Zeytinyağlı yiyemem aman!
Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği’nin bugün zeytinyağı alım fiyatını kilogram başına 295 TL olarak belirlemesi, perakende fiyatlar ne olacak sorusunu akıllara getirdi.
Bu yıl global zeytinyağı fiyatlarının rekor düzeye ulaşması sonrası fiyatlar yurt içinde de süratli artış göstermiş; 5 litrelik sızma zeytinyağının kilosu 1000 lirayı aşmıştı.
Sozcu.com.tr’ye konuşan Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulu (UZZK) İdare Heyeti Lideri Dr. Mustafa Tan, 2023-2024 döneminin zeytinde ‘yok yılı’ olduğuna vurgu yaptı.
Tan’ın aktardığına nazaran, bu yıl zeytin toplama maliyeti geçen seneye kıyasla yüzde 100 artışla 35 TL’ye kadar çıktı; bir litre kaliteli sızma zeytinyağının üretim maliyeti ise bu yıl 400 liraya ulaştı.
Ülke genelinde bilinen bir markanın genel müdürü ise, buna ambalaj, etiket, nakliye masrafları ve kâr hissesi da ekleneceğini hatırlattı ve bu yıl beş litrelik teneke zeytinyağının en az 1600 TL’den başlayacağını kestirim ettiklerini söz etti.
ÜRETİMDE BÜYÜK DÜŞÜŞ: ZEYTİNDE YOK YILI
Dr. Tan’ın verdiği bilgilere nazaran, bu yıl ağaç başına ortalama zeytin üretimi yüzde 56 azaldı.
Toplam elde edilen zeytin ölçüsünün yüzde 55 azalarak 1 milyon 342 bin ton olacağını iddia ettiklerini bildiren Tan, sofralık zeytin üretiminin ise geçen döneme nazaran yüzde 39 azalışla 735 bin tondan 443 bin tona düşmesini beklediklerini söyledi.
UZZK iddialarına nazaran, zeytinyağı üretimi ise bu sene yıllık yüzde 57,5 oranında azalarak 180 bin tona düşecek.
SADECE HASAT KAYNAKLI MALİYET 200 TL
Üretici maliyetlerindeki sert artışın tüketici fiyatlarına da yansıyacağını kaydeden Tan, “Türkiye’deki zeytinin büyük bir kısmının dağlık, engebeli bölgelerde olması, hasat ve personel maliyetlerini artırıyor. Zeytinin toplama maliyeti bu yıl 15 liradan başlayıp 35 liraya kadar çıkıyor. Bir litre zeytinyağının sadece hasat kaynaklı maliyeti ise 200 TL. Buna bir 200 TL de öteki girdiler ekleniyor. Münasebetiyle bu maliyetler göz önüne alındığında, kaliteli bir zeytinyağının 400 liradan aşağı olması mümkün değil” dedi.
BU YIL BEŞ LİTRELİK TENEKE 1600 TL’DEN BAŞLAYACAK
Öte yandan, bu yıl dünyadaki zeytinyağı üretiminin kuraklık nedeniyle sert gerilemesi Türkiye’nin İspanya, İtalya üzere değerli üreticilere olan ihracatını patlatmış; bu durum iç piyasadaki fiyatların fırlamasına neden olmuştu.
Yaz aylarında fiyatların geldiği düzey hakkında sozcu.com.tr’ye bilgi veren Besin Perakendecileri Derneği İdare Heyeti Üyesi Erdal Tüfekçi, bir litre zeytinyağının perakende satış fiyatının yalnızca iki ay içinde 90 liradan 160 liraya çıkarak yüzde 77,7 oranında zamlandığını söylemişti.
Kasım ayı prestijiyle bir litre zeytinyağının fiyatı 190 liradan başlayıp 350 lirayı aşıyor.
Ülke genelinde bilinen bir markanın genel müdürünün sozcu.com.tr’ye verdiği bilgiye nazaran, bu yıl beş litrelik teneke zeytinyağı en az 1600 TL’den başlayacak.
TAKLİT VE TAĞŞİŞ UYARISI
Dr. Tan ise, yeni hasat eserlerinin raflara gelmesi sonrası daha düşük fiyatlı eserlere dikkat edilmesi konusunda ihtarda bulunarak şöyle devam etti:
“Fiyatlar artan maliyetler doğrultusunda zamlanıyor. Üretim maliyetinin altındaki fiyatlar akla besinde taklit-tağşişi getiriyor. Tüketici de bu eserleri alabiliyor lakin o eserlerin zeytinyağı ile alakası yok.”
