50 yaş altı kanser olayları yüzde 80 arttı
Çağın hastalığı olarak dikkat çeken kanser, bilim dünyasının da odağında. Son olarak yapılan yeni bir araştırma, kanser olaylarındaki artışı gözler önüne serdi. Çalışma, dünya çapında kanser tanısı alan 50 yaşın altındaki bireylerin sayısının 30 yılda neredeyse yüzde 80 arttığını ortaya çıkardı.
50 yaş altında görülen kanser olayları 1990’da 1,82 milyondan 2019’da 3,26 milyona yükselirken, 40’lı, 30’lu ve daha genç yaştaki yetişkinlerin kanserden vefatları yüzde 27 arttı. Araştırma, yılda 50 yaşın altındaki bir milyondan fazla kişinin kanserden öldüğünü ortaya koyuyor.
NEDENLERİNİ DE AÇIKLADILAR
Uzmanlar hadiselerdeki artışın gerisindeki nedenleri belirlemeye çalışırken araştırmanın müellifleri, faktörler ortasında makus beslenme, alkol ve tütün kullanımı, fizikî hareketsizlik ve obezitenin mümkün olduğunu söylüyor.
Raporda şu satırlara yer veriliyor: “1990’dan bu yana 50 yaşın altındakilerde kanser görülme sıklığı ve vefatları dünya çapında değerli ölçüde arttı. Sağlıklı bir diyet, tütün ve alkol tüketiminin kısıtlanması ve uygun açık hava aktiflikleri de dahil olmak üzere sağlıklı bir hayat biçiminin teşvik edilmesi, erken başlangıçlı kanser hadiselerini azaltabilir.”
EN ÇOK GÖĞÜS KANSERİ GÖRÜLÜYOR
Araştırmanın global ölçekte yapılan son derece kapsamlı bir çalışma olması ayrıyeten dikkat çekiyor. Evvelki çalışmaların birden fazla bölgesel ve ulusal farklılıklara odaklanırken son araştırmada, 204 ülkeden 29 kanser çeşidini kapsayan dataları tahlil edildi.
Araştırmada 2019 yılında 50 yaşın altındaki şahıslar ortasında yeni kanser tanısı konulan kişi sayısının 1990’a nazaran yüzde 79 artışla 3,26 milyona ulaştığı ortaya çıktı. En çok görülen ve mevte neden olan kanser cinsinin ise göğüs kanseri olduğu görüldü.
50 yaş altında görülen olaylarda ayrıyeten nefes borusu ve prostat kanseri olaylarının da 1990 ile 2019 yılları ortasında en süratli artış gösteren cinsler olduğuna dikkat çekildi. Bunların yanında erken başlangıçlı karaciğer kanseri hadiselerinde ise yılda kestirimi olarak yüzde 2,88 oranında düşüş görüldü.
KUZEY AMERİKA BİRİNCİ SIRADA
2019’da erken başlangıçlı kanserlerin en yüksek oranları Kuzey Amerika, Okyanusya ve Batı Avrupa’da görüldü. 50 yaşın altındaki olayların en yüksek mevt oranları ise Okyanusya, Doğu Avrupa ve Orta Asya’ya aitti.
Düşük ve orta gelirli ülkelerde 50 yaş altındaki kanser, bayanlar üzerinde erkeklerden çok daha fazla tesir yarattı.
Geçtiğimiz otuz yılda gözlemlenen eğilimlere dayanarak araştırmacılar, 2030 yılına kadar global seviyede yeni 50 yaş altı kanser hadiselerinin yüzde 31 ve ölümlerin ise yüzde 21 oranla artacağını, en fazla risk altında olanların ise 40’lı yaşlarındaki bireyler olacağını kestirim ediyor.
Araştırmacılar, kanserin arkasındaki nedenlerden bilhassa genetik faktörlere dikkat çekse de ömür biçiminin de ehemmiyetini vurguluyor. Bilhassa kırmızı et ve tuz açısından varlıklı, meyve ve süt bakımından yoksul bir beslenme; alkol, tütün kullanımı, fizikî hareketsizlik ve fazla kilo 50 yaş altında görülen kanser olaylarının ana nedenleri olarak görülüyor.
