Siyasi hayatında beş sefer başbakanlık misyonu yürüten Bülent Ecevit vefatının 16’ncı yılında anılıyor. Barış Harekatı’ndan bölücü terör örgütü elebaşının yakalanmasına kadar çok sayıda tarihi olayın baş aktörü olan Bülent Ecevit 5 Kasım 2006’da yaşama veda etmişti.
Eski Başbakan Bülent Ecevit, 1954’te CHP’nin Çankaya Ocağı’na kaydolarak başladığı siyaset hayatında yarım asır geçirdi.
Siyasi ömründe beş sefer başbakanlık misyonunda bulunan Bülent Ecevit, 1925’te İstanbul’da doğdu. Babası 1943-1950 yılları ortasında Kastamonu Milletvekilliği yapan Prof. Dr. Fahri Ecevit, annesi ressam Nazlı Ecevit olan Bülent Ecevit, Robert Kolejinden arkadaşı olan Rahşan Aral ile 1946’da evlendi.
Ankara’da 1944’te Basın-Yayın Genel Müdürlüğüne İngilizce tercümanı olarak giren Ecevit, 1946’dan 1950’ye kadar Londra’da Türk Basın Ataşeliğinde vazife yaptı.
1950 ile 1960 ortasında Ulus gazetesinde, Ulus’un kapatıldığı yıllarda ise Yeni Ulus ve Halkçı gazetelerinde müellif ve yazı işleri müdürü olarak çalışan Ecevit, 1954 sonu ile 1955 başlarında ABD Kuzey Carolina’da yayınlanan Winston-Salem gazetesinde konuk gazeteci olarak misyon yaptı. 1965’te Milliyet gazetesinde günlük yazılar yazmaya başlayan Bülent Ecevit, 1972’de aylık Özgür İnsan, 1981’de haftalık Arayış, 1988’de aylık Güvercin mecmualarını çıkarttı.
BÜLENT ECEVİT SİYASETE ÇANKAYA OCAĞI’NA KAYDOLARAK BAŞLADI
Ulus gazetesinde siyasete ilgi duymaya başlayan Bülent Ecevit’in siyasete adım atması ise 1954’te oldu. Ecevit, o yıl CHP’nin Çankaya Ocağı’na kaydolarak yarım asır sürecek siyasi ömrüne birinci adımı attı.
Ecevit, 1957-1980 ortasında evvel Ankara, sonra Zonguldak’tan CHP milletvekili oldu. Ecevit, 1960-1961’de Kurucu Meclis üyeliği yaptı. 1961-1965 ortasında İsmet İnönü tarafından kurulan hükümetlerde Çalışma Bakanı vazifesinde bulunan Ecevit, bu devirde toplu kontrat ve grev haklarının yasalaşması, sendikal özgürlüğün sağlanması ve toplumsal güvenlik hususlarında değerli kararlara imza attı.
CHP’nin en üst organı olan Parti Meclisine 1959’da giren Ecevit, 1966’da CHP’de başlayan “Demokratik Sol Hareket”le birlikte Genel Sekreterliğe seçildi. 1971’de ise partisinin askeri yönetimce oluşturulan hükümete katkıda bulunmasına karşı çıkarak bu misyonundan ayrıldı. Ecevit, istifa ettikten sonraki devirde CHP’nin “değişmez” genel lideri üzere görülen İsmet İnönü’ye karşı çalışma yürüttü.
Demokratik Sol Parti Genel Lideri Rahşan Ecevit ve eşi Bülent Ecevit, ağır geçen seçim kampanyasında yorgunluklarını uçak koltuklarında birbirlerine yaslanıp uyuyarak atmaya çalışıyordu. (1986) (FOTO: DepoPhotos)
CHP’NİN 5. İNANILMAZ KURULTAYI SONRASI GENEL LİDER SEÇİLDİ
CHP’nin 1972’de yapılan 5. Harika Kurultayı’nda Parti Meclisi, İnönü’ye karşın Ecevit’in yanında yer aldı. Bunun üzerine İsmet İnönü, 33 yıldır yürüttüğü CHP Genel Başkanlığı vazifesinden istifa etti. Ecevit, 14 Mayıs 1972’de toplanan “Genel Başkanlık Seçimi Özel Kurultayı’nda CHP’nin yeni Genel Lideri oldu.
1973 seçimlerinde en çok oyu aldığı halde hükümet kuramayan Ecevit, 1974 yılının çok tartışılan CHP-MSP koalisyonunun başbakanı oldu.
KARAOĞLAN OLARAK ANILDI
Ecevit, CHP’nin 1973’teki seçim kampanyası sırasında Kars’ın Susuz ilçesinde çiftçilik yapan Şahzade Şahin’in konutuna konuk oldu. Şahin’in burada Ecevit’e söylediği “Bizi bu dar günlerden kurtar Karaoğlan” kelamı sonraki gün gazetelere yansıdı ve bu tarihten sonra Ecevit, partililerce “Karaoğlan” olarak anılmaya başlandı.
CHP Genel Sekreteri iken, “sosyal demokrasi” kavramı yerine “demokratik sol” kavramını kullanmaya başlayan Ecevit, 1974’te toplanan 22. CHP Kurultayı’nda “Cumhuriyet Halk Partisi demokratik sol bir partidir” sözünü parti tüzüğüne koydurdu.
