Y Kromozomu kayboluyor! Bu erkeklerin geleceği için ne anlama geliyor?İnsanlar yeni bir cinsiyet belirleyici gen geliştirebilir

Y kromozomu insan cinsiyetini nasıl belirler?

İnsanlarda, diğer memelilerde olduğu gibi, dişilerde iki X kromozomu vardır ve erkeklerde tek bir X ve Y adı verilen cılız bir küçük kromozom vardır. İsimlerin şekilleri ile hiçbir ilgisi yoktur; X, ‘bilinmeyen’ anlamına geliyordu.

Y kromozomu erkekliğin bir sembolü olabilir, ancak bunun güçlü ve kalıcı bir şey olup olmadığı giderek daha da tartışmalı bir hâle gelmektedir. Bunun yanı sıra, Y kromozomu, bir embriyonun erkek (XY) mi yoksa dişi mi (XX) olacağını belirleyen SRY isimli “ana şalter” genini de bulundurmasına rağmen, çok az sayıda başka genler de içerir ve yaşam için gerekli olmayan tek kromozomdur. Örneğin kadınlar, bu kromozoma sahip olmadan yaşamlarını gayet de sürdürebiliyor.

Üstelik, kadınlar mükemmel normallikle iki adet X kromozomu bulundururken, erkekler bir tane X ve neredeyse buruşmuş ve hızlı bir biçimde de dejenere olan bir Y kromozomu bulundurur. Eğer Y kromozomundaki bu dejenerasyon aynı hızda devam ederse, tamamen ortadan kaybolmadan önce 4.6 milyon yılı kaldığını söyleyebiliriz. İlk bakışta 4.6 milyon yıl oldukça uzun bir zaman gibi görünebilir, ancak Dünya üzerindeki yaşamın 3.5 milyar yıl önce ortaya çıktığını göz önünde bulundurduğumuzda bu süre hiç de uzun bir süre değildir.

X, cinsiyetle ilgisi olmayan her türlü işi yapan yaklaşık 900 gen içerir. Ancak Y, birkaç gen (yaklaşık 55) ve çok sayıda kodlayıcı olmayan DNA içerir – hiçbir şey yapmıyor gibi görünen basit tekrarlayan DNA.

Kaybolan Y

Çoğu memelinin bizimkine benzer bir X ve Y kromozomu vardır; çok genli bir X ve SRY artı birkaç tane daha içeren bir Y. Bu sistem, erkeklerde ve kadınlarda X genlerinin eşit olmayan dozajı nedeniyle sorunlarla birlikte gelir.

Buna karşılık, bu, Y kromozomunun, insanlar ve ornitorenklerin ayrı ayrı evrimleştiği 166 milyon yıl boyunca 900-55 aktif geni kaybettiği anlamına gelmelidir. Bu, milyon yılda yaklaşık beş gen kaybı demektir. Bu hızla giderse son 55 gen 11 milyon yılda yok olacak .

İnsan Y’nin yakında yok olacağına dair iddiamız bir sansasyon yarattı ve bugüne kadar Y kromozomumuzun beklenen ömrü hakkında iddialar ve karşı iddialar var .Tahminler birkaç bin yıl içinde.

Bu erkeklerin geleceği için ne anlama geliyor?

İnsan Y kromozomunun yakın zamanda -evrimsel olarak- ortadan kaybolması, geleceğimiz hakkında spekülasyonlara yol açtı.Bazı kertenkeleler ve yılanlar yalnızca dişi türlerdir ve partenogenez olarak bilinen yöntemle kendi genlerinden yumurta yapabilirler . Ancak bu, insanlarda veya diğer memelilerde olamaz, çünkü yalnızca babadan sperm yoluyla geldiklerinde çalışan en az 30 önemli “damgalanmış” genimiz var.

Üreme için sperme ve erkeğe ihtiyacımız var, yani Y kromozomunun sonu insan ırkının yok oluşunun habercisi olabilir.

Yeni bulgu alternatif bir olasılığı desteklemektedir – insanlar yeni bir cinsiyet belirleyici gen geliştirebilir.

Bununla birlikte, yeni bir cinsiyet belirleyici genin evrimi risklerle birlikte gelir. Ya dünyanın farklı yerlerinde birden fazla yeni sistem gelişirse?

Bu durum genetik araştırma alanının son zamanlarda sıkça tartışılan ilginç bir konusu olsa da endişelenmeye gerek olmadığını söylemeliyiz. Dahası Y kromozomunun tamamen yok olup olmayacağını bile tam anlamıyla bilmiyoruz. Yukarıda bahsettiğimiz gibi böyle bir durum olsa dahi büyük olasılıkla normal üremenin devam edebilmesi için erkeklere ihtiyaç duymaya devam edeceğiz.

Öte yandan, elbette ki “şanslı” birkaç erkeğin, çocuklarımızın çoğuna baba olarak seçildiği “çiftlik hayvanı” tipi bir sistem beklentisi kesinlikle ufukta değildir. Her halükârda bu durum, sonraki 4.6 milyon yıl boyunca endişe verici olmaktan uzak olacak.

.