Sinop Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Su Eserleri Avlama ve Sürece Teknolojisi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Özdemir, Türkiye’de su eserleri üretiminin son yıllarda düşüş eğiliminde olduğunu söyledi.
Toplam üretimin yüzde 41’inin avcılık, yüzde 59’unun ise yetiştiricilikten oluştuğunu belirten Prof. Dr. Özdemir, “Ülke genelindeki bu sayılarda en büyük hisseye, Karadeniz sahiptir. Karadeniz’de en fazla avlanan 3 tipi sıraladığımızda; karşımıza hamsi, çaça ve istavrit çıkıyor” dedi.
HAMSİ AVINDA BÜYÜK DÜŞÜŞ
Doğal kaynakların sonsuz olmadığını hatırlatan Prof. Dr. Özdemir, “Hamsi, 2019 yılında 262 bin ton avlandı. 2020 yılında avcılık, büyük bir düşüş ile 171 bin tona geriledi. 2021 yılında ise bu bedel, 151 bin tona kadar düştü. 2020’de bir evvelki yıla oranla yüzde 35 azalma yaşayan hamsinin, 2021 yılında da düşmeye devam etmesi telaş verici. 2022 yılı istatistikleri ise şimdi açıklanmadı. Haziran ayında bu sayılar açıklandığında, tablonun ne durumda olduğunu göreceğiz” diye konuştu.
EN FAZLA AVLANAN ÇEŞİT; HAMSİ
Su eserleri üretiminde hamsinin yerinin farklı olduğunu belirten Prof. Dr. Özdemir, şunları söyledi:
“Türkiye su eserleri üretimindeki artış ve düşüşler, yaşanan dalgalanmalar, hamsinin avcılığına bağlı olarak her yıl değişkenlik gösterebilir. Hamsi avcılığındaki ani düşüşe karşın, bugün hamsi 2021 yılındaki 151 bin tonluk avcılık üretimi ile en fazla avlanan balık tipi pozisyonunda.
Ancak stoklar üzerindeki çok avcılık ve av baskısı devam ettiği sürece, önümüzdeki dönemlerde hamsi için daha makûs tablolarla müsabaka mümkünlüğü bulunuyor. Bu nedenle hamsi avcılığının sürdürülebilir, devamlı ve azamî eser ile işletilebilmesi ve yönetilmesi için şuurlu bir avcılık stratejisi yanında aktif önlem ve kararlar alınmalıdır.”
ÜREMEDE ‘İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ’ FAKTÖRÜ
İklim değişikliğinin denizler ile bölgedeki doğal ömrü olumsuz etkilediğini belirten Prof. Dr. Özdemir, “Bunun yanında gün geçtikçe artan kirlilik, çok ve bilinçsiz avcılık; denizlerdeki hayat zinciri üzerinde olumsuz tesirlere sahip oluyor. Yaşanan iklim değişiklikleri canlıların üreme, beslenme, tipler ortası ve cins içi rekabet üzere birçok faaliyetleri üzerinde tesirler yapıyor. Bilhassa denizlerimizdeki su sıcaklıklarındaki değişimler sürü oluşturan balıkların üreme periyotlarının değişmesine, beslenme alanlarının farklılaşmasına neden oluyor. Münasebetiyle hamsinin göç vakti ve göç yollarında birtakım değişimler ortaya çıkıyor” dedi.
‘ORTAK BİR SİYASET BELİRLENMELİ’
Hamsinin üreme uzunluğuna gelmeden avlanmaması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Özdemir, “Karadeniz’e kıyısı olan birtakım ülkelerde hamsi 7 hatta 5 santimere boyutlarında avlanmakta. Maalesef, bu hamsinin geleceği için bir faciadır. Bu hususta Karadeniz’e kıyısı olan ülkeler ortak bir siyaset belirlemeli ve hamsi üzere birtakım çeşitler için standart önlemler uygulanmalıdır. Ayrıyeten denizlerimizdeki kirlilik düzeyi de kesinlikle düşürülmelidir. Sürdürülebilir ve azamî su eserlerinin devamlılığı için geniş alanlar gerekli. Şayet gerekli önlemler alınmazsa, gelecek yıllarda sorun yaşanabilir. Bu nedenle önümüzdeki yıllarda su eserleri avcılık üretimimizde daha düşük pahalar görebiliriz” diye konuştu. (DHA)