DSP Genel Lideri Bülent Ecevit, düzenlediği basın toplantısında partinin genel başkanlığını bıraktığını açıklamıştı. DSP Genel Merkezi’ne gelen partililer gözyaşlarına boğulmuştu. (30 Kasım 1987) (FOTO: Depophotos)
“AYŞE TATİLE ÇIKSIN”
Bülent Ecevit’in başbakanlığını yaptığı hükümet, 20 Temmuz 1974’te “Ayşe tatile çıksın” parolasıyla Kıbrıs Barış Harekatı’nı gerçekleştirerek Ada’ya barış getirdi.
Ecevit başbakanlığındaki hükümet, harekat sonrası Türkiye’ye karşı uygulanan ambargolara karşı direnişiyle de akıllarda yer etti. CHP-MSP hükümeti haşhaş ekimi yasağını, yasa dışı kullanımı önleyici önlemler alarak kaldırdı. Bu periyotta Türkiye’nin Ege’deki hakları gündeme getirildi.
Bülent Ecevit, 1977’de bir azınlık hükümeti kurdu ama güvenoyu alamadı.
Partisinin TBMM’de çoğunluğu bulunmamasına karşın 1978’de kimi bağımsız üyelerin ve küçük partilerin katkısıyla hükümet kuran Ecevit’in başbakanlığı 21 ay sürdü.
HAKKINDA 130 DAVA AÇILDI
Bülent Ecevit, 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra, askeri idareye karşı çıkışları nedeniyle üç sefer mahpusa mahkum edildi.
Siyasal haklarından mahrum bırakıldığı yıllar boyunca da siyasi çalışmalarını sürdürdüğü için hakkında 130 dava açıldı.
Bülent Ecevit’in siyasal haklarından mahrum bırakıldığı devirde eşi Rahşan Ecevit’in kuruculuğunu yaptığı Demokratik Sol Parti (DSP) kuruldu. 1987’deki halk oylamasıyla siyasi yasağı kaldırılan Bülent Ecevit, DSP Genel Başkanlığına seçildi. Kısa bir müddet sonra yapılan genel seçimlerde partisi uygun sonuç alamayınca Ecevit bu vazifeden ayrıldı.
Ecevit, 1989 yılında yapılan harika kurultayda tekrar DSP Genel Lideri seçildi ve 1991 seçimlerinde Zonguldak’tan milletvekili oldu.
Bu seçimler sonucunda Süleyman Demirel liderliğindeki Hakikat Yol Partisi ve Erdal İnönü’nün başkanı olduğu Toplumsal Demokrat Halkçı Parti koalisyon hükümeti kurdu. Bu hükümet, Adalet Partisi (AP) ve CHP’yi siyaset sahnesine tekrar soktu. AP kendisini feshettiyse de CHP, Deniz Baykal’ın teşebbüsleriyle yoluna devam etti. CHP ve DSP’yi birleştirme teşebbüsleri, Ecevit’in Baykal’dan farklı siyasi üslubu nedeniyle muvaffakiyete ulaşmadı.
DSP, 1994 seçimlerinden sonra solun en büyük partisi pozisyonuna geldi. Ecevit, DTP ve ANAP ile kurulan hükümette başbakan yardımcısı, daha sonraki DSP-DYP-ANAP azınlık hükümetinde de başbakan oldu.
Ecevit’in, 11 Ocak 1999-28 Mayıs 1999 tarihleri ortasında başbakanlık yaptığı 56. hükümet devrinde terör örgütü PKK elebaşı Abdullah Öcalan Kenya’da yakalanarak Türkiye’ye getirildi.
Bülent Ecevit, 1999 seçimleri sonrasında DSP’nin MHP ve ANAP ile koalisyonu sonucu kurulan 57. hükümetin Başbakanlığını yürüttü. Partisi 2002’deki erken seçimlerde barajı aşamayan Bülent Ecevit, 2004 yılında yapılan DSP 6. Olağan Kurultayı ile faal siyaseti bıraktı.
Ecevit, 18 Mayıs 2006’da geçirdiği beyin kanamasının akabinde tedavi altına alındı. Yaklaşık 6 ay boyunca tedavi gördü, ağır bakımda kaldı. Bülent Ecevit, 5 Kasım 2006’da 81 yaşında teneffüs yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti.
Ecevit’in cenazesi, 11 Kasım 2006’da Devlet Mezarlığı’na defnedildi.
Bülent Ecevit, TRT’de yayınlanacak olan seçim konuşmalarının kaydı için TRT Genel Müdürlüğünde. (15 Eki 1991 ) (FOTO: Depophotos)
“EL ELE BÜYÜTTÜK SEVGİYİ”
Siyasi kimliğinin yanı sıra şair ve müellif kimliği ile de tanınan Ecevit, şiir ve siyaset üzerine çok sayıda kitap yazdı.
Ecevit’in, büyük bir kısmını Rahşan Ecevit’e yazdığı bilinen şiirlerinden oluşan “El ele büyüttük sevgiyi” hafızalarda en çok yer eden yapıtı oldu.
17 Ocak 2020’de 97 yaşında hayatını kaybeden Rahşan Ecevit, vasiyeti üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerekli müsaadesi onaylamasının akabinde Devlet Mezarlığı’nda hayat arkadaşı Bülent Ecevit’in yanında defnedildi.
