Hollanda hükümeti, İsrail’e F-35 manisi kararına itiraz edecek
Hollanda’da temyiz mahkemesi bugün hükümete İsrail’e F-35 savaş uçağı kesimlerinin satışını 7 gün içinde durdurması talimatı verdi.
Söz konusu karar, savaş uçaklarının İsrail’in Gazze akınları sırasında milletlerarası hukuku ihlal edecek halde kullanıldığı kaygısıyla alındı.
Lahey’deki temyiz mahkemesi, kararında “İhraç edilen F-35 modüllerinin memleketler arası insani hukukun önemli ihlallerinde kullanılması riskinin açık olduğu inkar edilemez” dedi.
Hollanda hükümeti, F-35’lerin İsrail’in kendisini “İran, Yemen, Suriye ve Lübnan üzere bölgedeki tehditlerden” müdafaası açısından hayati kıymet taşıdığını açıkladı ve kararı yüksek mahkemeye götürerek itiraz edeceklerini belirtti.
NE OLMUŞTU?
İnsan hakları örgütleri Oxfam Novib, PAX ve The Rights Forum İsrail’e F-35 modüllerinin ihracatının durdurulmasını istemişti.
Konuya ait olarak açılan davada insan hakları örgütleri, 4 Aralık’ta yapılan duruşmalarda, İsrail’e F-35 modüllerinin ihracatının, İsrail’in Gazze’de işlediği “muhtemel savaş suçlarına” Hollanda’nın ortak olması manasına geldiğini kaydetmişti.
Avukat Liesbeth Zegvield, duruşmada yaptığı açıklamada, “Devlet, İsrail’e F-35 kesimi teslimatını çabucak durdurmalı.” sözünü kullanarak, mahkemeden bu modüllerin ihracatına yasak getirmesini talep etmişti.
İlk derece mahkemesinin 15 Aralık’taki kararında, Hollanda’nın, daha evvel tesis edilen lisans kapsamında İsrail’e F-35 kesimi satışını durdurmak zorunda olmadığı belirtilmişti.
Kararda, Hollanda’nın İsrail’e F-35 kesimleri sevkiyatı kararı alırken, “İlgili menfaatleri gözettiği ve kelam konusu karara makul formda ulaştığı” sonucuna vardığı kaydedilmişti.
Lahey Temyiz Mahkemesinde 22 Ocak’ta yapılan duruşmada, insan hakları örgütlerinin avukatları, Hollanda hükümetinin İsrail’e F-35 kesimleri sevkiyatını durdurması talebini reddeden birinci derece mahkemesinin kararını bozmasını istemişti.
İnsan hakları örgütlerinin avukatı Zegveld, F-35 kesimlerinin ihracatının, İsrail’in Gazze’de işlediği “muhtemel savaş suçlarına” Hollanda’nın ortak olması manasına geldiğini belirtirken, mahkemenin birinci verdiği kararda ihracatı durdurmamasının hukuken yanlış ve eksik bir kıymetlendirme olduğunu ileri sürmüştü.
Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarınca Gazze’de ihlaller tespit edildiğini belirten Zegveld, Temyiz Mahkemesinden Hollanda’nın İsrail’e F-35 modülleri sevkiyatını durdurması tarafında karar almasını talep etmişti.
Hollanda devletinin avukatları ise Gazze’deki durumun şimdi karmaşık olduğu, ülkenin ekonomik menfaatleri için F-35 satışının gerekliliği, ikili münasebetlerin değeri ve Hollanda yapmasa dahi başka ülkelerin satmaya devam edeceği biçimindeki münasebetlerle İsrail’e F-35 modülleri gönderilmesini durdurma mecburiliği olmadığını öne sürmüştü.
