Durduracağına kelam vermişti: Shell, Rus gazı ticaretine devam ediyor
Petrol devi Shell, Mart 2022’de Rusya’dan 100 bin metrik ton ham petrol aldığı için özür dilemesinin ve Ukrayna işgali nedeniyle Rusya’dan gaz ve petrol alımını da “mümkün olan en kısa sürede” büsbütün durduracağını açıklamasının akabinde 1 yılı aşkın mühlet geçmesine karşın Rus gazı ticareti yapmaya devam ediyor.
Global Witness’ın tahliline nazaran İngiltere ve Hollanda ortaklı şirket, 2022’de Rusya’nın gemi kaynaklı gaz ihracatının yaklaşık sekizde birini gerçekleştirdi.
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelensky’nin danışmanlarından Oleg Ustenko, Shell’i “kan parası” kabul etmekle suçlarken, Shell alım satımların “uzun vadeli kontrat taahhütlerinin” sonucu olduğunu ve kanunları yahut yaptırımları ihlal etmediğini söyledi.
DURDURMA KELAMINA KARŞIN TİCARETE DEVAM EDİYOR
Shell, Mart 2022’de Rus petrol ve gazından çekilmeyi planladığını söylemesinin akabinde 1 yılı aşkın müddet geçmesine karşın Yamal ve Sakhalin olmak üzere iki Rus limanından LNG almaya devam ediyor.
9 Mayıs üzere kısa bir müddet evvel, 160 bin metreküpten fazla sıkıştırılmış gaz taşıma kapasitesine sahip büyük bir tanker Rusya’nın uzak kuzeyindeki Yamal yarımadasında bulunan Sabetta limanından ayrıldı. BBC’de yer alan habere nazaran, kargo sonuncu varış noktası olan Hong Kong’a yanlışsız yola çıkmadan evvel Shell tarafından satın alındı.
Global Witness tarafından tahlil edilen Kpler data tabanındaki bilgilere nazaran, Shell’in bu yıl Yamal’dan satın aldığı 8 LNG kargosundan biri oldu.
Global Witness’ın hesaplarına nazaran Shell, geçen yıl Rusya’nın deniz yoluyla taşınan LNG ticaretinin yüzde 12’sini oluşturuyordu ve o yıl Rusya menşeli LNG’nin birinci 5 tüccarı ortasında yer alıyordu.
PROJELERDEN ÇEKİLDİ FAKAT KONTRATLARA UYUYOR
Shell, 28 Şubat 2022’deki açıklamasında, Rusya’daki petrol ve gaz projelerden çekilme kararı aldığını duyurmuştu.
Shell, Sakhalin gaz projesinde azınlık bir yatırımcıydı, lakin geçen yıl Eylül ayında Rus hükümetinin paylarını lokal bir işletmeye devretti ve o vakitten beri Sakhalin’den hiç gaz almadı.
Ancak Reuters haber ajansına nazaran Shell, Novatek ve Yamal’dan 2030’lara kadar yılda 900 bin ton satın almasını zarurî kılan mukaveleye hâlâ uyuyor.
‘SHELL, PUTİN’İN CEBİNE PARA KOYUYOR’
Shell’in gaz ticaretine devam ettiği Rusya’nın ikinci büyük gaz şirketi Novatek’in ödediği vergilerin Rus hükümetinin bütçesine kıymetli katkı sağlaması ise tenkitlere sebep oluyor.
Ukrayna cumhurbaşkanı danışmanlarından Oleg Ustenko Shell’e yönelik tenkitlerinde şu sözlere yer veriyor:
“Shell, Rus gazı ticaretine devam ederek Putin’in cebine para koyuyor ve Rusya’nın Ukrayna halkına karşı yırtıcı saldırısını finanse etmeye yardımcı oluyor. Shell ve tüm petrol sanayisinin Rusya’da kazandığı büyük meblağlar, hissedarlarının ceplerini doldurmak yerine Ukrayna’nın tekrar inşasına fon sağlamak için kullanılmalı.”
‘YASALARA VE DÜZENLEMELERE UYGUN’
Eleştirilerin odağında olan Shell ise mevzuya ait yaptığı açıklamada “Shell, spot piyasadan Rus LNG’si almayı durdurdu, lakin hâlâ kimi uzun vadeli mukavele taahhütleri var. Bu, yaptırımlara, faaliyet gösterdiğimiz ülkelerin yürürlükteki maddelerine ve düzenlemelerine büsbütün uygun” dedi.
Rusya- Ukrayna savaşı nedeniyle Rus hükümetine baskı yapmakla istikrarlı ve inançlı güç arzını sağlamak ortasında ikilem olduğunu belirten Shell, bu güçlü kararın hükümetler tarafından alınması gerektiğini söyledi.
