Etin yanında neden bulgur ya da makarna tüketilmeli?

Kurban bayramında, kırmızı et tüketim oranı yılın öbür periyotlarına nazaran hayli yükselir. Bu nedenle yeni kesilen etin nasıl ve hangi besinlerle birlikte tüketilmesi gerektiğinin biliniyor olması sıhhatimizi korumak manasında kıymetlidir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Dr. Tuba Günebak, hem bayramda hem de bayram sonrası kırmızı et tüketirken nelere dikkat etmemiz gerektiğini şöyle anlatı:

Çocukların daha fazla muhtaçlığı var

Kırmızı et çocuklar için elzem bir besin olsa da yetişkinler için birebirini söyleyemem. Çocukların kâfi demir mineraline ulaşabilmeleri ve bu sayede uygun büyümeleri, bağışıklık sistemlerini ve hafızalarını güçlendirebilmeleri için demirin en âlâ kaynağı olan kırmızı ete muhtaçlıkları yüksektir. Lakin, çocuğun ete karşı besin reddi geliştirmemesi için et kesim sürecine şahit olmamasına itina gösterilmelidir.

Nasıl pişirilmeli?

Et için en uygun pişirme usulü; haşlama, fırında pişirme ya da ızgaradır. Et yapısında yağ barındıran bir besin olduğu için et pişirirken tencereye ayrıyeten yağ koymanıza gerek yoktur. Kısık ateşte sotelediğiniz etin saldığı yağ yemeğinizi pişirmek için kafidir. Etin görünür yağını ayırmanız yağ ölçüsünü azaltmanız açısından yararlı olur. Etinizi mangalda pişirecekseniz, tekrar pişirmeye bağlı sıhhate ziyanlı bileşiklerin oluşmaması için, kömür ateşi ile et ortasında 15 cm uzaklık olması önerilir. Kömürden çıkan duman uçtuktan sonra etler mangal ızgarasına dizilmelidir.

Sadece protein kaynağı değildir

Her ne kadar halkımız kestiği eti çabucak tüketmek istese de yanlışsız olan eti tüketmek için vefat katılığının geçmesini beklemektir. Kesim sonrası ette meydana gelen biyokimyasal değişimler etin kalitesini kıymetli derecede tesirler. Vefat sonrası kan deveranının durması ve dokuda kâfi oksijenin bulunmaması nedeniyle hayvan etinde kıymetli değişimler meydana gelir. Dinlendirilmiş et yumuşar, sindirimi kolaylaşır. Kurban etleri buzdolabında en az 24 saat dinlendirilmelidir. Mide sıhhati sorunu olanların dinlendirilmemiş et tüketmemesini öneririm. Kırmızı eti yalnızca protein kaynağı bir besin olarak düşünürsek yanlış yapmış oluruz. Her bir avuç ayası büyüklüğünde yani 30 gram et modülü yaklaşık 6 gram besleyiciliği yüksek hayvansal kaynaklı protein içerirken, 5 gram da doymuş yağ içerir. Doymuş yağ içeren besinlerin kolesterol düzeyini yükseltici ve damar tıkanıklığına olan yatkınlığı artırıcı tesiri fazla olduğu için abartılı et tüketiminden kaçınılmalı, tüketilmesi planlanan et ölçüsü günlere bölünmelidir. Etin doymuş yağdan en varlıklı yerleri iç yağı ve kuyruk yağıdır. Bu nedenle, damar tıkanıklığı olanların, yüksek kolesterol sorunu olanların iç yağı ve kuyruk yağı tüketmemelerini öneririm.

Hangi besinlerle birlikte tüketilmeli?

Et posa ve antioksidan vitaminlerden güçlü besinlerle birlikte tüketilmelidir. Üreticiler vakit zaman, birebir insanlarda olduğu üzere, hayvanlara da hastalandıkları için, bazen de (doğru bir uygulama olmasa da) hastalanmasın diye antibiyotik verebilmektedir. Bununla birlikte, hayvanın süratli büyümesi, daha çok süt vermesi, yemden daha çok faydalanabilmesi için hormon ulgulanabilir. Münasebetiyle, hayvanın yaşarken maruz kaldığı antibiyotik ve tahminen de verildi ise hormon kalıntıları dokusunda, etinde bulunabilir. Eti tükettiğimizde bunlar bizim bedenimize geçebilir. Tükettiğimiz kırmızı etten alma ihtimalimizin olduğu antibiyotik ve hormon kalıntılarının bedenimize daha girmeden atılması gerekir ki, bizim için ziyanlı olmasın. Bunu sağlayabilmek için eti tükettiğimiz öğünde, yanında kesinlikle durum buğdayından yapılmış makarna, bulgur üzere çözünmez posa içeren besinleri tüketmeliyiz.  Besinlerde bulunan posa, çözünür ve çözünmez posa olmak üzere ikiye ayrılır. “Çözünür” posa, isminden da anlaşılabileceği üzere suda çözünebilen, yulaf ezmesi, yağlı tohumlar (badem, fındık gibi), mercimek, elma üzere besinlerde bulunan posa çeşididir. Çözünür posa kalp sıhhatini takviyeler. “Çözünmez” posa ise suda çözünmeyen, bağırsak boşluğu boyunca hareketliliği artıran, bedenimizi toksinlerden temizleyen, bulgur, makarna üzere tahıllar ve kuru baklagillerde bulunan posa tipidir. Bulgur, makarna üzere besinler, bağırsak hareketlerini hızlandırarak ilaç ve hormon kalıntılarının daha bedenimize girmeden süpürülüp atılmasını sağlar. Makarnanın toksinlerden arındırıcı tesirinden en yüksek oranda faydalanabilmek için pilav üzere suyunu çektirerek pişirmemiz gerekir. Makarnanızı tencerenize kuru olarak döküp üzerini iki parmak kapatacak kadar sıcak su ekleyin, sonra zeytinyağı ek edin ve ocağı yakıp orta ara karıştırarak pişirmeye bırakın. Suyunu çektikten sonra, makarnanızı ocağın yanmayan bir gözüne alın ve 3-5 dakika dinlenmeye bırakın. Bunun yanında hayvanın kesim sırasında ya da yaşadığı ortamda gerilime girmesi halinde kanında artan gerilim hormonları da etine nüfuz edebilir. Gerilim yükü yüksek olan hayvanın etini tükettiğimizde tüm bu gerilim faktörleri bize geçebilir. Hayvan dokusunda oluşmuş hücresel gerilim faktörlerinin bizim bedenimizin gerilim yükünü ve münasebetiyle kronik hastalık yükünü artırmasını önleyebilmek için kesinlikle etin yanında antioksidan kapasitesi yüksek olan sebzeler tüketilmelidir. Bunlar enginar, sarımsak, siyah sarımsak, kırmızı lahana, kırmızı marul, soğanı, kuşkonmaz, karnabahar, alaturp, ıspanak ve brokolidir. Sebzelerin antioksidan özelliklerini kaybetmemeleri için taze taze hazırlanmaları, tercihen elle ya da seramik kaplı bıçakla parçalanmaları, bekletmeden tüketilmeleri gerekir.