Emekliler yarın meydana iniyor

Düşük kök aylıklarından ötürü temmuz ayında bir lira bile artırım alamayan emekliler ile EYT çıktığında bir gün farkla emekli olma hakkı 20 yıl ertelenenler, yarın İstanbul’da büyük bir mitinge düzenleyecek.

Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) davetiyle yarın saat 13’te Kartal Meydanı’nda yapılacak mitinge çeşitli emekli dernekleri de katılacak.

Mitingde ‘en düşük kök aylığı ile emekli ikramiyelerinin taban fiyat düzeyine çıkarılması’ ve ‘tüm emekli aylıklarının da en az taban fiyata yapılan artırım oranında artırılması’ üzere taleplerin yanı sıra, 9 Eylül 1999 sonrası işe başlayanlar için adil bir kademeli geçiş sistemine geçilmesi de talep edilecek.

EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI ASLINDA 4 BİN 500 TL!

Sozcu.com.tr’ye konuşan DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, emeklilerin kök aylıklarının 4 bin 500 liraya kadar düştüğünü anımsatıp, bunun Hazine takviyesiyle 7 bin 500 liraya çıkarılmasını ‘ucube bir uygulama’ olarak niteledi.

“2008’de kabul edilen 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile emeklilik şartları zorlaştırıldı ve emekli aylıkları sistematik bir biçimde düşürüldü” diyen Çerkezoğlu, “En düşük emekli aylığı 7 bin 500 lira deniliyor lakin aslında 4 bin 500 lira. Yani bırakın yoksulluk sonunu, açlık hududunun altında kalan bir aylıktan bahsediyoruz. Bu şartların değişmesi, uygunlaştırılması lazım” diye konuştu.

DİSK Lideri Çerkezoğlu, yarınki miting için Bakırköy’de halka bildiri dağıttı.

‘ASGARİ FİYAT SEVİYESİNE ÇIKARILMALI’

Ancak yapılacak artırımların telafi güzelleştirmelerle değil, kalıcı tahlillerle gerçekleştirilmesi gerektiğini söyleyen Çerkezoğlu, yarın mitingde de lisana getirecekleri taleplerini şöyle sıraladı:

“En düşük emekli aylığı en az minimum fiyat seviyesine çıkarılmalı, geri kalan tüm emekli aylıklarına yapılacak artırım oranı da en az taban fiyata yapılan artış oranında artırılmalı.

5 yılda 1000 liradan lakin 2 bin liraya çıkabilen ikramiyeler de pula dönmüş durumda. İkramiyelerin de minimum fiyat seviyesine çıkarılması gerekiyor.”

BİR GÜN FARKLA 20 SENE KAYBETTİLER

Yarın mitingde öne çıkacak bir başka talep de ’emeklilikte adil bir kademeli geçiş sistemi’ talebi…

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, EYT ile ilgili düzenlemede hizmet müddeti ve prim gününü tamamlayan 8 Eylül 1999 girişli 2 milyon 250 bin kişinin emekli olacağını açıklamış; bu durum bir gün farkla emekli olma hakkını kaybedenler açısından büyük bir eşitsizliğe yol açtığı için eleştirilmişti.

Çünkü bu sisteme nazaran bir bayan personel 38 yaşında, erkek personel 43 yaşında emekli olabilecekken, bu insanlardan bir gün sonra işe başlayan bir bayan 58, bir erkek de 60 yaşında emekli olabiliyor.

Eşitlik unsuru gereği ahenk olması gerektiğine dikkat çeken uzmanlar da adil olmayan bu durum için sert bir geçiş yerine daha yumuşak bir geçiş yapılması gerektiğini söylüyorlar.

EYT sonrası bir bayan emekçi 38 yaşında, erkek personel 43 yaşında emekli olurken, bu insanlardan bir gün sonra işe başlayan bir bayan 58, erkek de 60 yaşında emekli olabiliyor. Emeklilikte Adalet Derneği ise 8 Eylül 1999 sonrası SGK girişliler için üstteki tablonun uygulanmasını öneriyor.

Yarınki mitingde katılacak derneklerden Emeklilikte Adalet Derneği’nin Lideri Mihriban Uğurlu da mitingde yapacağı konuşmada bu adaletsizliği anlatacak.

Adil bir kademeli geçiş sisteminin kabul edilmesi gerektiğini talep edecek olan Uğurlu, “Bu adaletsizliği herkese haykırmak için şahsen sahneden özel konuşma yapacak ve bu mağduriyeti duyuracağım. Adil bir emeklilik için herkesi pazar günü bekliyoruz” davetinde bulundu.

Çerkezoğlu da emeklilikte adalet arayanlara yönelik şunları söyledi:

“Emeklilikte çok fazla adaletsizlik, eşitsizlik var. EYT ile birlikte tahlil bulundu lakin eksik oldu. Hâlâ 5 bin gün prim mağdurları var, kısmi emeklilik mağdurları var, emeklilikte adalet arayanlar var…

8 Eylül 1999 sonrası, bir gün farkla dahi sigortalı olan iki çalışanın emeklilikleri arasında 17-20 yıl fark oluştu. Emeklilik yaşı konusunda adalet ve istikrar sağlanmalı.  9 Eylül 1999 sonrası işe başlayanlar için adil bir kademeli geçiş sistemi kabul edilmeli.”

KIDEM TAZMİNATI İSYANI DA LİSANA GETİRİLECEK

Mitingde ayrıyeten, iki talep daha öne çıkacak.

Bunlardan biri, aylık bağlama oranlarının eski seviyesine yükseltilmesi ve kapsamlı intibak düzenlemesi ile emekli aylıkları ortasındaki eşitsizliğin giderilmesi konusu olurken bir başka talep de kıdem tazminatına yönelik…

Orta Vadeli Program’ın (OVP) çalışma hayatında öngördüğü değişiklikler ve sonrasında Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın açıklamaları, ‘kıdem tazminatı kalkıyor mu’ tasalarına yol açmıştı.

OVP metninde, Otomatik İştirak Sistemi’nin (OKS) ‘ikinci basamak emeklilik sistemine’ dönüşeceği ve bu kapsamda Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) kurulacağı söz edilmişti.

2024’ün son çeyreğinde hayata geçmesi beklenen bu sistem ile kıdem tazminatının da yine düzenlenmesi bekleniyor.

Bu sistem hayata geçerse de, çalışan artık kıdem tazminatını işten ayrılırken toplu olarak değil, emeklilik devrinde aylık ödeme biçiminde alacak.

Ancak şöyle bir tehlike var: Mevcut emekli aylığının yanında alınacak bu fiyat, ikinci bir emekli maaşı üzere lanse edilip çalışanın lehine bir durum üzere gösterilse de hem emekçinin kıdem tazminatı ile hak ettiği toplu para imkânı elinden alınmış olacak hem de patronun ödemesi olası düşük oranlı prim nedeniyle personelin eline düşük bir sayı geçecek.

Yarınki mitingde bu hususa ait de talepler sıralanarak ‘Kıdem tazminatı kırmızı çizgimizdir’ denilecek.