Türkiye’yi yasa boğan 7,7 ve 7,6’lık Kahramanmaraş merkezli, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Hatay, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa’da büyük yıkımlara neden olan depremlerden sonra bölgede meydana gelen artçılar endişelendiriyor.
Kocaeli Üniversitesi’nden deprem uzmanı Prof. Dr. Şerif Barış takipçilerinin Adana ile ilgili sorularına sosyal medyadan yanıt verdi.
İŞTE O SORU VE YANITLAR..
– Kandilli verileri ile Coulomb stres aktarımı verileri arasındaki farklılıklar neden? Kandilliye göre gerçekten Adana da bir stres aktarımı var mı?
Coulumb gerilme aktarımı genellikle 5,5 ve daha büyük depremler için hesaplanır. Kandilli’nin verileri deprem verileridir. Gerilme aktarımı için sadece belirli depremler kullanılır. Aktarım AFAD veya Kandiliye göre değişmez. Yapılan analizlerde de Adana’ya aktarılan önemli bir gerilme yoktur.
Hiçbir model tam olarak doğaya uymaz. Adana çevresindeki olan artçı depremler Maraş depremlerinin 7,8 ve 7,6 stres transferiyle ilgilidir.
– Hocam bu haritada Göksun’da büyük bir deprem beklentisi var mı? Buradaki artçılar hep büyük oluyor meşhur Savrun fayımız kırılıyormuş küçük küçük.
Beklentim yok. O kadar da meşhur değilmiş. Tarihte acaba kaç tane büyük deprem üretmiş o fay. Deprem tekrarlama aralığı kaç yılmış örneğin. Büyük deprem olacak diyenler hem bunu hem de deprem olma olasılığı yüzde kaçmış bunu açıklasınlar.
– Adana’ya önemli bir gerilme yok ama biraz gerilme var anlamı çıkıyor. Yani bu tehlike arz eder mi zaman geçtikçe?
Şu anki aktarılan gerilme kuzey Adana’ya doğru olup, o bölgelerde artçı depremi oluşturabilir. Diğer faylara etkisi olmaz. Elbette diğer fayların geçmiş dönemdeki gerilme birikimini bilmediğimizden kesin bir şey söylemek mümkün olamıyor. O nedenle nerede yaşarsak yaşayalım olası bir depreme karşı hazırlık yapmak, önlem almak ve doğru davranışları mutlaka her birey öğrenmeli; evlerinde/işyerlerinde bir afet ve acil durum planı yapmaları gerekir. Malum ülkenin dışında 80km uzaklıktaki depremlerde bile hasar oluyor ve can kaybı meydana gelebiliyor.
(Adana) 6 ve üzeri olmasın da hocam?
O olasılık çok çok küçük bile olsa hala var. Ancak, şu ana kadar olan büyük artçılar muhtemelen meydana geldi, bundan sonra daha hafif ölçekte ve sayıları gün geçtikçe azalacak artçılar olmaya devam edecek. Zaman ilerledikçe bazı artçıların çoğunu hissetmeyeceksiniz bile.
– Adana’da riskli bir durum var mı?
Kahramanmaraş depremlerinden aktarılan gerilemeye göre büyük bir deprem riski çok küçük bir olasılıktır.
– Artçı dediğiniz kaç nokta oluyor? Kuzey dediğiniz yer Savrun fayı dedikleri yer mi oluyor?
Kuzey Adana dediğimiz yer hem Göksun, hem Savrun fayı denilen bölgeler ve civarı oluyor. Artçı depremlerde bu deprem için 4-5 büyüklüğüne kadar olabilecek depremlerdir ve yaklaşık daha 1.5 yıl kadar bu etkinlik sürebilir.
– 4-5 büyüklüğü artçı depremlerden ziyade MTA hocalarının belirttiği gibi 7’ye var depremler olabilir mi hocam? Bir Profesör hocamız Savrun kuzeyi yüzey kırığı olmasa da bu depremler kuzeyin kırıldığını gösteriyor demişti.
Kimin ne söylediğini takip edemiyorum. Artçı depremler kırığın nereye kadar geldiğinin bir göstergesi zaten. Ama 7 veya daha büyük bir depremin olasılığı oldukça düşük aktarılan gerilmeye göre. Ötesi için çok ayrıntılı çalışma yapmak lazım.
– Adana’da büyük risk var diyorlar şu an transfer etmiş deniliyor sizin fikriniz nedir?
Kahramanmaraş depreminden sonra Adana’ya aktarılan önemli bir gerilme yoktur. Büyük risk var diyende hangi hesaba göre diyor açıklamalı bence…
