Economist yazdı: İşte 2024’te yakından izlenecek 10 gelişme

Londra merkezli siyaset ve iktisat mecmuası The Economist’in 2024’e ait öngörülerinde gelecek yıl yaşanması olası kritik 10 gelişme sıralandı.

Her yıl geleceğe ait yaptığı tahlil, iddia ve spekülasyonlarla ön plana çıkan mecmua bu yıl da 2024’e ait kestirimlerini yayımladı. Yazıda silahlı çatışmalardaki artış, global güç kaynakları haritasının yine çizilmesi ya da yapay zekadaki (AI) süratli ilerleme olsun, dünya akıllara sakinlik veren bir süratle değiştiği belirtildi.

‘Önümüzdeki Dünya 2024′ sayısının editörü Tom Standage önümüzdeki yıl yakından izlenecek 10 trendi kaleme aldı. İşte gelecek yıl piyasaların, yatırımcıların ve tüketicilerin yakından izleyeceği 10 gelişme:

1- DÜNYA GENELİNDEKİ SEÇİMLER

Dünyanın dört bir yanında, her zamankinden daha fazla seçmenin katılacağı seçimler, demokrasinin global durumuna ışık tutacak. 2024’te yaklaşık 4,2 milyar beşere konut sahipliği yapan ülkelerde 70’ten fazla seçim yapılacak. Seçmen sayısı birinci defa global nüfusun yarısından fazlasına ulaşacak. Lakin her zamankinden daha fazla oy kullanılacak olsa da bu durum daha fazla demokrasi olması manasına gelmiyor. Birçok seçim ne özgür ne de adil olacak.

2- AMERİKA’NIN GLOBAL SEÇİMİ

Seçmenler ve mahkemeler, başkanlığı tekrar kazanma talihi üçte bir olan Donald Trump hakkındaki kararlarını verecekler. Sonuç, bir avuç kararsız eyaletteki on binlerce seçmene bağlı olabilir. Lakin sonuçlar global olacak ve iklim siyasetinden Ukrayna’ya askeri takviyeye kadar her şeyi etkileyecek. Aslına bakılırsa, Rusya’daki seçimlere hile karıştırılması, Vladimir Putin’in bahtının Rus seçmenlerden çok Amerikalı seçmenlere bağlı olduğu manasına gelebilir.

3- AVRUPA HIZLAN

Bu doğrultuda Avrupa bir adım atmalı ve Ukrayna’ya uzun bir gayret için gereken askeri ve ekonomik takviyesi sağlamalı, birebir vakitte da sonuncu AB üyeliğine giden yolu açmalıdır. Bu, Trump’ın tekrar iktidara gelmesi ve takviyesini çekmesi riskine karşı muhafaza sağlamanın yanı sıra yapılacak hakikat şeydir.

4- ORTA DOĞU’DAKİ KARGAŞA

Hamas’ın İsrail’e saldırısı ve İsrail’in Gazze’ye misillemesi bölgeyi altüst etti ve dünyanın Filistinlilerin durumunu görmezden gelmeye devam edebileceği fikrini ortadan kaldırdı. Orta Doğu’daki çatışma geniş bir bölgesel çatışmaya mı dönüşecek yoksa barış için yeni bir talih mı sunacak? Amerika için bu birebir vakitte daha karmaşık ve tehditkar bir dünyaya ahenk sağlayıp sağlayamayacağının da bir testi.

5- ÇOK KUTUPLU DÜZENSİZLİK

Amerika’nın Asya’ya dönme ve yükselen Çin ile rekabetine daha fazla odaklanma planı, Ukrayna ve Gazze’deki savaş nedeniyle raydan çıktı. Rusya’nın da dikkati dağılmış durumda ve tesirini kaybediyor. Donmuş çatışmalar çözülüyor ve dünyanın dört bir yanında lokal soğuk savaşlar kızışıyor. Sahel’de istikrarsızlık artıyor. Amerika’nın “tek kutuplu dönemi” sona erdiği için dünya daha fazla çatışmaya hazırlanıyor.

6- İKİNCİ SOĞUK SAVAŞ

Çin’in büyümesi yavaşladıkça, Tayvan konusunda tansiyon yükseldikçe ve Amerika Çin’in ileri teknolojilere erişimini sınırlamaya devam ettikçe, “yeni soğuk savaş” söylemi sertleşti. Lakin tedarik zincirlerinin Çin’e olan bağımlılığını azaltmaya çalışan Batılı şirketler bunu söylemenin yapmaktan çok daha kolay olduğunu görecekler. Bu ortada her iki taraf da global güneyin “orta güçlerini”, bilhassa de yeşil kaynaklarını elde etmeye çalışacaklar.

7- YENİ GÜÇ COĞRAFYASI

Temiz güce geçiş yeni yeşil üstün güçleri ortaya çıkarıyor ve güç kaynakları haritasını yine çiziyor. Lityum, bakır ve nikel çok daha değerliyken, petrol, gaz ve bunların arzına hakim olan bölgeler daha az kıymetli. Yeşil kaynaklar için rekabet jeopolitiği ve ticareti yine şekillendiriyor ve kimi beklenmedik kazananlar ve kaybedenler yaratıyor. Bu ortada, iklim dostu siyasetleri sıradan insanlara karşı seçkin bir komplo olarak gören seçmenler ortasında bir “yeşil tepki” yaşanıyor.

8- EKONOMİK BELİRSİZLİK

Batı ekonomileri 2023’te beklenenden daha yeterli performans gösterdi lakin şimdi düzlüğe çıkmış değiller. Faiz oranlarının “daha uzun mühlet daha yüksek” kalması, resesyondan kaçınılsa bile hem şirketler hem de tüketiciler için acı verici olacak. Çin deflasyona düşebilir.

9- YAPAY ZEKA GERÇEK OLUYOR

İşletmeler yapay zekayı benimsiyor, düzenleyiciler düzenliyor ve teknoloji uzmanları geliştirmeye devam ediyor. En uygun düzenleyici yaklaşım ve “varoluşsal risk” konusundaki tartışmaların yerleşik şirketlerin faydasına olup olmadığı konusundaki tartışmalar ağırlaşacak. Beklenmedik kullanımlar ve suistimaller ortaya çıkmaya devam edecek. Yapay zekanın istihdam üzerindeki tesiri ve seçimlere müdahale potansiyeli konusunda çok sayıda tasa var. En büyük gerçek tesiri ise daha süratli kodlama.

10- DÜNYAYI BİRLEŞTİRMEK Mİ?

Belki de dünya ideolojik farklılıkları bir kenara bırakarak Paris Olimpiyatları’nın, astronotların Ay’ın etrafında dönmesinin ve erkekler t20 kriket Dünya Kupası’nın tadını çıkaracaktır. Fakat global birlik umut edenlerin şaşkına dönmesi de tıpkı derecede mümkün.