköy Belediye Binası Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen halkın katılımı toplantısına projeden doğrudan etkilenecek bölge halkı ve muhtarlar alınmamış, salon başka ilçelerden otobüslerle getirilen katılımcılarla doldurulmuştur.

25. Kanal İstanbul’a kimin ihtiyacı var?

İşsizlik, yoksulluk, trafik, eğitim ve sağlık hizmetlerinde yetersizlik, betonlaşma, deprem riski gibi sorunlarla uğraşan İstanbulluların, Kanal İstanbul gibi bir ihtiyacı, böyle bir önceliği hiç yok. Kanal İstanbul, bazıları için rüya gibi bir proje. Mesela kanal güzergahından araziler, arsalar kapatmış, rant ve spekülasyon işlerini iyi bilenler için… Mesela bu projeden ihale alacak olanlar için ki hangileri olabileceğini hepimiz biliyoruz.Mesela ortaya çıkacak devasa rantı yönetecekler için… Kanal İstanbul’a onların çok ihtiyacı var.

Jurnalci.com